Fråga |
Svar |
iurisdictio voluntaria börja lära sig
|
|
jurysdykcja dobrowolna, można wybrać sąd kompetentny do rozpatrzenia sprawy np. w sądach polubownych
|
|
|
lex fori processualis börja lära sig
|
|
prawo obowiązujące w miejscu siedziby sądu
|
|
|
iudicum-actus trium personarum börja lära sig
|
|
sąd(wyrok) - czynność, działanie, postępowanie trzech osób: sędziego (iudex vel arbiter), powoda (actor), pozwanego (reus)
|
|
|
audiatur et altera pars börja lära sig
|
|
należy wysłuchać także drugiej strony, zasada kontradyktaryjności.
|
|
|
domini litis börja lära sig
|
|
dysponenci procesu, strony decydujące o tym czy proces się odbędzie, czy też nie
|
|
|
nemo iudex sine actore börja lära sig
|
|
Nie ma procesu bez powództwa.
|
|
|
vigilantibus iura sunt scripta börja lära sig
|
|
prawo jest tworzone dla zainteresowanych (troszczących się)
|
|
|
ne eat iudex ultra petita partium börja lära sig
|
|
Niech sędzia nie wychodzi poza to czego strony się domagają.
|
|
|
ante litem natam börja lära sig
|
|
to co się dzieje przed powstaniem procesu
|
|
|
post litem natam börja lära sig
|
|
to co się dzieje po wszczęciu procesu
|
|
|
qui rem in iudicum ducit börja lära sig
|
|
ten, który wnosi sprawę do sądu [powód]
|
|
|
contra quem res in iudicum deducitur börja lära sig
|
|
pozwanym jest ten, przeciw któremu sprawa została postawiona przed sądem
|
|
|
legitimatio ad causam börja lära sig
|
|
(procesowa) do konkretnej sprawy; uprawnienia danej osoby do wystepowania w procesie w charakterze strony procesowej w konkretnej sprawie
|
|
|
legitimatio ad processus börja lära sig
|
|
uprawnienie do prowadzenia procesu
|
|
|
successio mortis causa börja lära sig
|
|
następstwo procesowe jako rezultat śmierci
|
|
|
successio inter vivos börja lära sig
|
|
sukcesja wynikła z czynności prawnej
|
|
|
res iudicata- inter partes börja lära sig
|
|
rzecz (sprawa) osądzona - między stronami
|
|
|
res inter alios gesta börja lära sig
|
|
sprawa, która miała miejsce między osobami trzecimi
|
|
|
ad quem börja lära sig
|
|
|
|
|
post quem börja lära sig
|
|
|
|
|
prorogatio fori börja lära sig
|
|
przedłużenie kompetencji (właściwości) sądu
|
|
|
prorogatio iurisdictionis börja lära sig
|
|
|
|
|
negatio per positionem alterius börja lära sig
|
|
zaprzeczenie poprzez przedstawienie swego stanowiska o przeciwnej tresci
|
|
|
exceptiones peremptoriae börja lära sig
|
|
zarzuty peremptoryjne - uniemożliwiające powodowi skuteczne dochodzenie roszczenia (trwałe); np. przedawnienie
|
|
|
exceptiones dilatoriae börja lära sig
|
|
zarzuty dylatoryjne - odraczające na pewien czas żądanie powoda (przejściowe); np. zwłoka, niewłaściwość sądu
|
|
|
exceptiones declinatoriae börja lära sig
|
|
zarzuty zwalniające pozwanego od sporu, od odpowiedzi
|
|
|
exceptiones non sunt extendendae börja lära sig
|
|
zarzutów procesowych nie należy interpretować rozszerzająco
|
|
|
replicatio börja lära sig
|
|
|
|
|
duplicatio börja lära sig
|
|
|
|
|
onus proferendi börja lära sig
|
|
obowiązek wniesienia dowodu- przytoczenia twierdzeń- dla uczestników
|
|
|
onus probandi börja lära sig
|
|
|
|
|
ei incumbit probatio qui dicit non qui negat börja lära sig
|
|
tego obciąza ciezar dowodu, kto twierdzi, nie tego kto zaprzecza
|
|
|
ne bis in idem börja lära sig
|
|
sprawa, która nie może być ponownie sądzona
|
|
|
sententia facit ius inter partes börja lära sig
|
|
Wyrok tworzy prawo między stronami
|
|
|
votum separatum börja lära sig
|
|
oddzielne (odrębne) zdanie
|
|
|
reformatio in peius börja lära sig
|
|
Wyrok sądu drugiej instancji nie powinien być surowszy niż wyrok sądu pierwszej instancji. Odwołanie nie powinno pogorszyć sytuacji podsądnego.
|
|
|
de minimis non curat praetor börja lära sig
|
|
Błahostkami władza się nie zajmuje
|
|
|
error in iudicando börja lära sig
|
|
błąd materialny w osądzeniu
|
|
|
error in procedendo börja lära sig
|
|
błąd proceduralny w przebiegu procesu
|
|
|
iudex inhabilis börja lära sig
|
|
sędzia wyłączony z mocy ustawy np. ze względu na więzy krwii
|
|
|
iudex suspectus börja lära sig
|
|
sędzia wyłączony na wniosek jednej ze stron postępowania
|
|
|
absolutio ab instantia börja lära sig
|
|
uwolnienie od rozpatrzenia sprawy np. gdy powód nie stawi się w sądzie to pozwany zostaje zwolniony
|
|
|
professio iuris börja lära sig
|
|
wyznanie prawa, oświadczenie strony co do tego, jakim prawem się posługuje w związku z zasadą personalności prawa
|
|
|
ad litis ordinationem börja lära sig
|
|
kwestia proceduralna; istotna z punktu widzenia prowadzenia procesu
|
|
|
ad litem decidendam börja lära sig
|
|
przepisy dotyczące materii sprawy
|
|
|