Fråga  |
Svar |
funkcje tkanek łącznych właściwych börja lära sig
|
|
stanową zrąb narządów; tworzą torebki narządów (ochrona mechaniczna); pośredniczą w transporcie substancji odżywczych (płyn tkankowy); stanowią obszar intensywnej odpowiedzi immunologicznej organizmu
|
|
|
tkanki łączne - pochodzenie börja lära sig
|
|
powstają z mezenchymy, która różnicuje z mezodermy
|
|
|
|
börja lära sig
|
|
tkanka embrionalna, z której różnicują wszystkie typy tkanek łącznych; zbudowana jest głównie z niezróżnicowanych, wielokształtnych komórek oraz substancji podstawowej; włókien niemal brak (nieliczne włókna retikulinowe)
|
|
|
co jest podstawowym elementem struktury sznura pępowinowego? börja lära sig
|
|
|
|
|
mezenchyma - charakterystyka börja lära sig
|
|
dość luźna budowa, stosunkowo miękka
|
|
|
budowa substancji międzykomórkowej tkanek łącznych właściwych börja lära sig
|
|
substancja podstawowa, włókna
|
|
|
komórki tkanek łącznych właściwych börja lära sig
|
|
fibroblasty/fibrocyty; komórki napływowe: leukocyty i osiadłe w tkankach łącznych komórki odpornościowe
|
|
|
fibrocyty/fibroblasty - funkcja börja lära sig
|
|
wytwarzają substancję międzykomórkową
|
|
|
osiadłe w tkankach łącznych komórki odpornościowe börja lära sig
|
|
makrofagi tkankowe, komórki dendrytyczne, komórki tuczne, komórki plazmatyczne
|
|
|
jakie komórki nazywa się histiocytami? börja lära sig
|
|
makrofagi tkankowe i komórki dendrytyczne
|
|
|
leukocyty obecne w tkankach łącznych właściwych börja lära sig
|
|
monocyty, granulocyty, limfocyty
|
|
|
substancja międzykomórkowa (istota, macierz międzykomórkowa) - definicja börja lära sig
|
|
złożona sieć molekuł wydzielanych przez podstawowe komórki tkanek łącznych; stanowi ona bufor przeciw siłom/obciążeniom mechanicznym, działającym na tkanki/narządy oraz stanowi podporę strukturalną dla komórek
|
|
|
z czym związane są procesy wzrostowe i regeneracja tkanek börja lära sig
|
|
z syntezą macierzy międzykomórkowej; są regulowane przez molekuły wchodzące w jej skład
|
|
|
czym jest błona podstawna nabłonków? börja lära sig
|
|
cienką warstwą substancji międzykomórkowej
|
|
|
substancja podstawowa - definicja börja lära sig
|
|
bezpostaciowa i elastyczna substancja żelopodobna, stanowiąca podporę dla komórek i włókien oraz tworząca środowisko dla transportu substancji odżywczych, metabolitów i innych cząstek (krążenie płynu tkankowego)
|
|
|
substancja podstawowa - budowa börja lära sig
|
|
zbudowana jest z agregatów glikozoaminoglikanów (GAG)i proteoglikanów, które wiążą duże ilości wody (nawet do 70% masy substancji podstawowej) oraz inne glikoproteiny (np. laminina, fibronektyna)
|
|
|
dlaczego substancja podstawowa nie jest widoczna na standardowych preparatach histologicznych? börja lära sig
|
|
ponieważ jest wypłukiwana podczas procedur histologicznych
|
|
|
kolagen - charakterystyka börja lära sig
|
|
jego włókna stanowią strukturalny "szkielet" substancji międzykomórkowej i miejsce przyczepu komórek; najobficiej występujące białko u kręgowców (25-35% białek organizmu)
|
|
|
włókna kolagenowe - budowa börja lära sig
|
|
podstawowy element budulcowy: cząsteczka tropokolagenu, złożona z trzech spiralnie zwiniętych łańcuchów białkowych i wydzielana jest przez fibrocyty/fibroblasty
|
|
|
ile typów kolagenu zidentyfikowano u ludzi? börja lära sig
|
|
|
|
|
najistotniejsze typy kolagenu börja lära sig
|
|
kolagen typu I, kolagen typu II, kolagen typu III, kolagen typu IV, kolagen typu V
|
|
|
kolagen typu I - charakterystyka börja lära sig
|
|
90% wszystkich białek kolagenowych; tworzy włókna odporne na rozrywanie
|
|
|
kolagen typu II - charakterystyka börja lära sig
|
|
obecny w tkankach chrzęstynch
|
|
|
kolagen typu III - charakterystyka börja lära sig
|
|
tworzy włókna siateczkowe (retikulinowe), tworzące delikatną sieć w zrębie wielu narządów (dobrze wybarwia się solami srebra)
|
|
|
kolagen typu IV - charakterystyka börja lära sig
|
|
obecny w błonie podstawnej nabłonków
|
|
|
kolagen typu V - charakterystyka börja lära sig
|
|
tworzy strukturę m.in. włosów
|
|
|
włókna sprężyste - charakterystyka börja lära sig
|
|
rozciągają się do 2,5x swojej długości po czym gwałtownie wracają do pierwotnego kształtu (wysoka elastyczność); syntezowane przez fibro- i chondrocyty, ale też przez miocyty gładkie; dobrze wybarwiają się rezocyną i orceiną
|
|
|
włókna sprężyste - budowa börja lära sig
|
|
zbudowane z elastyny oraz mikrowłókienek fibryny
|
|
|
włókna sprężyste - lokalizacja börja lära sig
|
|
ściany tętnic (błony sprężyste); tkanki chrzęstne sprężyste (małżowiny uszne)
|
|
|
podstawowe komórki tkanek łącznych właściwych börja lära sig
|
|
|
|
|
fibrocyty/fibtoblasty - wygląd börja lära sig
|
|
mogą przyjmować różne kształty, od wrzecionowatego po gwieździsty; posiadają jedno, okrągłe lub owalne jądro; mogą różnić się od miofibroblastów
|
|
|
fibroblasty - charakterystyka börja lära sig
|
|
młode komórki aktywne metabolicznie, obecne zwłaszcza w tkankach wzrastających
|
|
|
fibrocyty - charakterystyka börja lära sig
|
|
komórki dojrzałe, mniejsze i mniej aktywne metabolicznie od fibroblastów
|
|
|
makrofagi - charakterystyka börja lära sig
|
|
wyspecjalizowane fagocyty, pochłaniające i trawiące bakterie, komórki nowotworowe, a także szczątki komórkowe oraz stare komórki; są to duże, ameboidalne, jednojądrzaste komórki
|
|
|
z jakich komórek różnicują makrofagi? börja lära sig
|
|
|
|
|
|
börja lära sig
|
|
fagocytoza; prezentowanie antygenów; wydzielanie substancji sygnałowych i czynników wzrostowych (tzw. monokiny)
|
|
|
zachowanie makrofagów w obliczu ciała obcego börja lära sig
|
|
gromadzą się w miejscu pojawienia się ciała obcego i fuzują ze sobą, tworząc wielojądrowe, olbrzymie komórki ciał obcych (nawet powyżej 100 komórek)
|
|
|
komórki dendrytyczne - definicja börja lära sig
|
|
wyspecjalizowane komórki prezentujące antygeny, które są pośrednikami pomiędzy procesami odpowiedzi immunologicznej wrodzonej i nabytej
|
|
|
komórki dendrytyczne - budowa börja lära sig
|
|
jednojądrzaste komórki z długimi wypustkami przypominającymi dendryty neuronów
|
|
|
z jakich komórek mogą różnicować dendryty? börja lära sig
|
|
z monocytów lub limfocytów
|
|
|
komórki dendrytyczne w skórze - nazwa börja lära sig
|
|
|
|
|
komórki tuczne (mastocyty) - definicja börja lära sig
|
|
komórki pod względem budowy i funkcji przypominające granulocyty zasadochłonne, ale pochodzą z innych komórek prekursorowych; opuszczają szpik kostny w formie niedojrzałej; ich granule cytoplazmatyczne są bogate w m.in. histaminę i heparynę
|
|
|
degranulacja mstocytów (komórek tucznych) - mechanizm börja lära sig
|
|
następuje po ich aktywacji w wyniku związania antygenu przez przeciwciała IgE, znajdujące się na powierzchni ich błon komórkowych
|
|
|
za co odpowiada aktywność komórek tucznych? börja lära sig
|
|
za objawy alergii i anafilaksji
|
|
|
komórki plazmatyczne - definicja börja lära sig
|
|
komórki wydzielające duże ilości przeciwciał, różnicujące z limfocytów B; przypominają wyglądem limfocyty, ale mają powiększoną cytoplazmę, bogatą w RER i AG; po aktywacji intensywnie wydzielają tylko jeden rodzaj przeciwciał
|
|
|
aktywacja komórek plazmatycznych bez udziału limfoctyów pomocniczych Th börja lära sig
|
|
powstają krótkożyjące komórki plazmatyczne produkujące IgM
|
|
|
aktywacja komórek plazmatycznych przy udziale limfocytów pomocniczych Th börja lära sig
|
|
w śledzionie i węzłach chłonnych; powstają długożyjące komórki produkujące IgG lub IgA
|
|
|
drogi aktywacji komórek plazmatycznych börja lära sig
|
|
przy udziale limfocytów pomocniczych Th lub bez udziału limfocytów pomocniczych Th
|
|
|
rodzaje tkanek łącznych właściwych ze względu na budowę (5) börja lära sig
|
|
tkanka łączna właściwa luźna, tkanka łączna właściwa zbita, tkanka łączna sprężysta, tkanka łączna siateczkowa, tkanka tłuszczowa
|
|
|
tkanka łączna właściwa zbita - podział börja lära sig
|
|
o utkaniu regularnym; o utkaniu nieregularnym
|
|
|
|
börja lära sig
|
|
|
|
|
tkanka łączna właściwa luźna - charakterysytyka börja lära sig
|
|
najczęściej spotykana tkanka łączna; substancja podstawowa obfita, zawiera niewiele włókien; fibroblasty luźno i nieregularnie rozmieszczone w tkance; bogato unaczyniona; zawiera dużo komórek odpornościowych
|
|
|
tkanka łączna właściwa luźna - funkcje börja lära sig
|
|
główne miejsce zachodzenia reakcji immunologicznych; uczestniczy w transporcie metabolitów i substancji odżywczych
|
|
|
tkanka łączna właściwa luźna - lokalizacja börja lära sig
|
|
zrąb narządów (m.in. gruczołów); podstawowa struktura tkanki podskórnej; błony śluzowe w układzie pokarmowym, oddechowym, moczowym i rozrodczym; tworzy krezkę, błony surowicze narządów oraz przydanki narządów krwionośnych
|
|
|
tkanka łączna właściwa zbita nieregularna - charakterystyka börja lära sig
|
|
zawiera mniej substancji podstawowej niż tkanka łączna właściwa luźna, natomiast więcej jest włókien kolagenowych ułożonych w różnych płaszczyznach; odporna na działanie sił rozrywających, przykładanych na nią z wielu różnych kierunków
|
|
|
tkanka łączna właściwa zbita nieregularna - lokalizacja börja lära sig
|
|
torebki narządów i stawów; warstwa siateczkowata skóry właściwej; twardówka oka; omięsna, onerwie, ochrzęstna, okostna
|
|
|
tkanka łączna właściwa zbita regularna (włóknista) - charakterystyka börja lära sig
|
|
większość masy stanowią pęczki włókien kolagenowych, ułożonych równolegle w 1 płaszczyźnie; fibrocyty ułożone pomiędzy pęczkami włókien; niewiele substancji podstawowej; bardzo skąpo unaczyniona; odporna na rozciąganie działające tylko w 1 płaszczyźnie
|
|
|
tkanka łączna właściwa zbita regularna (włóknista) - lokalizacja börja lära sig
|
|
więzadła, ścięgna, rozcięgna
|
|
|
tkanka łączna sprężysta - budowa börja lära sig
|
|
zbudowana głównie z włókien sprężystych, obecne również włókna retikulinowe oraz fibrocyty
|
|
|
tkanka łączna sprężysta - lokalizacja börja lära sig
|
|
niektóre więzadła; ściana tętnic sprężystych; ściana oskrzeli
|
|
|
tkanka łączna siateczkowa - charakterystyka börja lära sig
|
|
specyficzny rodzaj delikatnej tkanki łącznej, obecne duże puste przestrzenie przez które swobodnie może przepływać np. limfa; zbudowana z retikulocytów (wyspecjalizowanych fibroblastów) oraz sieci włókien retikulinowych (kolagen typu III)
|
|
|
tkanka łączna siateczkowa - lokalizacja börja lära sig
|
|
zrąb i podpora dla krwinek białych w: szpiku kostnym czerwonym, węzłach chłonnych i śledzionie
|
|
|
tkanka tłuszczowa - budowa börja lära sig
|
|
zbudowana głównie z komórek tłuszczowych - adipocytów; obecnych jest również wiele komórek macierzystych, tzw. frakcja zrębowo-naczyniowa
|
|
|
tkanka tłuszczowa - charakterystyka ogólna börja lära sig
|
|
posiada liczne naczynia włosowate i skąpą substancję międzykomórkową; zazwyczaj tworzy płaciki, które podtrzymywane są przez pasma tkanki łącznej włóknistej luźnej, do której dochodzą naczynia krwionośne i zakończenia nerwowe
|
|
|
|
börja lära sig
|
|
fibrocyty ułożone pomiędzy pęczkami włókien w tkance łącznej właściwej zbitej regularnej (włóknistej)
|
|
|
tkanka tłuszczowa biała (żółta) - charakterystyka börja lära sig
|
|
adipocyty zwykle owalnego kształtu z 1 kroplą tłuszczu, która spycha jądro i cytoplazmę pod plazmolemmę; magazynuje substancje energetyczną (tłuszcz); pełni funkcje amortyzujące; produkuje hormony: leptynę i asprozynę
|
|
|
|
börja lära sig
|
|
hormon pobudzający receptory wątroby do uwalniania glukozy do krwioobiegu
|
|
|
|
börja lära sig
|
|
|
|
|
płaciki tkanki tłuszczowej białej - lokalizacja börja lära sig
|
|
tkanka podskórna; pokrywają narządy wewnętrzne; tworzą szpik kostny żółty
|
|
|
tkanka tłuszczowa brunatna - charakterystyka börja lära sig
|
|
adipocyty brunatne zwykle mniejsze od białych, w cytoplazmie posiadają liczne, drobne krople tłuszczu oraz bardzo dużo mitochondriów; jądro okrągłe lub owalne
|
|
|
tkanka tłuszczowa brunatna - funkcja börja lära sig
|
|
głównie generowanie ciepła (termogeneza w mitochondriach)
|
|
|
u jakich zwierząt najobfitsza jest tkanka tłuszczowa brunatna? börja lära sig
|
|
u noworodków (z wiekiem jej część zanika) oraz zwierząt hibernujących
|
|
|
typy adipocytów brunatnych börja lära sig
|
|
właściwe adipocyty brunatne; adipocyty beżowe
|
|
|
właściwe adipocyty brunatne - charakterystyka börja lära sig
|
|
występują w płacikach, w stałych lokalizacjach (tkanka podskórna w okolicy kręgosłupa, wokół dużych naczyń); mają wspólne pochodzenie embriologiczne z komórkami mięsniowymi
|
|
|
adipocyty beżowe - charakterystyka börja lära sig
|
|
różnicują z adipocytów białych pod wpływem sygnałów z układu nerwowego współczulnego; rozproszone w płacikach tkanki tłuszczowej białej
|
|
|
