→ Łacińska Terminologia Prawnicza → Börja lära dig

Fråga		Svar
Prawo börja lära sig		Ius
Sprawiedliwośc börja lära sig		iustitia
Prawo Natury börja lära sig		Ius Naturale
Prawo Stanowione börja lära sig		Ius Positivum
Prawo Cywilne börja lära sig		jus civile
Prawo Narodów börja lära sig		Iure gentium
Prawo Powszechne börja lära sig		Ius Commune
Prawo Wyjątkowe börja lära sig		Ius Singulare
Prawo Ziemii börja lära sig		Ius Soli
Prawo Krwi börja lära sig		Ius Sanguinis
Prawo Publiczne börja lära sig		Ius Publicum
Prawo Prywatne börja lära sig		Ius Privatum
Prawo względem osoby börja lära sig		Ius in Personam
Prawo względem rzeczy börja lära sig		Ius ad Rem
Prawo bezwzględnie obowiązujące börja lära sig		Ius Cogens
Prawo względnie obowiazujące. börja lära sig		Ius Dispositivum
Prawo Ogólne börja lära sig		Ius Generale
Prawo Szczegółowe börja lära sig		Ius Speciale
Prawo do dysponowania börja lära sig		Ius Disponendi
Prawo do posiadania börja lära sig		Ius Possiniendi
Prawo do używania börja lära sig		Ius Freundi
Prawo do nabywania börja lära sig		Ius Acquisitum
Prawo do odwołania do sądu börja lära sig		Ius Apellationis
Prawo do wniesienia zaskarżenia w procesie cywilnym börja lära sig		Ius Avocandi
Prawo do wniesienia zaskarżenia w procesie karnym börja lära sig		Ius Provocationis
Prawo do podjęcia działań prewencyjnych börja lära sig		Ius Cavendi
Prawo do karania börja lära sig		Ius Coercendi
Prawo do wykonywania kary śmierci börja lära sig		Ius Gladii
W prawie cywilnym każda definicja jest niebezpieczna, ponieważ rzadko się zdarza, aby nie można było jej podważyć börja lära sig		Omnis definito in iure civili periculosa est, parum est enim, ut non subverti posset
Prawo jest sztuką stanowienia tego co dobre i słuszne börja lära sig		Ius est ars boni et aequi
Prawo i podstęp nie mogą współżyć börja lära sig		Ius et fraus numquom cohabitant
Najwyższe prawo najwyższą niesprawiedliwością börja lära sig		Summum ius, summa iniuria
Regułą jest to, co opowiada o czymś w sposób skrócony. Prawo nie wynika z reguły, ale reguła wynika z prawa, które istnieje. Przy pomocy reguły krótko prezentujemy jakieś rozwiązanie börja lära sig		Regula est quae rem, quae est breviter enarrat. Non ex regula ius sumatur, sed ex iure, quod est, regula fiat. Per regulam igitur brevis rerum narratio traditur.
Sprawiedliwość jest stałą i trwałą wolą oddania każdemu, co mu się należy börja lära sig		Iustitia ens constans et perpetua voluntas ius sum cuique tribuendi
Nakazy prawa to: żyć uczciwie, nie wyrządzać szkody innemu, oddać każdemu co jego börja lära sig		Iuris praecepta sunt haec: honeste vivere, alterum non laedere, suum cuique tribuere
Nie powinniśmy źle używać naszego prawa börja lära sig		Male iure nostro uti non debemus
Nie wszystko co dozwolone jest uczciwe börja lära sig		Non omne quod licet, honestum est
Nieznajomość prawa szkodzi börja lära sig		Ignorantia iuris nocet
Prawo cywilne jest tworzone dla osób starannych, nie przyszło przychodzić z pomocą głupim börja lära sig		Ius civile vigilantibus scriptum est, nec stulis solere succuri
Prawem publicznym jest to, które ma na względzie dobro państwa rzymskiego, prywatnym - które ma na względzie dobro jednostek börja lära sig		Publicum ius est quod ad statum rei romanae spectat, privatorum quod ad singulorum utilitatem
Prawo publiczne nie może zostać zmienione przez prywatną umowę börja lära sig		Ius publicum privatorum pactis mutari non potest
Porozumienie prywatne nie uchyla prawa publicznego börja lära sig		Privatorum conventio Iuri publico non derogat
Prawo niedoskonałe börja lära sig		lex imperfecta
prawo mniej niz doskonałe börja lära sig		LEX MINUS QUAM PERFECTA
prawo doskonałe börja lära sig		LEX PERFECTA
prawo wiecej niz doskonałe börja lära sig		LEX PLUS QUAM PERFECTA
porządek prawny ze względu na zamieszkanie börja lära sig		LEX DOMICILII
porzadek prawny ze wzgledu na obywatelstwo börja lära sig		LEX PATRIAE
porządek prawny ze względu na siedzibe sądu börja lära sig		LEX FORI
porządek prawny ze względu na miejsce dokonania aktu prawnego börja lära sig		LEX LOCI ACTUS
porządek prawny ze względu na dokonanie uroczystego aktu prawnego börja lära sig		LEX LOCI CELEBRATIONIS
porządek prawny ze względu na miejsce zawarcia umowy börja lära sig		LEX LOCI CONTRACTUS
porządek prawny ze względu na miejsce położenia rzeczy börja lära sig		LEX REI SITAE
twarde prawo, ale prawo börja lära sig		DURA LEX, SED LEX
prawo niesprawiedliwe nie jest prawem börja lära sig		LEX INIUSTA NON EST LEX
Jeśli znika uzasadnienie ustawy znika tez ustawa börja lära sig		CESSANTE RATIONE LEGIS, CESSAT IPSA LEX
Ustawa późniejsza uchyla wcześniejsza börja lära sig		LEX POSTERIOR DEROGAT PRIORI
Późniejsze prawo ogólne nie uchyla wcześniejszego szczegółowego börja lära sig		LEX POSTERIOR GENERALIS NON DEROGAT LEGI PRIORI SPECIALI
Prawo szczegółowe uchyla prawo ogólne börja lära sig		LEX SPECIALIS DEROGAT LEGI GENERALI
Prawo wyższego rzędu uchyla prawo niższego börja lära sig		LEX SUPERIOR DEROGAT LEGI INFERIORI
Prawo nie działa wstecz börja lära sig		LEX RETRO NON AGIT
Milczą ustawy wobec oręża börja lära sig		SILENT LEGES INTER ARMA
Nie ma kary bez ustawy börja lära sig		NULLA POENA SINE LEGE
Nie ma przestępstwa bez ustawy börja lära sig		NULLUM CRIMEN SINE LEGE
Nie ma przestępstwa bez kary börja lära sig		NULLUM CRIMEN SINE POENA
Ustawy wtedy są właściwiej interpretowane, gdy zachowuje się ich ducha börja lära sig		BEIGNIUS LEGES INTERPRETENDAE SUNT, QUO VOLUNTAS EARUM CONSERVETEUR -
Znawstwo ustawy nie polega na przyswojeniu sobie jej słów ale treści i mocy prawnej börja lära sig		SCIRE LEGES NON HOC EST VERBA EARUM TENERE, SED VIM AC POTESTATEM
W ustawach bardziej podoba się prostota jak trudność börja lära sig		IN LEGIBUS MAGIS SIMPLICITAS QUAM DIFFICULTAS PLACET
Zwyczaj jest najlepszym sposobem interpretowania ustawy börja lära sig		CONSUETUDO EST OPTIMA LEGUM INTERPRES
Tam, gdzie prawo nie rozróżnia, nie powinniśmy rozróżnienia wprowadzać börja lära sig		UBI LEX NON DISTINGUIT, NEC NOS DISTINGUERE DEBEMUS
Jest godziwe börja lära sig		FAS EST
Przeciw prawu boskiemu börja lära sig		CONTRA IUS FASQUE
wszelkimi dozwolonymi i niedozwolonymi środkami börja lära sig		PER FAS ET NEFAS
argument z większego na mniejsze börja lära sig		ARGUMENTUM A MAIORI AD MINUS
argument z mniejszego na większe börja lära sig		ARGUMENTUM A MINORI AD MAIUS
argument z przeciwieństwa börja lära sig		ARGUMENTUM A CONTRARIO
argument z podobieństwa börja lära sig		ARGUMENTUM A SIMILI
argument z analogii börja lära sig		ARGUMENTUM PER ANALOGIA
argument z milczenia börja lära sig		ARGUMENTUM EX SILENTIO
Prawo dotyczące osób börja lära sig		IUS QUOD AD PERSONAS PERTINET
Małżeństwo börja lära sig		MATRIMONIUM
żona börja lära sig		CONIUX / MARITA / UXOR
mąż börja lära sig		CONIUX / MARITUS / VIR
małżeństwo zgodne z prawem, skuteczne börja lära sig		MATRIMONIUM LEGITIMUM
małżeństwo domniemane, nieważne börja lära sig		MATRIMONIUM PUTATIVUM
rodzice börja lära sig		PARENTES / GENITORES
wstępni börja lära sig		ASCENDENTES
zstępni börja lära sig		DESCENDENTES
krewny ze wspólnym przodkiem (krewny poprzez krew) börja lära sig		COGNATUS
powinowaty börja lära sig		AFFINIS
męski zwierzchnik rodziny börja lära sig		PATER FAMILIAS
wszelkie prawo jest ustanowione z uwagi na człowieka börja lära sig		HOMINUM CAUSA OMNE IUS CONSTITUTUM SIT
prawem natury jest to czego matka natura nauczyła wszelkie stworzenia börja lära sig		IUS NATURALE ES QUOD NATURA OMNIA ANIMALIA DOCUIT
matka zawsze jest pewna börja lära sig		MATER SEMPER CERTA EST
ojcem jest ten na kogo wskazuje małżeństwo börja lära sig		PATER EST QUAM NUPITAE DEMONSTRAT
dobro börja lära sig		BONA/BONUM
rzeczy materialne i niematerialne börja lära sig		RES CORPORALES ET INCORORALES
władztwo börja lära sig		DOMINUM/PROPRIETAS
prawo na rzeczy cudzej börja lära sig		IURA IN RE ALIENA
powództwo o charakterze rzeczowym börja lära sig		ACTIO IN REM
skarga wydobywcza (wystąpienie o zwrot rzeczy) – z każdego powodu, z każdej przy börja lära sig		REI VINDICATIO
skarga negatoryjna börja lära sig		ACTIO NEGATORIA
nikt nie może przenieść an drugiego więcej praw niż sam posiada börja lära sig		NEMO PLUS IURIS AD ALIUM TRANSFERRE POTEST, QUAM IPSE HABET
to co na powierzchni, przypada gruntowi börja lära sig		SUPERFICIES SOLO CEDIT
służebność nie może polegać na działaniu börja lära sig		SERVITUS IN FACIENDO CONSISTERE NEQUIT
służebności używa się w sposób oględny börja lära sig		SERVITUTIBUS CIVILITER UTENDUM EST
nie może być służebności na służebności börja lära sig		SERVITUS SERVITUTIS ESSE NON POTEST
nie może być służebności na rzeczy własnej börja lära sig		NEMINI RES SUA SERVIT
zobowiązanie börja lära sig		OBLIGATIO
zobowiązanie powstałe na podstawie ustawy börja lära sig		OBLIGATIO EX LEGE
zobowiązanie powstałe na podstawie umowy börja lära sig		OBLIGATIO EX CONTRACTU
zobowiązanie powstałe na podstawie czynu niedozwolonego börja lära sig		OBLIGATIO EX DELICTO
zobowiązanie jak gdyby z kontraktu börja lära sig		OBLIGATIO QUASI EX CONTRACTU
zobowiązanie jak gdyby z deliktu börja lära sig		OBLIGATIO QUASI ES DELICTO
zobowiązanie naturalne (bez przymusu) börja lära sig		OBLIGATIO NATURALIS
zobowiązanie cywilne (obowiązkowe) börja lära sig		OBLIGATIO CIVILIS
zobowiązanie solidarne börja lära sig		OBLIGATIO IN SOLIDUM
zobowiązanie podzielne börja lära sig		OBLIGATIO PRO RATA
przyczyna börja lära sig		CAUSA
przyczyna skierowana na nabycie börja lära sig		CAUSA OBLIGANDI VEL ACQUIRENDI
podstawa spełnienia zobowiązania börja lära sig		CAUSA SOLVENDI
podstawa darowizny börja lära sig		CAUSA DONANDI
wierzyciel/dłużnik börja lära sig		CREDITOR / DEBITOR
zobowiązanie jest węzłem prawnym börja lära sig		OBLIGATIO EST VINCULUM IURIS
spełnienie zobowiązania börja lära sig		SOLUTIO
swiadczenie w miejscu wykonania börja lära sig		DATIO IN SOLUTUM
zobowiązanie przemienne börja lära sig		OBLIGATIO ALTERNATIVA
upoważnienie przemienne börja lära sig		FACULTAS ALTERNATIVA
zwłoka börja lära sig		MORA
zwłoka dłużnika börja lära sig		MORA DEBITORIS
zwłoka wierzyciela börja lära sig		MORA CREDITORIS
zwłoka w zakresie świadczenia börja lära sig		MORA SOLVENDI
zwłoka w odbiorze świadczenia börja lära sig		MORA ACCIPIENTI
wezwanie do świadczenia börja lära sig		INTERPELLATIO
wezwanie do świadczenia börja lära sig		MORA EX REI FIT
złodziej zawsze jest postrzegany jako będący w zwłoce börja lära sig		FUR SEMPER MORAM FACERE VIDETUR
ryzyko börja lära sig		PERICULUM
ryzyko w czasie zwłoki börja lära sig		PERICULUM IN MORA
ryzyko zdarzeń losowych ponosi dłużnik börja lära sig		PERICULUM DEBITORIS
ryzyko ponosi najemca, dzierżawca börja lära sig		PERICULUM LOCATORIS
wina börja lära sig		CULPA
siła wyższa börja lära sig		VIS MAIOR
przypadek, sytuacja börja lära sig		CASUS
przypadek nieprzewidziany/zdarzenie przypadkowe börja lära sig		CASUS FORTUNIS
przypadek mieszany (połączenie dwóch sytuacji: niestaranności dłużnika oraz zdar börja lära sig		CASUS MIXTUS
zamiar börja lära sig		DOLUS
zamiar bezpośredni börja lära sig		DOLUS DIRECTUS
zamiar o szczególnym zabarwieniu. Wyst. przy przestępstwach kierunkowych. Wymaga börja lära sig		DOLUS DIRECTUS COLORATUS
zamiar ewentualny börja lära sig		DOLUS EVENTUALIS
zamiar zaplanowany börja lära sig		DOLUS PREMEDITATUR
zamiar bezpośredni nagły, bez zastanowienia börja lära sig		DOLUS DIRECTUS REPENTINUS
zamiar nastepczy börja lära sig		DOLUS SUBSEQUENS
niestarannośc/niedbalstwo börja lära sig		CULPA NEGLEGENTIA
grube niedbalstwo börja lära sig		CULPA LATA
lżejsze niedbalstwo börja lära sig		CULPA LEVIS
zaniedbanie staranności, takiej jaką się przykłada we włanych sprawach börja lära sig		CULPA LEVIS IN CONCRETO
zaniedbanie wzorcowej staranności börja lära sig		CULPA LEVIS IN ABSTRACTO
niedbalstwo przy zawieraniu umowy börja lära sig		CULPA IN CONTRAHENDO
niedbalstwo w nadzorze börja lära sig		CULPA IN CUSTODIENDO
niedbalstwo w wyborze börja lära sig		CULPA IN ELIGENDO
chcącemu nie dzieje się krzywda börja lära sig		VOLENTI NON FIT INIURIA
właściciel rzeczy ponosi skutki zdarzenia przypadkowego, powodującego uszkodzeni börja lära sig		CASUS SENTIT DOMINUS
nikt nie jest zobowiązany do świadczeń z powodu losowego zdarzenia börja lära sig		CASUS A NULLO PRESTANTUS
umowa börja lära sig		CONTRACTUS
elementy konieczne umowy börja lära sig		SUBSTANTIALIA CONTRACTUS
elementy dodatkowe umowy börja lära sig		ACCIDENTIALIA CONTACTUS
elementy obowiązujące z mocy prawa(niezawarte) börja lära sig		NATURALIA CONTRACTUS
dobra wiara/zła wiara börja lära sig		BONA FIDES / MALA FIDES
użyteczne nie doznaje uszczerbku przez to co wadliwe börja lära sig		UTILE PER INUTILE NON VITIATUR
umów należy dotrzymywać börja lära sig		PACTA SUNT SERVANDA
każde przyrzeczenie jest pojmowane jako obowiązujące w określonych warunkach börja lära sig		REBUS SIC STANTIBUS OMNIS PROMISIO INTELLEGITUR
to, co niemożliwe nie jest zobowiązaniem börja lära sig		IMPOSSIBILIUM NULLA OBLIGATIO EST
zatwierdzenie równa się zleceniu börja lära sig		RATIHABITIO MANDATO COMOPARATUR
to co od początku jest wadliwe nie może być uzdrowione z upływem czasu börja lära sig		QUOD AB INITIO VITIOSUM EST, NON POTEST TRACTU TEMPORIS CONVALESCERE
nie wolno wystepowac przeciwko temu, co wynika z wlasnych czynów börja lära sig		VENIRE CONTRA FACTUM PROPRIUM NEMINI LICET
nikt kto powołuje się na własną niegodziwośc nie bedzie wysłuchany börja lära sig		TURPITUDINEM SUAM ALLEGANS NEMO AUDITUR
podstępnie czyni ten, kto żąda czego co bedzie musiał zwrócić börja lära sig		DOLO FACIT QUI PETIT QUOD REDDITURUS EST
to co oczywiste nie podlega wykładni börja lära sig		CLARA NON SUNT INTERPRETANDA
w przypadku wątpliwości przeciw temu, kto wywołał wątpliwośc börja lära sig		IN DUBIO CONTRA PROFERENTEM
w przypadku wątpliwości przeciwko wierzycielowi stypulacyjnemu (kt. proponował t börja lära sig		IN AMBIGUITAS CONTRA STIPULATOREM
postanowienia umowne powodują podejrzliwośc börja lära sig		CLAUSULAE INSOLITAE INDUCUNT SUSPICIONEM
w umowach bardziej podoba się wola stron, jak uwzględnianie słów umowy börja lära sig		IN CONVENTIONIBUS CONTRAHENTIUM VOLUNTATEM POTIUS QUAM VERBA SPECTARI PLACUIT
w umowach w sposób milczący są zawarte elementy, wynikające z obyczajów i zwyczajów börja lära sig		IN CONTRACTIBUS TACITE INSUNT, QUAE SUNT MORIS ET CONSUETUDUNIS
spadek börja lära sig		HEREDITAS
dziedziczenie börja lära sig		SUCCESSIO
zmarły börja lära sig		DEFUNCTUS
dziedzic börja lära sig		HERES
czynności na wypadek smierci börja lära sig		MORTIS CAUSA
czynności za życia börja lära sig		INTER VIVOS
dziedziczenie na podstawie testamentu börja lära sig		EX TESTAMENTO
dziedziczenie beztestamentowe börja lära sig		AB INTESTADO
dziedziczenie przeciwtestamentowe börja lära sig		CONTRA TABULAS
wola spadkodawcy może być zmieniona aż do śmierci börja lära sig		AMBULATORIA ENIM EST VOLUNTAS DEFUNCTI USQUE AD VITAE SUPREMUM EXITUM
błędna przyczyna nie szkodzi börja lära sig		FALSA CAUSA NON NOCET
błędne oznaczenie nie szkodzi börja lära sig		FALSA DEMONSTRATIO NON NOCET
dziecko poczęte, uważane jest za już narodzone ilekroć chodzi o jego korzyść börja lära sig		NASCITURUS PRO IAM NATO HABETUR QUOTIENS DE COMMODIS EIUS AGITUR
więcej powiedziano, mniej napisano börja lära sig		PLUS NUNCUPATUM, MINUS SCRIPTUM
najnowsza wola jest wiążąca börja lära sig		NOVISSIMA VOLUNTAS SERVATUR
przychylna interpretacja testamentu börja lära sig		FAVOR TESTAMENTI
korpus prawa cywilnego börja lära sig		Corpus Iuris Civilis
To, co tobie nie szkodzi a drugiemu może przynieść korzyść nie jest zakazane börja lära sig		Quod tibit non novet et alli probest non prohibetur
najstarsze znaczenie prawa börja lära sig		fas
nadużycie nie niweczy używania = nadużycie nie jest argumentem za utratą börja lära sig		Abusus non tollit usum= ex abusu non est argumentum ad desuetudinem
wezwanie do sądu börja lära sig		In ius vocatio
orzeczenie börja lära sig		Ius superius
ustawa börja lära sig		Lex aquilia
element czynności börja lära sig		Lex contractus
prawo boskie börja lära sig		Lex Divina
prawo ludzkie börja lära sig		Lex positiva seu humana
prawo patrzy w przyszłośc a nie w przeszłosc börja lära sig		Lex prospicit, non respicit
prawo działa wstecz, gdy służy łagodzeniu börja lära sig		Lex retro agit in mitius
sędziowie strażnikami wyborów börja lära sig		Iudices electionis custodes
skarb państwa nie rumieni się börja lära sig		Fiscus non erubescit
komputer jest skuteczniejszy niż liczydło börja lära sig		Machina computatoria efficentior est quam abacus
kto ustrzeże samych strzegących börja lära sig		Quis custodiet custodes ipsos
nie domniemywa się małżeństwa börja lära sig		Matrimonium non praesumitur
konsensus, zamiar pozostnania w małżeństwie börja lära sig		Consens/affectic maritalis
prawo macierzyste nie może być uchylone börja lära sig		Materna iura non possunt aboleri
płód podąża za kobietą, która urodziła dziecko börja lära sig		Partus sequitur ventrem
Władza ojcowska powinna polegać na trosce, nie na srogości börja lära sig		Patria potestas in pietate debet non atrocitate consistere
domniemywa się, że świadczący działa w swoim imieniu börja lära sig		Solvens praesumitur solvere suo nomine
uwiecznienie zobowiązania börja lära sig		Perpetuatio obligationis
cena z upodobania börja lära sig		Pretium affectionis
przekazany börja lära sig		Delegatus
odbiorca börja lära sig		Accipiens
Przekazany działa w ramach przekazującego börja lära sig		Assignatus utitur iure autoris
szkoda może stnieć bez bezprawia börja lära sig		Damnum sine iniuria esse potest
szkoda, której ktoś doznaje z uwagi na swoją winę, jego obciąża i nie może być przypisana komuś innemu börja lära sig		Damnum quod quis sua culpa sentit sibi debet, non aliis imputare
porozumienie börja lära sig		pactum
warunek börja lära sig		conditio
warunek wywołuje skutek od momentu dokonania czynności börja lära sig		Conditio existens ad initium negotii retrotrahitur
termin od kiedy / do kiedy börja lära sig		Dies – a quo/ ad quem
polecenie börja lära sig		modus
od momentu dokonania/ od momentu zaistnienia warunku börja lära sig		Ex tunc/ Ex nunc
posiadacz w dobrej wierze nie musi płacić wartości pożytków, które zużył börja lära sig		Bona fidei possessor fructus consumptos suos facit
dobra wiara jest domniemana börja lära sig		Bona fides praesumitur
w testamentach uwzględniamy pełną wolę testatora börja lära sig		In testamentis plenius voluntates testantium interpretamur
strona aktywna w procesie /powód/oskarżyciel börja lära sig		actor
strona, przeciwko której proces się toczy/pozwany börja lära sig		reus
nie ma sędziego bez powoda (nie prowadzi się postępowania jeśli nie została złoż börja lära sig		Nemo iudex sine actore
skarga, która raz zostanie skonsumowana, nie może być ożywiona börja lära sig		Actio semel extincta non reviviscit
stan rzeczy osądzonej / nie po raz drugi to samo börja lära sig		Res iudicata / ne bis in idem
rozstrzygnięcie uznaje się za prawdziwe börja lära sig		Res iudicata pro veritate accipitur
powód podąża za sądem pozwanego/ właściwy jest sąd pozwanego börja lära sig		Actor sequitur forum rei
nikt nie jest zobowiązany do oskarżania samego siebie börja lära sig		Nemo tenetur seipsum accusare
ciężar dowodu obciąża powoda= ciężar dowodu spoczywa na tym, kto twierdzi a nie na tym, kto przeczy börja lära sig		Actori incumbit onus probandi= Ei incumbit probatio, qui dicit, non qui negat
pozwany jest powodem (podniesienie przez pozwanego zarzutu czyni go powodem/pozwany w zakresie podniesionego zarzutu jest powodem) börja lära sig		Reus excipiendo fit actor = Reus in exceptione actor est
nie powinno być dozwolone powodowi to czego nie wolno pozwanemu börja lära sig		Non debet actori licere quod reo non permittur
niech będzie wysłuchana druga strona börja lära sig		Audiatur et altera pars
– sędzia podejrzany/ sędzia niezdolny do orzekania w konkretnej sprawie börja lära sig		Iudex suspectus/ Iudex inhabilis
nikt nie może być sędzią we własnej sprawie= nie może być ktoś jednocześnie powodem i sędzią börja lära sig		Nemo est iudex in propria causa= nemo simul actor et iudex
sąd zna prawo börja lära sig		Iura novit curia
tam gdzie prawo, tak jest ochrona prawna i środek jego realizacji börja lära sig		Ubi ius ibi remedium
zadaniem sędziego jest stosować/wyrażać prawo a nie je tworzyć börja lära sig		Iudicis est ius dicere, non dare
w przypadku wątpliwości na korzyść oskarżonego/ jeśli jest wątpliwość, zasądza się mniej börja lära sig		In dubio pro reo / In dubio semper id quod minus est, debetur
sędzia nie da więcej jak sam powód wnosi/ nie ponad żądanie/oczekiwanie powoda börja lära sig		Iudex non dedit plus, quod petens ipse requirit/ ne ultra petita
zmiana na gorsze nie jest dozwolona sędziemu w apelacji (zmiana wyroku apelacyjnego na niekorzyść odwołującego się nie jest dozwolona) börja lära sig		Reformatio in peius iudici apellatio non licet
rozstrzygnięcie sądu börja lära sig		Ius superius
ustawa börja lära sig		Lex falcidia
element czynności börja lära sig		Lex contractus
stosujemy prawo właściwe danej sprawie börja lära sig		Lex causae
Zmienną jest wola spadkodawcy, aż do momentu, kiedy jego życie wygaśnie börja lära sig		Ambulatoria est voluntas defuncti usque ad vitae supremum exitum
W testamentach zmierzamy do poznania pełnej woli spadkodawcy börja lära sig		Zmienną jest wola spadkodawcy, aż do momentu, kiedy jego życie wygaśnie
postępowanie, konflikt interesów börja lära sig		Proces
skarga o charakterze osobistym wygasa z chwilą śmierci (nie przechodzą na spadkobiorców) / czyny rodziców nie szkodzą dzieciom börja lära sig		Actio personalis moritur cum persona / delicta parentium liberis non nocet
Roszczenie raz wygasłe nie odżywa. börja lära sig		Actio semel extincta non reviviscit
Prawo mocne zakończenie sprawy wyklucza co do zasady możliwość ponownego postępowania / Rzecz osądzona traktowana jest jako prawdziwa börja lära sig		Res iudicata, ne bis in idem / res iudicata pro veritate accipitur
właściwy jest sąd miejsca zamieszkanie pozwanego börja lära sig		Actor sequitur forum rei (forum est ubi domicilim est)
Powód nie może być zasądzony. börja lära sig		Actor non condemnatur
Ciężar dowodu spoczywa na powodzie = C.D. spoczywa na tym kto mówi, a nie kto milczy börja lära sig		Actori incumbit onus probandi = Ei incumbit probatio, qui dicit, non qui negat
podniesienie przez pozwanego zarzutu czyni go powodem / pozwany w zakresie podniesionego zarzutu jest powodem börja lära sig		Reus exceptiendo fit actor = Reus in exceptione actor est
Nie powinno być zezwolone powodowi to, na co nie zgadzamy się względme pozwanego (obie strony traktowane jednakowo) börja lära sig		Non debet actori licere, quor reo non permittur

Łacińska terminologia prawnicza

Du måste vara inloggad för att skriva en kommentar.

mer