Fråga |
Svar |
börja lära sig
|
|
budynek, tymczasowy obiekt budowlany lub miejsce, w którym są utrzymywane zwierzęta przeznaczone do wykorzystywania lub wykorzystywane w procedurze lub których tkanki lub narządy mają zostać wykorzystane do celów określonych w art. 3
|
|
|
börja lära sig
|
|
osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, która hoduje zwierzęta w celu wykorzystania ich w procedurach lub aby wykorzystać tkanki lub narządy tych zwierząt do celów określonych w art. 3
|
|
|
börja lära sig
|
|
osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, niebędąca hodowcą, która dostarcza zwierzęta w celu wykorzystania ich w procedurach lub aby wykorzystać tkanki lub narządy do celów określonych w art. 3
|
|
|
börja lära sig
|
|
osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, która wykorzystuje zwierzęta, ich tkanki lub narządy w procedurach. Trzeba spełnić warunki żeby zostać wpisanym do rejestru
|
|
|
börja lära sig
|
|
każda forma wykorzystania zwierząt do celów badawczych, która może spowodować cierpienie w jakiej kolwiek formie, lub wylęg zwierzęcia nie jest procedurą uśmiercenie zwierzęcia wyłącznie po to aby wykorzystać jego narządy, lub tkanki do celów określonych w art. 3
|
|
|
börja lära sig
|
|
program badawczy obejmujący procedurę/ry, mający określony cel naukowy lub edukacyjny
|
|
|
börja lära sig
|
|
test wymuszonego pływania
|
|
|
börja lära sig
|
|
żywe zwierzęta kręgowe, w tym formy larwalne zdolne do samodzielnego odżywiania się i formy embrionalne ssaków w ostatniej jednej trzeciej życia płodowego albo znajdujące się we wcześniejszym stadium rozwoju, gdy w wyniku wykonanych procedur po osiągnięciu ostatniej jednej trzeciej życia płodowego, mogą one odczuwać ból, cierpnie, dystres lub wystąpi u nich trwałe uszkodzenie organizmy lub żywe głowonogi
|
|
|
börja lära sig
|
|
zbiór aktywów dokonywanych przez organizm rozumiany jako całość, rodzaj mierzalnej aktywności, interakcje organizmu z otoczeniem
|
|
|
börja lära sig
|
|
każda dająca się zaobserwować reakcja zwierzęcia lub człowieka na bodźce płynące z otoczenia lub z wnętrza
|
|
|
behawior ewoluuje pierwszy börja lära sig
|
|
dobór naturalny nagradza ważne do przetrwania cechy, ewolucja zachowań występuje przed ewolucją fizyczną
|
|
|
börja lära sig
|
|
rozwinięty kierunek w psychologii, opiera się na przyczynowo-skutkowej obserwacji zachowania ograniczającej się do eksperymentalnej i obiektywnie mierzalnej analizy
|
|
|
börja lära sig
|
|
charakterystyczne dla danego gatunku złożone zachowanie (np. gonienie ofiary)
|
|
|
börja lära sig
|
|
poszczególne aktywności we wzorcu behawioralnym (np. zmiana kierunku biegu, czajenie się w krzakach)
|
|
|
börja lära sig
|
|
wszystkie stwierdzone u danego gatunku zwierząt formy zachowania się. Naukowy zapis struktury i istotnych elementów typowej morfologii zachowania się danego gatunku. Jest of subiektywnie tworzony przez badacza
|
|
|
börja lära sig
|
|
|
|
|
börja lära sig
|
|
jak behawior wpływa na to jak zwierzęta radzą sobie w środowisku
|
|
|
börja lära sig
|
|
wykazywanie pewnych zachowań tylko w określonych porach roku
|
|
|
zachowania stereotypowe) stereotypia) börja lära sig
|
|
wskaźnik dyskomfortu/przeciążenia. Powtarzalne nienormalne zachowania, które wskazują na frustrację, uszkodzone funkcje nerwowe, lub na powtarzane próby radzenia sobie z tym samym problemem, często o nieokreślonej etiologii (pochodzeniu)
|
|
|
börja lära sig
|
|
gryzonie lubią eksplorować, ale boją się oświetlonych i otwartych przestrzeni. Jeżeli zwierzę w tym teście spędza więcej czasy w środku to jest bardziej ciekawskie, jeżeli częściej jest koło ścian to jest lękliwe
|
|
|
test jasnego i ciemnego pudełka börja lära sig
|
|
ta sama zasada co w teście otwartego pola, ale na środku jest pudełko do którego zwierzę może się schować
|
|
|
börja lära sig
|
|
labirynt z otwartymi i zamkniętymi ramionami (część ramion ma ścianki, a część nie więc można z nich spaść). zwierzęta powinny chętniej spędzać czas w zamkniętych ramionach ze względu na naturalny strach przed przestrzenią
|
|
|
börja lära sig
|
|
wkładamy nowy obiekt do klatki i obserwujemy zachowanie zwierząt
|
|
|
börja lära sig
|
|
kołowrotek, siła chwytu - przydatne w badaniu parkinsona
|
|
|
test warunkowania strachu börja lära sig
|
|
próbujemy nauczyć zwierzę bać się czegoś
|
|
|
börja lära sig
|
|
problemy z nawiązywaniem więzi
|
|
|
testy z użyciem narkotyków börja lära sig
|
|
czy uzależniają, jaka jest reakcja na odstawienie, co są w stanie zrobić by dostać kolejną dawkę
|
|
|
test wymuszonego pływania (porsolta) börja lära sig
|
|
badanie depresji; zrezygnowanie jest znakiem, że coś jest nie tak
|
|
|
börja lära sig
|
|
sprawdza się reakcje na ból przy zastosowaniu leków przeciwbólowych i testuje się ich skuteczność
|
|
|
börja lära sig
|
|
czy zwierzę odpuści pokarm, jeżeli jest w sytuacji zagrożenia
|
|
|
börja lära sig
|
|
testy w terenie (np. test odpuszczenia)
|
|
|
börja lära sig
|
|
testowanie to tylko mierzenie, eksperyment to dodajemy jakiś czynnik od siebie
|
|
|
börja lära sig
|
|
stała (powtarzalna) różnica w zachowaniu (1 cecha) między osobnikami, nie wynikająca ze zmienności środowiska ani ze stanu zwierzęcia. Powtarzalność występowania większych różnic między osobniczych niż wewnątrz osobniczych
|
|
|
börja lära sig
|
|
zespół skorelowanych cech behawioru, często mierzonych w różnych kontekstach. Korelacja istnieje na poziomie populacji/gatunku jakieś zwierzę nie jest stale tak samo odważne, ale jest stale odważniejsze od innego. jest między gatunkowa
|
|
|
börja lära sig
|
|
1. zastąpienie - zastąpienie testów z użyciem zwierząt innymi metodami 2. ograniczenie - ograniczenie liczby potrzebnych zwierząt 3. udoskonalenie - zastosowanie metody, która da najlepsze rezultaty i przyniesie najmniej stresu zwierzakom zasada 3R to koncepcja leżąca u podstaw humanitarnego i etycznego wykorzystania zwierząt w badaniach naukowych oraz testach biologicznych. jest o niej mowa również w dyrektywie parlamentu europejskiego
|
|
|
zasada Krogha (August Krogh) börja lära sig
|
|
w większości przypadków istnieją takie zwierzęta, z których pomocą można najłatwiej rozwiązać dany problem
|
|
|
börja lära sig
|
|
organy in vitro, metody badania w szkle
|
|
|
börja lära sig
|
|
metody badania na poziomie modeli komputerowych
|
|
|
börja lära sig
|
|
symulują funkcjonowanie określonego narządu i następnie patrzymy w jaki sposób reagują dane komórki
|
|
|
izolowane, perfundowane organy börja lära sig
|
|
narządy tworzone we fiolkach, podłączone do aparatury
|
|
|
börja lära sig
|
|
wielokanałowa trójwymiarowa mikro przepływowa kultura komórkowa, układ scalony, który symuluje czynności, mechanikę i reakcje fizjologiczne całego narządu lub układu narządów
|
|
|
symulacja bariery krew-mózg börja lära sig
|
|
fizyczna i biochemiczna bariera pomiędzy naczyniami krwionośnymi a tkanką nerwową
|
|
|
börja lära sig
|
|
współczynnik inbredu określa podobieństwo genetyczne gamet = różne grupy prowadzone są w zależności od potrzeb, jeśli chodzi o inbred jeśli chcemy identyczne to im większy współczynnik inbredu tym lepiej
|
|
|
stada niekrewniacze - outbred stock börja lära sig
|
|
grupa zwierząt reprezentujących jeden gatunek, hodowanych z unikaniem pokrewieństwa przez co najmniej 4 pokolenia
|
|
|
börja lära sig
|
|
przeprowadza się selekcję danego gatunku na wybraną cechę lub cechy
|
|
|
börja lära sig
|
|
uzyskiwane ze skrzyżowania dwóch szczepów wsobnych
|
|
|
szczepy wsobne - inbred stock börja lära sig
|
|
grupa zwierząt reprezentujących jeden gatunek, odznaczająca się różnorodnością genetyczną i homozygotycznością, uzyskana na drodze kojarzenia brat x siostra (lub z rodzicami) przed 20 pokoleń
|
|
|
börja lära sig
|
|
1. kongeniczne - różnią się między sobą krótkim odcinkiem jednego chromosomu, 2. koizogeniczne - dwie linie szczepu wsobnego różniące się jednym zmutowanym genem, 3. - konsomiczne - dwie linie szczepu wsobnego różniące się jedną pełną parą chomosomów 4. zmodyfikowane genetycznie - wprowadzenie genu innego gatunku (rekombinacyjne), od transgenicznych różnią się tym, że wprowadza się gen innego gatunku, kiedy w transgenicznych wprowadza się gen tego samego gatunku
|
|
|
börja lära sig
|
|
złożony zespół niedoboru immunologicznego (scid) jest chorobą dziedziczną, jej wynikiem jest całkowity brak funkcjonalnych limfocytów B i T
|
|
|
börja lära sig
|
|
wrodzony graniczny zespół niedoborowy, myszy homozygotyczne na recesywną mutację genu nude nie posiadają limfocytów T, ponieważ mutacja ta powoduje niedorozwój grasicy (myszy atymiczne) (niektórym myszom usuwa się grasicę (tymektomia) dla dokładnie tych samych rezultatów)
|
|
|
börja lära sig
|
|
mutacje genetyczne, zmiany pojawiające się w informacji genetycznej, niezależnie od działania środowiska zewnętrznego, np. spowodowane dryftem genetycznym
|
|
|
mutacje indukowane czynnikami börja lära sig
|
|
mutacje: chemiczne (związki w karmie); fizyczne (temperatura, promieniowanie UV); biologiczne (wirusy, pierwotniaki)
|
|
|
börja lära sig
|
|
monitorowanie antygenów produkowanych przez geny głównego kompleksu zgodności tkankowej MHC (czyli chyba po prostu monitorowanie, czy aby na pewno myszy są takie same genetycznie)
|
|
|
börja lära sig
|
|
uwarunkowana genetycznie cecha fenotypowa, którą można określić za pomocą technik biochemicznych, np. izoenzymy i białka nieenzymowe kodowane przez strukturalne geny
|
|
|
börja lära sig
|
|
zabarwione w odpowiedni sposób chromosomy wykazują specyficzny dla siebie charakterystyczny dla gatunku układ poprzecznych prążków wzdłuż ramion chromosomowych (kształt, intensywność zabarwienia i wielkość prążków w okolicy centromeru)
|
|
|
markery morfologiczne (geny umaszczenia) börja lära sig
|
|
cechy uwarunkowane ekspresją jednego genu dotyczącego umaszczenia, charakteru okrywy włosowej, nieprawidłowości w budowie szkieletu, które w większości przypadków mogą być rozpoznane i testowane bez specjalistycznego wyposażenia
|
|
|
börja lära sig
|
|
modyfikacja genetyczna, świadome wprowadzenie do genomu biorcy fragmentu materiału genetycznego pochodzącego od innego organizmu metodą inną niż procedura hodowlana
|
|
|
börja lära sig
|
|
są standardowym modelem wykorzystywanym do badań funkcji genów, konstruowania modeli chorób, czy produkcji białek do celów farmaceutycznych otrzymuje się je przez iniekcję sklonowanego genu do zapłodnionej komórki jajowej, komórkę następnie przenosi się do macicy samicy
|
|
|
börja lära sig
|
|
pozbawione są określonego genu kodującego badaną cząsteczkę, umożliwiają studiowanie chorób dziedziczonych w sposób recesywny
|
|
|
börja lära sig
|
|
stan przeciwny chorobie, stan pełnego fizycznego, umysłowego dobrostanu, a nie tylko całkowity brak choroby, czy niepełnosprawności
|
|
|
börja lära sig
|
|
nauka zajmująca się zagadnieniami związanymi z mikroorganizmami
|
|
|
börja lära sig
|
|
to nie tylko czystość, to też nauka badająca wpływ środowiska na zdrowie
|
|
|
börja lära sig
|
|
zwierzęta bez bakteryjne (germ free, GF), wolne od wszystkich wykrywalnych mikroorganizmów monobioty - celowo zasiedlone 1 rodzajem bakterii, i tak dalej
|
|
|
zwierzęta agnotobiotyczne börja lära sig
|
|
Specific pathogen free, SPF - wolne od określonych, swoistych dla danego gatunku patogennych mikroorganizmów
|
|
|
börja lära sig
|
|
w zależności od klasy - wolne od patogenów nie przechodzących przez łożysko zwierzęta konwencjonalne służą jako porównanie efektów eksperymentu na zwierzętach GF: CV I - hodowane w warunkach kontrolnych poddane częściowej izolacji; CV - hodowane w warunkach otwartych
|
|
|
börja lära sig
|
|
usuwanie widocznych zanieczyszczeń i zabrudzeń materiałem biologicznym. celem mycia jest osiągnięcie czystości
|
|
|
börja lära sig
|
|
odkażanie, które ma na celu niszczenie drobnoustrojów i ich przetrwalników. Niszczy ona formy wegetatywne mikroorganizmów, ale nie zawsze usuwa formy przetrwalnikowe, zdezynfekowany materiał nie musi być jałowy
|
|
|
börja lära sig
|
|
wyjaławianie, polega na niszczeniu wszystkich zarówno wegetatywnych jak i przetrwalnikowych form mikroorganizmów. Prawidłowo wysterylizowany materiał jest jałowy - nie zawiera żadnych żywych drobnoustrojów zimna sterylizacja - nadtlenek wodoru, czynnikiem niszczącym jest wysoka energia cząsteczek; sterylizacja tlenkiem etylenu - sterylizacja niskotemperaturowa przebiegająca w temperaturze poniżej -60%, jest on niebezpieczny dla obsługi
|
|
|
börja lära sig
|
|
kontrola zdrowotności zwierząt, badania co 3 miesiące zaleconymi metodami w akredytowanym laboratorium
|
|
|
monitoring zwierząt w laboratorium börja lära sig
|
|
suma działań, których celem jest uzyskanie najszerszej wiedzy na temat aktualnego statusu mikrobiologicznego. Infekcje zwierząt mają wpływ na wyniki i stanowią zagrożenie dla personelu
|
|
|
formy zakażeń laboratoryjnych börja lära sig
|
|
1. zakażenie trwałe - postępujące zmiany patologiczne w zaatakowanych narządach wewnętrznych, 2. Choroba jawna klinicznie (widać objawy) i jej przebieg: 1. nadostry - zwierza umiera w sekundę, 2. ostry - zwierzę mocno choruje, widać infekcję, 3. chroniczny/przewlekły - organizm jest czymś zainfekowany, długo się ciągnie
|
|
|
börja lära sig
|
|
I - zazwyczaj nie powodują chorób u ludzi (choroby wirusowe u których zabiegi higieniczny wystarczają), II - mogą spowodować chorobę u ludzi przy ekspozycji poprzez błony śluzowe itp, konieczne jest ograniczenie personelu i specjalne procedury oraz odzież III - mogą spowodować poważną potencjalnie śmiertelną chorobę, transmisja powietrzna, IV - wysoki stopień zagrożenia śmiercią w przypadku zakażenia (Ebola i Marburg)
|
|
|
efekt plateau selekcyjnego börja lära sig
|
|
po pewnym pokoleniu nie jesteśmy w stanie uzyskać danej cechy
|
|
|