→ Łacina Dla Kasi;*. → Börja lära dig / Ladda ner MP3 Flashcards

Fråga		Svar
Prawo do korzystania z rzeczy. börja lära sig		Ius utendi.
Forma czynności prawnej dla osiągnięcia pewnych skutków. börja lära sig		Ad eventum.
Prawo zużycia rzeczy. börja lära sig		Ius abutendi.
To co wzniesiono na gruncie należy do właściciela gruntu. börja lära sig		Superficies solo cedit.
Nikogo nie krzywdzi ten, kto korzysta ze swojego prawa. börja lära sig		Quo suo iure utitur, neminem laedit.
Elementy czynności prawnej wpisane w jej naturę. börja lära sig		Naturalia negotii.
Ktoś dokonuje czynności prawnej, ale myśli że jej nie dokonuje. börja lära sig		Reservatio mentalis.
Tak jak... börja lära sig		quasi (ex contractu).
Wymóg formy pisemnej dla celów dowodowych. börja lära sig		Ad probationem.
Elementy czynności prawnej. börja lära sig		Negotium.
Rzeczy wspólne dla wszystkich. börja lära sig		Res omnium communes.
Przez fakty dokonane (dorozumiane). börja lära sig		Per facta concludentia.
Zobowiązanie z czynu niedozwolonego. börja lära sig		Ex delicto.
Prawo posiadania. börja lära sig		Ius possidendi.
Wypowiedziane wyraźnie słowami. börja lära sig		Expressis verbis.
W sensie szerokim. börja lära sig		Sensu largo.
Najwyższe prawo - najwyższą krzywdą. börja lära sig		Summum ius - summa iniuria
Dodatkowe postanowienia czynności prawnej. börja lära sig		Accidentalia negotii.
Warunek, od którego zależy efekt. börja lära sig		Condicio.
Termin [Jeden z "dodatkowych postanowień czynności prawnej", tj. "Accidentalia negotii"]. börja lära sig		Dies.
Polecenie [Jeden z "dodatkowych postanowień czynności prawnej", tj. "Accidentalia negotii"]. börja lära sig		Modus.
Prawa na rzeczy cudzej. börja lära sig		Iura in re aliena.
Prawa służebności [Jedno z "praw na rzeczy cudzej", tj. Iura in re aliena]. börja lära sig		Servitutes.
Zastaw [Jedno z "praw na rzeczy cudzej", tj. Iura in re aliena]. börja lära sig		Hypotheka / pignus.
Dzierżawa wieczysta [Jedno z "praw na rzeczy cudzej", tj. Iura in re aliena]. börja lära sig		Empitheusa.
Prawo do wzniesienia budynku na cudzym gruncie [Jedno z "praw na rzeczy cudzej", tj. Iura in re aliena]. börja lära sig		Superficies.
Niewłaściwość sądu. börja lära sig		Praescriptio fori.
Komentarz od ustawy obowiązującej (!). börja lära sig		De lege lata.
W szerokim znaczeniu. börja lära sig		Sensu largo.
Z tytułu darowania. börja lära sig		Causa donandi.
Daj mi fakt, dam ci prawo. börja lära sig		Da mihi factum, dabo tibi ius.
Z różnych innych przyczyn. börja lära sig		Ex variis causarum figuris.
W stosunku do określonych osób. börja lära sig		Ad incertas personas.
Szkoda idzie za głową (sprawcą). börja lära sig		Noxa caput sequitur.
Od wtedy (czynność nie jest ważna od zawarcia, tylko od konkretnego wydarzenia). börja lära sig		Ex tunc.
Słowami ustawy. börja lära sig		Verba legis.
Sposób liczenia czasu (wliczamy dzień pierwszy danego okresu, nie liczymy dnia ostatniego). börja lära sig		Computatio civilis.
Coś ponad. börja lära sig		Superfluum.
Termin końcowy (skuteczność czynności prawnej ustaje po upływie tego terminu). börja lära sig		Dies ad quem.
Gatunek nie ginie. börja lära sig		Genus perire non censetur.
Wnioski związane z przyszłymi zmianami w ustawodawstwie (!). börja lära sig		De lege ferenda.
Umorzenie zobowiązania (długu). börja lära sig		Causa solvendi.
Norma pozbawiona jakichkolwiek sankcji. börja lära sig		Lex imperfecta.
Obok ustawy. börja lära sig		Praeter legem.
Domniemanie prawne wzruszalne. börja lära sig		Preasumptio iuris tantum.
Sprawy świeckie. börja lära sig		Causae saeculares.
Skarga skuteczna wobec wszystkich. börja lära sig		Actiones in rem.
Od zaraz (czynność prawna ważna natychmiast). börja lära sig		Ex nunc.
Prawo ustanowione później należy stosować przed prawem ustanowionym wcześniej. börja lära sig		Lex posterior derogat legi priori.
Testament tworzący zobowiązanie. börja lära sig		Legatum per damnationem.
W celu zobowiązania kogoś do czegoś. börja lära sig		Causa obligandi vel acquirendi.
Na wypadek śmierci. börja lära sig		Mortis causa.
Prawo szczególne należy stosować przed prawem ogólnym. börja lära sig		Lex specialis derogat legi generali.
Norma opatrzona sankcją karną. börja lära sig		Lex minus quam perfecta.
Obyczaj przodków. börja lära sig		Mos maiorum.
Skarga skuteczna tylko wobec konkretnej osoby. börja lära sig		Actiones in personam.
Określona liczba (liczba zamknieta). börja lära sig		Numerus clausus.
Domniemanie prawne niewzruszalne. börja lära sig		Preasumptio iuris ac de iure.
Testament tworzący prawo władcze. börja lära sig		Legatum per vindicationem.
Wobec wszystkich. börja lära sig		Erga omnes.
Rzeczy oznaczone co do tożsamości. börja lära sig		Species.
Z samego faktu. börja lära sig		Ipso facto.
Przepis ogólny późniejszy nie uchyla przepisu wcześniejszego szczególnego. börja lära sig		Lex posterior generalis non derogat legi priori speciali.
Na pierwszy rzut oka. börja lära sig		Prima facie.
Długi zwyczaj börja lära sig		Longa consuetudo.
Norma prawna opatrzona sankcją karną i sankcją nieważności. börja lära sig		Lex plus quam perfecta.
Przywilej czytania. börja lära sig		Veniam legendi.
Norma prawna opatrzona sankcją nieważności. börja lära sig		Lex perfecta.
Przywilej pisania. börja lära sig		Veniam scribendi.
Gdzie społeczeństwo, tam prawo. börja lära sig		Ubi societas, ibi ius.
Ustawa specjalna (przepis szczególny). börja lära sig		Lex specialis.
Jakim prawem. börja lära sig		Quo iure.
Domniemanie faktyczne (z wiedzy). börja lära sig		Praesumptio facti.
Glosa. börja lära sig		Glossa.
Glosa na marginesie. börja lära sig		Glossa marginalis.
Glosa między wierszami. börja lära sig		Glosa interlinealis.
Prawo książęce. börja lära sig		Ius ducale.
Nieznajomość faktu nie szkodzi. börja lära sig		Ignoranti facti non nocet.
Przez analogię. börja lära sig		Per analogiam.
Formuła procesu. börja lära sig		Formula processus.
Miejsce rynku / sądu. börja lära sig		Loca forensia.
Prawo względnie obowiazujące. börja lära sig		Ius dispositivum.
Wbrew ustawie. börja lära sig		Contra legem.
Nikogo nie uwięzimy, o ile prawem go nie pokonamy. börja lära sig		Neminem captivabimus nisi iure victum.
Między żyjącymi. börja lära sig		Inter vivos.
Sąd (urząd) zna prawo. börja lära sig		Iura novit curia.
Nieznajomość prawa nie uwalnia / nie tłumaczy. börja lära sig		Ignorantia iuris non exculpat.
Oboje praw (świeckie i kanoniczne). börja lära sig		Ultrisque iuris.
Prawo powszechne. börja lära sig		Ius universale.
Gdzie ten sam cel, tam także takie samo uregulowanie. börja lära sig		Ubi eadem legis ratio, ibi eadem dispositio.
Kościół żyje prawem rzymskim. börja lära sig		Ecclesia vivit lege Romana.
Powód idzie na forum pozwanego. börja lära sig		Actor sequitur forum rei.
Glosa zgodna z prawem / Zbiór najważniejszych glos. börja lära sig		Glossa ordinaria (Accursiusa).
Sprawy duchowe. börja lära sig		Causae spirituales.
Prawo bezwzględnie obowiązujące. börja lära sig		Ius cogens.
Agora / Rynek. börja lära sig		Forum
Z przeciwieństwa. börja lära sig		A contrario.
Prawo partykularne (oddzielne). börja lära sig		Ius particulare.
Sąd, który można wybrać. börja lära sig		Forum liberum.
Cel ustawy. börja lära sig		Ratio legis.
Wnioskowanie z całego systemu prawa. börja lära sig		Analogia iuris.
Między stronami. börja lära sig		Inter partes.
Sprawiedliwość. börja lära sig		Iustitia.
Wódz / książę. börja lära sig		Dux
Spółka wszelkiego życia (tj. małżeństwo <3). börja lära sig		Consortium omnis vitae.
Nieznajomość prawa szkodzi. börja lära sig		Ignorantia iuris nocet.
Rzeczy oznaczone co do gatunku. börja lära sig		Genus.
Ustawa ogólna. börja lära sig		Lex generalis.
Z mocy prawa. börja lära sig		Ipso iure.
W ścisłym znaczeniu. börja lära sig		Sensu stricto.
Wnioskowanie z ustawy. börja lära sig		Analogia legis.
Przywilej skorzystania ze szczególnego sądu. börja lära sig		Privilegium fori.
Z definicji. börja lära sig		Ex definitione.
Jasne teksty nie podlegają wykładni. börja lära sig		Clara non sunt interpretanda.
Wygaśnięcie ustawy przez nieużywanie (zaprzestanie). börja lära sig		Desuetudo.
Pierwszy w czasie, lepszy w prawie. börja lära sig		Prior tempore, potior iure.
Zwyczaje miejscowe börja lära sig		Consuetudines loci.
Zwyczaje aprobowane. börja lära sig		Consuetudines approbatae.
Zwyczaje spisane. börja lära sig		Consuetudines in scriptis redactae.
Wykaz sądów / opłata targowa. börja lära sig		Cenzus fori.
Zgodnie z ustawą. börja lära sig		Iuxta legem.
Ustanawiać ustawę. börja lära sig		Legem ferre.
Wynika z kontraktu. börja lära sig		Ex contractu.
Źródła prawa. börja lära sig		Fontes iuris.
Źródła powstania prawa. börja lära sig		Fontes iuris oriundi.
Źródła poznania prawa. börja lära sig		Fontes iuris cognoscendi.
Rynek rzymski börja lära sig		Forum romanum.
Prawo nie działa wstecz. börja lära sig		Lex retro non agit.
Liczy się nie tylko bajceps, ale i... börja lära sig		Fryz.
Prawo do dysponowania rzeczą. börja lära sig		Ius disponendi.
Porozumienie. börja lära sig		Consensus.
Z pomocą samego porozumienia. börja lära sig		Solo consensus.
Prawo nieograniczone. börja lära sig		Ius infinitum.
W drodze zasiedzenia. börja lära sig		In statu usucapiendi.
Prawo do pobierania pożytków z rzeczy. börja lära sig		Ius fruendi.
Ustawa nie różnicuje. börja lära sig		Lege non distinguente.
Doliczenie czasu, przez który poprzednia osoba posiadała daną rzecz, by można było ją zasiedzieć. börja lära sig		Accessio possesionis (accessio temporis).
Nikt nie może przenieść na drugiego więcej praw, niż sam posiada. börja lära sig		Nemu plus iuris ad transferre non potest, quam ipse haberet.
Własność. börja lära sig		Dominium.
Własność użytkowa (wasalna). börja lära sig		Dominium utile.
Własność zwierzchnia. börja lära sig		Dominium directum.
Współwłasność niepodzielna. börja lära sig		Condominium pro indiviso
Skarga o naruszenie posiadania. börja lära sig		Actio negatoria.
Skarga wydobywcza. börja lära sig		Rei vindicatio - cum omni causa.
Pomieszanie ("zlanie"). börja lära sig		Confusio.
Przekazanie klucza. börja lära sig		Traditio clauium.
Czynić dobrze. börja lära sig		Beneficium.
Posiadanie nie wadliwe. börja lära sig		Possessio non vitiosa.
Posiadanie wadliwe. (Gdy ktoś nabył rzecz siłą, potajemnie lub trzeba na żądnie ją oddać. börja lära sig		Possessio vitiosa
Siłą börja lära sig		Vi
Potajemnie börja lära sig		Clam
Oddać na żądanie börja lära sig		Precario.
Nikt nie może sam dla siebie zmienić podstawy posiadania. börja lära sig		Nemo sibi ipse causa possesion mutare potest.
Przeniesienie własności bez faktycznego wręczenia rzeczy. börja lära sig		Traditio brevi manu.
Oddzielenie majątku własnego od spadkowego. börja lära sig		Beneficium separationis.
Dobrodziejstwo podziału (dług podzielony na kilku dłużników). börja lära sig		Beneficium divisionis.
Ciało, rzecz, faktyczne władztwo. börja lära sig		Corpus.
Zastaw ręczny, powstawał na podstawie kontraktu realnego, posiadanie rzeczy od razu przechodziło na wierzyciela. börja lära sig		Pignus.
Sukcesja uniwersalna. Przeniesienie na kogoś wszystkich swoich praw. börja lära sig		Successio per universitatem.
Służebność nie polega na działaniu. börja lära sig		Servitus in facere consistere nequit.
Przeniesienie własności bez faktycznego wydania rzeczy. Posiadacz zmienia się w detektora. börja lära sig		Constitutum possesorium.
Symbol kupna. börja lära sig		Symbolica, ficta.
Ojciec panny młodej wydaje ją przed kościołem panu młodemu. börja lära sig		Traditio puellae ante ostium ecclesiae.
Wydanie bez podstawy prawnej, bez słusznej przyczyny. börja lära sig		Traditio nuda sine causa.
Odpowiedzialność do wysokości majątku spadkowego. börja lära sig		Beneficium inventari.
Wola posiadania rzeczy dla kogoś. börja lära sig		Animus rem alieni habendi.
Wola posiadania rzeczy dla siebie. börja lära sig		Animus rem sibi habendi.
Wydanie dokumentu. Nabycie przez pisemne oświadczenie zbywcy. börja lära sig		Traditio instrumenti.
Wola posiadania rzeczy. börja lära sig		Animus.
Dziedziczenie z testamentu. börja lära sig		Successio ex testamento.
Prawo pobierania pożytków z rzeczy zużywalnej. (obowiązek zwrotu w takiej samej ilości) börja lära sig		Quasi usus fructus.
Prawo pobierania pożytków z możliwością pobierania wszystkich pożytków. (bez naruszenia rzeczy). börja lära sig		Usus fructus.
Pomieszanie, zlanie. (Np. Ruchomości z nieruchomościami) börja lära sig		Confusio.
Nikt, kto wystąpi z powództwem, nie zostanie odesłany. börja lära sig		Nemini deneganda.
Fizyczne wręczenie rzeczy. börja lära sig		Traditio corporalis.
Wydanie nieoznaczonej osobie.Np. gdy rozrzuca się pieniądze. börja lära sig		Traditio ad incertam personam.
Dobrodziejstwo wstrzymania się od przyjęcia spadku. börja lära sig		Beneficium abstinendi.
Przyjmuje się, że ktoś jest dojrzały. np przez małżeństwo. börja lära sig		Beneficium aetatis.
Środki do życia (pozostawione dłużnikowi w przypadku licytacji jego majątku). börja lära sig		Beneficium competentiae.
Dobrodziejstwo posiadania (posiadacz jest zawsze w lepszej sytuacji) börja lära sig		Beneficium possessionis.
Ten, który przyjmuje pożyczkę. börja lära sig		Mutuo accipiens.
Warunek niezbędny, bez którego coś nie może się odbyć. börja lära sig		Condicio sine qua non.
Dziedziczenie z ustawy. börja lära sig		Successio ex lege.
Wydanie dziewczyny/ kobiety. börja lära sig		Traditio puellae/mulieris.
Przeniesienie własności przez wskazanie bez fizycznego zetknięcia się. börja lära sig		Traditio longa manu.
Osoba, która daje coś w prekarium. börja lära sig		Precario dans.
Wola posiadania dla drugiego. börja lära sig		Animus possidendi pro alieno.
Własność użytkowa (wasala). börja lära sig		Dominium utile.
Własność niepodzielna. börja lära sig		Condominium pro indiviso.
Skarga wydobywcza, przysługująca właścicielowi, który utracił rzecz. börja lära sig		Rei vindicatio cum omni causa.
Prawo pobierania pożytku tylko na własne potrzeby. börja lära sig		Usus.
Wydanie przez kartę. börja lära sig		Traditio per chartam.
Zastaw antychretyczny. (Pożytki z rzeczy którą właściciel wziął w zastaw idę na spłatę kapitału) börja lära sig		Pignus antichreticum.
Obywatelski, staranny. börja lära sig		Civiliter.
Ten, który ma sie narodzić jest traktowany jak urodzony, wtedy kiedy chodzi o jego korzyści. börja lära sig		Nasciturus pro iam nato habetur, quotiens de commodis eins agitur.
Dziedziczenie beztestamentowe, według głów. börja lära sig		In capita.
Dziedziczenie beztestamentowe, według szczepów. börja lära sig		In stirpes.
Z myślą, że to testament. börja lära sig		Cum animo testandi.
W razie wątpliwości rozstrzyga się na korzyść testamentu. börja lära sig		Favor testamenti.
W razie wątpliwości małżeństwo uznaje się za ważne. börja lära sig		Favor matrimoni.
W razie wątpliwości, uważa się, że ktoś jest wolny. börja lära sig		Favor libertatis.
Przebłyski świadomości. börja lära sig		Lucidum intervallum.
Zapis w testamencie. börja lära sig		Legatum.
Zobowiązanie dziedzica do wydania rzeczy. börja lära sig		Legatum per damnationem.
Od razu po śmierci spadkodawcy, osoba wyznaczona staje sie właścicielem danej rzeczy. börja lära sig		Legatum per vindicationem.
Podział rzeczy. börja lära sig		Legatum per praecetionem.
Nakazywanie dziedzicowi pewnych zachowań. börja lära sig		Legatum per sinendi modo.
Zapisywanie wierzytelności. Wierzyciel może domagać się od spadkobiercy spłacenia długu. börja lära sig		Legatum per nominis.
Zwolnienie z długu. börja lära sig		Legatum per liberationis.
Odpowiedzialność ZA rzeczy do masy spadkowej. börja lära sig		Cum viribus hereditatis.
Odpowiedzialność DO wysokości masy spadkowej. börja lära sig		Pro viribus heredidatis.
Chcemy coś komuś zapisać i dajemy mu to wcześniej, ale odejmujemy to od wartości jego części. Dostaje to na poczet przyszłego spadku. Spadek wcześniej przyjęty. börja lära sig		Seccessio anticipata.
Wystąpienie o wydanie spadku. börja lära sig		Hereditatis petitio.
Małżeństwo. börja lära sig		Matrimonium (Numptiae)
Majątek należący do ojca rodziny. börja lära sig		Patrimonium.
Przeszkoda. börja lära sig		Impedimentum.
Przeszkoda zrywająca. börja lära sig		Impredimentum Dirimens.
Przymierze małżeństwa. börja lära sig		Foedus matrimoniale.
Zgoda małżeńska. börja lära sig		Consensus matrimonalis.
Zgoda, która musiała być wyrażona przez cały czas trwania małżeństwa. börja lära sig		Affectio maritalis.
Małżeństwa powinny być wolne. Zgoda i rozwiązanie powinny zaistnieć z własnej woli. börja lära sig		Matrimonia libera esse debent.
Zaręczyny. börja lära sig		Sponsalia.
Przyrzeczenie zawarcia małżeństwa. börja lära sig		Matrimonii promisso.
Zwrot co do poniesionych kosztów (w przypadku zerwania zaręczyn) börja lära sig		Ad reparationem damnorum.
Nikt, kto powołuje się na własną niegodziwość, nie będzie wysłuchany. börja lära sig		Nemo turpitudinem suam allegans audiatur.
Małżeństwo zawarte i dopełnione. börja lära sig		Matrimonium ratum et consumatum.
Małżeństwo zawarte i nieskonsumowane. börja lära sig		Matrimonium ratum et non consumatum.
Żadna ludzka władza nie może rozwiązać małżeństwa. börja lära sig		Nulla humana potestas.
Oddzielenie. börja lära sig		Separatio.
Zdanie odrębne sędziego w sądzie kolegialnym. börja lära sig		Votum separatum.
Oddzielenie do co łoża i stołu. börja lära sig		Separatio quo ad torum et mensam.
Separacja stała. börja lära sig		Separatio perpetua.
Separacja czasowa. börja lära sig		Separatio temporanea.
Separacja w czasie trwania węzła małżeńskiego. börja lära sig		Separatio manente vinculo.
Matka zawsze jest pewna. börja lära sig		Mater semper certa est.
Ojcem jest ten, na którego wskazuje małżeństwo. börja lära sig		Pater est quem nuptiae demonstrant.
Niezdolność. börja lära sig		Impotentia.
Niemożność współżycia. börja lära sig		Impotentia coeundi (e- z kropkami nad.)
Bezpłodność. börja lära sig		Impotentia generandi.
Dzieci. börja lära sig		Liberi.
Dzieci pozamałżeńskie. Z nieprawego łoża. börja lära sig		Liberi vulgo concepti= liberi illegitimi.
Dzieci prawego pochodzenia. börja lära sig		Filii legitimi.
Przez zawarcie małżeństwa (dzieci stają się prawe) börja lära sig		Per subsequens matrimonium.
Zarzut wielu współżyjących. (Żaden z pozwanych nie będzie mógł być uznany za ojca.) börja lära sig		Exceptio plurium concubentium.
Małżeństwo mniemane. (wszyscy myślą, że jest ważne ale tak nie jest) börja lära sig		Matrimonium putativum.
Przysposobienie. börja lära sig		Adoptio.
Przyjęcie kogoś za dziecko z pełnymi skutkami. börja lära sig		Adoptio plena.
Niepełna adopcja. Dziecko zostaje pod władzą ojca w dotychczasowej rodzinie ale otrzymuje możliwość dziedziczenia beztestamentowego. börja lära sig		Adoptio minus plena.
Najpełniejsza adopcja ze wszystkimi skutkami. Dziecko uznane jako członek rodziny. börja lära sig		Adoptio plenissima.
Adopcja powinna odtwarzać naturę. börja lära sig		Adoptio naturam imitatur.
Zapłodnienie naturalne. börja lära sig		In vivo.
Zapłodnienie sztuczne. börja lära sig		In vitro.
W prawie podoba się bardziej prostota niż zawiłość. Ustawa powinna być pisana językiem prostym. börja lära sig		In legibus magis simplicitas quam difficultas placet
Tam gdzie taki sam powód ustawy tam takie samo rozstrzygnięcie. börja lära sig		Ubi eadem legis ratio, ibi eadem legis dispositio.
Zwyczaj jest najlepszym interpretatorem ustaw (najlepszą wykładnią prawa). börja lära sig		Optima est legum interpres consuetudo.
Ustawy powinny być zrozumiałe dla wszystkich. börja lära sig		Leges ab omnibus intellegi debent.
Dobre ustawy rodzą się ze złych obyczajów. börja lära sig		Leges bonae ex malis moribus procreantur.
Dobre prawo od złego możemy odróżnić miarą prawa natury. börja lära sig		Legem bonam a mala nulla a lia nisi naturae norma dividere possumus.
Znać ustawy (prawa) to nie znaczy trzymać się słów ustawy, ale jej treści i mocy działania. börja lära sig		Scire leges non hoc est verba earum tenere, sed vim ac potestatem.
Nie należy dawać posłuchu czczym głosom tłumu - sędzia nie powinien ulegać naciskom. börja lära sig		Vanae voces populi non sunt audiendae.
Nie wszystko, co dozwolone, jest godziwe. börja lära sig		Non omne quod licet honestum est.
Wyrok tworzy prawo między stronami. börja lära sig		Sententia facit ius inter partes.
Wolność (/godność) jest rzeczą bezcenną. börja lära sig		Libertas (/dignitas) inaestimabilis res est.
Siłę wolno odeprzeć siłą. börja lära sig		Vim vi repellere licet.
Nie powinniśmy źle korzystać z przysługującego nam prawa. börja lära sig		Male nostro iure uti non debemus.
Nikt nie może być wiarygodnym świadkiem we własnej sprawie. börja lära sig		Nullus idoneus testis in re sua intellegitur.
Chcącemu i wiedzącemu nie dzieje się krzywda. börja lära sig		Volenti et scienti non fit iniuria.
Nieznajomość prawa nikogo nie uwalnia od skutków prawnych. börja lära sig		Ignorantia legis neminem excusat.
Co prawa bez obyczaju niewiele znaczą - Horacy. Cóż warte są prawa bez prawnych obyczajów. börja lära sig		Quid leges sine moribus, vanae proficiunt.
Najbardziej skorumpowana rzeczpospolita wieloma ustawami. Najwięcej praw w skorumpowanym państwie. börja lära sig		Corruptissima re publica plurimae leges.
Węzeł prawa. börja lära sig		Vinculum iuris.
Wierzyciel. börja lära sig		Creditor.
Dłużnik. börja lära sig		Debitor.
Zobowiązywać. börja lära sig		Obligare.
Zobowiązanie. börja lära sig		Obligatio.
Świadczenie w naturze. börja lära sig		In natura.
Zobowiązanie, które może byc dochodzone w drodze sądowej. börja lära sig		Obligatio civilis.
Zobowiązanie, które istnieje ale nie rodzi powództwa. börja lära sig		Obligatio naturalis.
Przeniesienie prawa własności börja lära sig		dare.
Uczynić. börja lära sig		Facere.
Zaniechać. börja lära sig		Non facere.
Znosić. börja lära sig		Pati.
Być zobowiazanym do... börja lära sig		Praestare.
Świadczenie jest niemożliwe do wykonania. (wtedy nie powstaje zobowiązanie.) börja lära sig		Impossibilium nulla obligatio est.
Możliwość wybory świadczeń spośród różnych. börja lära sig		Ius variandi.
Upoważnienie przemienne. börja lära sig		Fatultas alternativa.
Zobowiązanie przemienne. börja lära sig		Obligatio alternativa.
Żąda się za dużo. börja lära sig		Plus patitio.
Rzecz oznaczona indywidualnie ginie temu, komu powinna być świadczona. börja lära sig		Species perit ei cui debetur.
Szkoda poniesiona, wyrządzona. börja lära sig		Damnorum emergens.
Nieuzyskane korzyści. osoba osiągnęła by je gdyby ktoś wykonał zobowiązanie. börja lära sig		Lucrum cessans.
cena börja lära sig		PRETIUM
cena rynkowa börja lära sig		pretium commune
cena jednostkowa börja lära sig		pretium singulare
cena związana z przywiązaniem do rzeczy (np. pamiątka rodzinna) börja lära sig		pretium affectionis
prawo miarkowania börja lära sig		ius moderandi
kompensacja zysku i szkody (obliczanie różnicy między stratą a zyskiem) börja lära sig		compensatio lucri cum damno
prawo zatrzymania rzeczy börja lära sig		ius retentionis
nakłady zbytkowe, mogły być zabrane przez pozwanego, jeśli to było możliwe bez uszkodzenia rzeczy (np. zabranie drogich szat niewolnika) börja lära sig		ius tollendi
spełnienie świadczenia w celu uwolnienia się od zobowiązania börja lära sig		datio in solutum
drogą faktów dokonanych börja lära sig		via facti
umowa na korzyść osoby trzeciej börja lära sig		pactum in favorem tertii
czynność prawna pomieszana z zamiarem darowizny; czynność zawiązania pomieszanej z nieformalną umową darowizny börja lära sig		negotium mix tum cum donatione
klauzula przepadku (gdy dajemy coś w zastaw i nie wykupimy tego w odpowiednim terminie, rzecz ta staje się własnością wierzyciela) börja lära sig		lex commissoria
kontrakt nienazwany (do ut des- zamiana) börja lära sig		contractus innominatus
umowa o zawarcie zobowiązania (umowa przedwstępna) börja lära sig		pactum de contrahendo
umów należy dochowywać börja lära sig		pacta sunt servanda
, w jakich umowa została zawarta (jeżeli zawiera się umowę musimy uwzględnić okoliczności, jakie mają miejsce; umowa obowiązuje, jeśli okoliczności się nie zmienią) börja lära sig		rebus sic stantibus
zarzut niewykonania umowy börja lära sig		exceptio non adimpleti contractus
umyślna, podstęp börja lära sig		dolus
wina nieumyślna (lata- zbliżona do umyślnej, levis, levissima) börja lära sig		culpa
wina w wyborze börja lära sig		culpa in eligendo
wina strzeżenia börja lära sig		culpa custodiendo
siła wyższa börja lära sig		vis maior
ludzka słabość nie może się oprzeć börja lära sig		cui humana infirmitas resistere
odnowienie börja lära sig		novatio
przekazanie dóbr börja lära sig		cessio
umowa o nieodstępowanie/ niealienowanie rzeczy börja lära sig		pactum de non cedendo vel non aliendo
odstąpienie upoważnienia börja lära sig		cessio legis
Nikt nie jest sędzią we własnej sprawie. börja lära sig		Nemo iudex in sua causa.
Świadek ze słyszenia. börja lära sig		Testis ex auditu.
Słowa ulatują pisma zostają. börja lära sig		Verba volant, scripta menent.
Czego nie ma w aktach to nie istnieje na świecie. börja lära sig		Quod non est in actis, non est in mundo.
Pozwany podnosząc zarzut, występuje w charakterze powoda. börja lära sig		Reus in exceptione actor est.
Przestępstwa rodziców niech dzieciom nie szkodzą. börja lära sig		Delicta parentum, liberis non nocent.
Złego zamiaru się nie domniemuje. börja lära sig		Dolus non praesumitur.
W razie wątpliwości rozstrzygamy na korzyść oskarżonego. börja lära sig		in dubio pro reo.
Nikt, nie karze za t żę popełniono przestępstwo, ale dlatego aby nie popełniano przestępstw. börja lära sig		Nemo prudens punit, quia peccatum est, sed ne peccetur.
Przestępstwo mniemane, którego nie było. börja lära sig		Delictum putativum.
Ścieżka przestępstwa... börja lära sig		Inter delicti.
Zły zamiar niezamierzony. ktoś chce napaść na bank i zabija przy tym kasjerkę. börja lära sig		Dolus eventualis.
pRZESTĘPSTWO PRAWA publicznego. börja lära sig		Crimen
przestępstwo prawa prywatnego. börja lära sig		delict.
Przestępstwo, także grzech. börja lära sig		peccatum.
przestępstwo, bezprawie. börja lära sig		Iniuria.
Przestępstwa prawa narodów. Zbrodnie przeciwko ludzkości. börja lära sig		Delicta iuris gentium.
Ofiara. börja lära sig		Victima.
Nie ma przestępstwa bez ustawy (wcześniej uchwalonej) börja lära sig		Nullum crimen sine lege.
Nie ma kary bez ustawy (ustawa powinna przewidywać sankcję) börja lära sig		Nulla poena sine lege.
Nie ma kary bez ustawy pewnej. börja lära sig		Nulla poena sine lege certa.
Nie ma kary bez pisemnej ustawy. börja lära sig		Nulla poena sine lege scripta.
Nie ma kary bez ustawy wcześniej ogłoszonej. börja lära sig		Nulla poena sine lege praevia.
Sprawa osądzona. börja lära sig		Res iudicate.
Siła, której nie można się oprzeć. börja lära sig		Vis absoluta.
Siła nagła. börja lära sig		Vis compulsiva.
Zły zamiar bezpośredni. börja lära sig		Dolus directus.
Zły zamiar bezpośredni nagły. börja lära sig		Dolus directus repentimus.
Zły zamiar bezpośredni przemyślany. börja lära sig		Dolus directus praemeditatus.
Obyczaje międzynarodowe. börja lära sig		Comitas gentium.
Prawo powrotu z niewoli u wrogów. Odzyskanie wcześniej posiadanych praw z wyjątkiem małżeństwa i posiadania. börja lära sig		Lex postliminii.
Rzecz osądzona wiążąca. börja lära sig		Res iudicata inter partes.
Rzecz, która miała miejsce między innymi osobami. Wyrok ma skutki dla osób trzecich. börja lära sig		Res inter alios gesta.
Przedłużenie jurysdykcji. börja lära sig		Prorogatio iuridictionis.
Przedłużenie kompetencji sądu. börja lära sig		Prorogatio fori.
Zarzuty. börja lära sig		Exceptiones.
Zarzut peremptoryjny. Miał na celu zniweczenie roszczeń powoda. np przedawnienie. börja lära sig		Exceptiones peremptioriae.
Zarzut dylatowyjny, który powodował chwilowe odroczenie sprawy. Np zwłoka. börja lära sig		Exceptiones dilatoriae.
Zarzut deklinatoryjny, który zwalniał od wdania się w spór. zawarcie ugody. börja lära sig		Exceptiones declinatoriae.
Odpowiedź. börja lära sig		Replicatio.
Odpowiedź na odpowiedź. Kolejna odp. börja lära sig		Duplicatio. Triplicatio.
Obowiązek przedstawienia środków dowodowych. np gdy ktos przechowuje testment. börja lära sig		Onus proferendi.
Obowiązek udowodnienai winy, ciążcy na oskarżycielu. Udowodnienie tezy. börja lära sig		Onus probandi.
ciężar dowodowy (onus probandi) spoczywa na tym, kto twierdzi, a nie na tym kto zaprzecza börja lära sig		Ei incumbit probatio qui dicit, non qui negat
Nie wchodzi się dwa razy do tej samej rzeki. börja lära sig		ne biss in idem.
Wyrok tworzy prawo miedzy stronami. ` börja lära sig		Sententia facit ius inter partes.
Zakaz zmiany wyroku na gorszy przy apelacji. börja lära sig		Reformatio in peius.
Rzeczami drobnymi nie zajmuje się pretor czyli urząd czy sąd. börja lära sig		De minimis non curat praetor.
Błąd w podstawie prawnej wydania wyroku. w prawie materialnym. Naruszenie przepisów dot orzekania. między treścią a uzasadnieniem. börja lära sig		Error in iudicando.
Naruszenie prawa formalnego, niezachowanie odpowiedniej procedury. börja lära sig		Error in procedendo.
Sędzia wyłączony ze sprawy z mocą ustawy. (np. ze względu na więzy krwi)!!! börja lära sig		Iudex inhabilis!!!
Sędzia wyłączony ze sprawy na wniosek stron. może byc podejrzany.!!! börja lära sig		Iudex suspectus.!!!
Wyzbanie prawa. stwierdzenia wg jakiego prawa sie żyje. börja lära sig		professio iuris.
To co konieczne do przeprowadzenia procesu. börja lära sig		Ad litis ordinationem.
To co konieczne do rozstrzygnięcia sporu, procesu. börja lära sig		Ad litis decidendam.
działanie dłużnika na szkodę wierzyciela przez darowanie długu osobom trzecim. powództwo börja lära sig		actio Pauliana
kupno różnych rzeczy börja lära sig		emptio rei
kupno na pniu (rzeczy przyszłej) börja lära sig		emptio speratae
kupić szansę (np. los na loterii) börja lära sig		emptio spei
rzeczy będące w obrocie börja lära sig		res in commercio
wyjęte z obrotu (poświęcone bóstwom, kultom) börja lära sig		res extra commercium
korzyści, jakie rzecz przynosi należą do kupującego börja lära sig		cuius commodum eius periculum
rzeczy przyrzeczone börja lära sig		dicta et promissa
umowa zatrzymania własności (ten, kto sprzedaje zachowuje dla siebie własność) börja lära sig		pactum reservati dominii
sprzedawca daje możliwość zwrotu rzeczy börja lära sig		pactum displicentiae
będzie ważna, kiedy się rzecz spodoba się nabywcy (prawo zwrotu towaru w określonym czasie) börja lära sig		emptio ad gustum
umowa o odkupienie rzeczy börja lära sig		pactum de retroemendo
kontrakt najmu börja lära sig		LOCATIO CONDUCTIO
najem rzeczy börja lära sig		rei
dzieła (płaci się za efekty) börja lära sig		operis
pracy (liczy się gotowość do pracy) börja lära sig		operarum
daje rzeczy w najem börja lära sig		locator
bierze w posiadanie börja lära sig		conductor
czynsz börja lära sig		merx
kontrakt przechowania börja lära sig		depositum
depozyt nieprawidłowy, przy przechowywaniu rzeczy oznaczonych co do gatunku börja lära sig		depositum irregulare
przedmiotem pożyczki są rzeczy oznaczone indywidualnie börja lära sig		contractus mohatre
prowadzenie cudzych spraw bez zlecenia börja lära sig		negotiorum gestio
kontrakt zlecenia börja lära sig		mandatum
powództwo z tytułu dochodzenia należności börja lära sig		conditionum
wola pozostawania w spółce börja lära sig		affectio societatis
do zastanowienia się, podjęcia decyzji börja lära sig		tempus deliberali
odpowiedzialność do wysokości majątku rodziny börja lära sig		pro viribus patrimonii
strony oddają sprawę do rozstrzygnięcia wybranemu sądowi börja lära sig		iurisdictio voluntaria
obowiązujące prawo zależy od tego, na jakim terenie leży sąd börja lära sig		lex fori processualis
sąd- działanie trzech osób börja lära sig		iudicium- actus trium personarum
powód (osoba) börja lära sig		actor
sędzia börja lära sig		iudex
pozwany börja lära sig		reus
Niech będzie wysłuchana i druga strona börja lära sig		Audiatur et altera pars
panowie sporu, strony procesu, powód i pozwany börja lära sig		domini litis
żaden sędzia bez powoda, nie ma sędziego bez powoda börja lära sig		nemo iudex sine actore
prawa spisane są dla osób czuwających börja lära sig		vigilantibus iura sunt scripta
sędzia jest zobowiązany z jednej strony powództwem a z drugiej żądaniami stron/ sędziemu nie wolna wyjść poza żądania stron börja lära sig		ne eat iudex ultra petita partium
zanim zrodził się spór/ przed wszczęciem procesu börja lära sig		ante litem natam!!!
po zrodzeniu się sporu/ po wszczęciu procesu börja lära sig		post litem natam!!!
uwiecznienie sądu börja lära sig		perpetuatio fori
uprawnienia do przeprowadzenia jakiejś sprawy börja lära sig		legitimatio ad causam
uprawnienia do przeprowadzenia całego procesu börja lära sig		legitimatio ad processum

Łacina dla Kasi;*.

Du måste vara inloggad för att skriva en kommentar.

mer