|
Fråga |
Svar |
|
accessio cedit principali börja lära sig
|
|
przyrost przypada właścicielowi rzeczy głównej
|
|
|
|
actor sequitur forum rei börja lära sig
|
|
powód idzie za miejscem sądu pozwanego
|
|
|
|
adoptio naturam imitatur börja lära sig
|
|
|
|
|
|
ambulatoria est voluntas defuncti usque ad vitae supremum exitum börja lära sig
|
|
Wola spadkodawcy może być zmieniona aż do jego śmierci
|
|
|
|
Audiatur et altera pars börja lära sig
|
|
należy wysłać także strony przeciwnej
|
|
|
|
bis de eadem re agere non licet börja lära sig
|
|
nie wolno się procesować dwa razy w tej samej sprawie
|
|
|
|
bis de eadem re ne sit actio börja lära sig
|
|
nie może być postępowania Drugi raz tej samej sprawie
|
|
|
|
confessus pro iudicato est börja lära sig
|
|
pozwalał znający roszczenie staje się winny jest zasądzona
|
|
|
|
dies interpellat pro homine börja lära sig
|
|
termin wzywa zamiast osoby
|
|
|
|
dolus semper praestatur börja lära sig
|
|
za podstęp zawsze się odpowiada
|
|
|
|
ecclesia vivit lege Romana börja lära sig
|
|
kościół żyje prawym rzymskim
|
|
|
|
ei incumbit probatio qui dicit non qui negat börja lära sig
|
|
ciężar przeprowadzenia dowodu spoczywa na tym kto twierdzi a nie na tym kto przeczy
|
|
|
|
falsa causa non nocet börja lära sig
|
|
błędna pobudka nie szkodzi
|
|
|
|
falsa demonstratio non nocet börja lära sig
|
|
fałszywe oznaczenie rzeczy nie szkodzi
|
|
|
|
fur semper moram facere videtur börja lära sig
|
|
uważa się że złodziej zawsze pozostaje w zwłoce
|
|
|
|
Genus perire non censetur börja lära sig
|
|
uważa się że gatunek nie ginie
|
|
|
|
Ibi dos esse debet, ubi onera matrimonii sunt börja lära sig
|
|
Posag powinien być tam, gdzie są ciężary małżeństwa
|
|
|
|
ignorantia iuris nocet börja lära sig
|
|
Nieznajomość prawa szkodzi
|
|
|
|
impossibilium nulla obligatio est börja lära sig
|
|
nie ma zobowiązania Co do rzeczy niemożliwych
|
|
|
|
invitus nemo rem cogitur defendere börja lära sig
|
|
nikogo nie zmusza się do obrony rzeczy wbrew jego woli
|
|
|
|
iuris praecepta sunt haec: honeste vivere, alterum non laedere, suum cuique trib börja lära sig
|
|
zasady prawa są następujące rzecz szlachetnie, innym nie szkodzić, oddać każdemu, co mu się należy
|
|
|
|
ius est ars boni et aequi börja lära sig
|
|
prawo jest sztuką stosowania tego co dobre i słuszne
|
|
|
|
ius naturale est, quod natura omnia animalia docuit börja lära sig
|
|
prawo naturalne jest tym czego natura nauczyła wszystkie istoty
|
|
|
|
Ius publicum privatorum pactis mutari non potest börja lära sig
|
|
prawo publiczne nie może być zmienione umowami osób prywatnych
|
|
|
|
Iustitia est constans et perpetua voluntas ius suum cuique tribuendi börja lära sig
|
|
sprawiedliwość jest stałą i trwałą wolę oddania każdemu tego co mu się należy
|
|
|
|
Pacta sunt servanda börja lära sig
|
|
Porozumienia należy dotrzymywać
|
|
|
|
Vim vi repellere licet börja lära sig
|
|
siłę należy odeprzeć siłą
|
|
|
|
lata culpa est nimia neglegantia, id est non intellegere quod omnes intellegunt börja lära sig
|
|
grube niedbalstwo jest niezrozumieniem tego co wszyscy rozumieją
|
|
|
|
lex est quod populus iubet atque constituit börja lära sig
|
|
wstawał jest to co lud nakazuje ustanawia
|
|
|
|
lex posterior derogat legi priori börja lära sig
|
|
ustawa późniejsza uchyla wcześniejszą
|
|
|
|
lex retro non agit börja lära sig
|
|
|
|
|
|
Libera matrimonia esse antiquitus placuit börja lära sig
|
|
od dawna utrzymywano że co do pożycia małżeńskiego istnieje swoboda
|
|
|
|
lis infitiando crescit in duplum börja lära sig
|
|
spór zaprzeczony bezpodstawnie wzrasta do podwójnej wysokości
|
|
|
|
magna culpa dolus est börja lära sig
|
|
wielka wina równa się podstępowi
|
|
|
|
mala fides superveniens non nocet börja lära sig
|
|
późniejsza zła wiara nie szkodzi
|
|
|
|
mala fides superveniens nocet börja lära sig
|
|
późniejsza zła wiara szkodzi
|
|
|
|
mandatum nisi gratuitum nullum est börja lära sig
|
|
zlecenie jeżeli nie jest bezpłatne jest nieważne
|
|
|
|
mater semper certa est börja lära sig
|
|
|
|
|
|
melior condicio nostra per servos fidei potest deterior fidei non potest börja lära sig
|
|
niewolnicy mogą polepszyć nasze stanowisko nie mogą go zaś pogorszyć
|
|
|
|
melior est condicio possidentis börja lära sig
|
|
lepsze stanowisko posiadacza
|
|
|
|
nasciturus pro iam nato habetur, quotiens de commodis eius agitur börja lära sig
|
|
dziecko poczęte a nienarodzone jest uważane za już urodzony ilekroć chodzi o jego korzyść
|
|
|
|
Nemo plus iuris ad alium transferre potest, quam ipse habet börja lära sig
|
|
nikt nie może przenieść na drugiego więcej praw niż sam posiada
|
|
|
|
Nemo pro parte testatus, pro parte intestatus decedere potest börja lära sig
|
|
nikt nie może pozostawić dzieci co częściowo testamentowych częściowo ustawowych
|
|
|
|
Nemo sibi ipse causam possessionis mutare potest börja lära sig
|
|
nikt nie może sam dla siebie zmienić podstawy posiadania
|
|
|
|
nomina ipso iure divisa börja lära sig
|
|
wierzytelności dzielą się z samego prawa
|
|
|
|
noxa caput sequitur börja lära sig
|
|
szkoda czy jej odpowiedzialność noksalna następuje za głową sprawcy
|
|
|
|
nulli res sua servit börja lära sig
|
|
nie można mieć służebności na własnej rzeczy
|
|
|
|
nuptias non concubitus, sed consensus facit börja lära sig
|
|
małżeństwo powstaje nie przez wspólne pożycie lecz przez zgodne oświadczenie woli
|
|
|
|
Omnis condemnatio pecuniaria esse debet börja lära sig
|
|
wszelkie zasadzenie powinno być pieniężne
|
|
|
|
pater is est, quem nuptiae demonstrant börja lära sig
|
|
ojcem jest ten na którego wskazuje małżeństwo
|
|
|
|
pignoris causa indivisa est börja lära sig
|
|
podstawa zastawu jest niepodzielna
|
|
|
|
placuit in omnibus rebus praecipuam esse iustitiae aequitatisque quam stricti iuris rationem börja lära sig
|
|
przyjęło się we wszystkich sprawach bardziej uwzględniać sprawiedliwość i słuszność niż ścisłe brzmienie przepisu
|
|
|
|
postumus rumpit testamentum börja lära sig
|
|
pogrobowiec niszczy testament
|
|
|
|
praedia in numerata pecunia consistere debet börja lära sig
|
|
cena Powinna być oznaczona w pieniądzach
|
|
|
|
princeps legibus solutus börja lära sig
|
|
cesarz nie jest zobowiązany ustawami
|
|
|
|
prior tempore potior iure börja lära sig
|
|
pierwszy w czasie lepszy w prawie
|
|
|
|
quamvis si liberum esset noluissem tamen coactus volui börja lära sig
|
|
Chociaż gdybym był wolny nie chciałbym jednak zmuszony chciałem
|
|
|
|
quidquid non agnoscit Glosa non agnoscit curia börja lära sig
|
|
czego nie uznaje glosa nie jest uznane przez sąd
|
|
|
|
quod initio vitiosum est non potest tractu temporis convalescere börja lära sig
|
|
to co na początku jest wadliwe nie może z upływem czasu zostać uzdrowione
|
|
|
|
quod principi placuit habet legis vigorem börja lära sig
|
|
Wola cesarza ma moc ustawy
|
|
|
|
quod generationes tot gradus börja lära sig
|
|
|
|
|
|
res Inter alios iudicate nullum aliis praeudicium faciunt börja lära sig
|
|
sprawy osądzone między innymi osobami nie dotyczą osób trzecich
|
|
|
|
Reus excipiendo fit actor börja lära sig
|
|
pozwany podnosząc zarzut procesowy staje się powodem
|
|
|
|
res nullius cedit primo occupanti börja lära sig
|
|
rzecz niczyja przypada temu kto pierwszy ją zawłaszczył
|
|
|
|
Reus in exceptione actor est börja lära sig
|
|
w wypadku podniesienia zarzutu procesowego pozwany staje się powodem
|
|
|
|
semel heres semper heres börja lära sig
|
|
raz ustanowiony Dziedzic Jest nim zawsze
|
|
|
|
ubi rem meam invenio, ibi vindicto börja lära sig
|
|
Gdzie znajdę moją rzecz tam będę ją rewindykować
|
|
|
|
tres faciunt collegium börja lära sig
|
|
trzej tworzą stowarzyszenie
|
|
|
|
testis unus testis nullus börja lära sig
|
|
jeden świadek to żaden świadek
|
|
|
|
superficies solo cedit börja lära sig
|
|
to co znajduje się na powierzchni gruntu przypada gruntowi
|
|
|
|
summa ius summa inuria börja lära sig
|
|
najwyższe prawa najwyższym bezprawiem
|
|
|
|
separata esse debet possessio a proprietate börja lära sig
|
|
powinno się odróżnić posiadanie od własności
|
|
|
|
servile caput nullum ius habet börja lära sig
|
|
niewolnik nie ma żadnego prawa
|
|
|
|
servitus in faciendo consistere nequit börja lära sig
|
|
służebność nie może polegać na działaniu
|
|
|
|
servitus servitutis esse non potest börja lära sig
|
|
nie może istnieć służebność na służebności
|
|
|
|
servitutis causa debet esse perpetua börja lära sig
|
|
służebność powinna przynosić gruntowi trwałą korzyść
|
|
|
|
sine canonibus legistae parum valent canonistae sine lege nihil börja lära sig
|
|
legiści bez znajomości kanonów znaczą niewiele, kanoniści bez znajomości Ustaw prawa rzymskiego nie znaczą nic
|
|
|
|
species perit ei cui debetur börja lära sig
|
|
rzecz indywidualnie oznaczona ginie na ryzyko wierzyciela
|
|
|
