Polskie Słowa

 0    320 fiche    maciejlange7
ladda ner mp3 skriva ut spela Kontrollera dig själv
 
Fråga język polski Svar język polski
intratny
börja lära sig
przynoszący zysk
pucz
börja lära sig
zamach stanu dokonany przez grupę wojskowych
suspens
börja lära sig
chwyt w filmach i powieściach polegający na wstrzymaniu biegu akcji, stosowany w celu wzmożenia napięcia albo zaskoczenia widza lub czytelnika niespodziewanym zwrotem akcji
pompatyczny
börja lära sig
1. «przesadnie wystawny, uroczysty i ceremonialny» 2. «zachowujący się z nadmierną powagą i podniosłością»
karierowicz
börja lära sig
człowiek dążący za wszelką cenę do zrobienia kariery
pejoratywny
börja lära sig
1. «mający ujemny odcień lub znaczenie» 2. «o sufiksach: nadający wyrazowi odcień ujemny»
sufiks
börja lära sig
«cząstka słowotwórcza wyrazu występująca po jego rdzeniu»
wist
börja lära sig
1. «gra w karty, w której uczestniczą cztery osoby grające przeciw sobie parami pełną talią kart» 2. «wyłożenie pierwszej karty przez gracza rozpoczynającego rozgrywkę»
prefabrykat
börja lära sig
«gotowy fabryczny element budowlany łączony w całość z innymi elementami na miejscu budowy»
zgryzota
börja lära sig
wielkie zmartwienie
rzędnąć, rzednieć
börja lära sig
stawać się rzadkim lub rzadszym
rytować
börja lära sig
1. «ryć rysunek na płycie graficznej, z której robi się odbitki» 2. «grawerować»
embargo
börja lära sig
1. «ogłaszany przez władzę państwową lub organizację międzynarodową zakaz wywozu lub przywozu towarów do innego państwa» 2. «zakaz opuszczania przez obce statki handlowe portów lub wód terytorialnych danego państwa
4. «zakaz publikowania w środkach masowego przekazu jakiejś wiadomości przed określonym dniem i określoną godziną»
3. «rekwizycja w czasie wojny statków państwa neutralnego»
ostracyzm
börja lära sig
1. «wykluczenie z towarzystwa lub środowiska osoby, która mu się naraziła; też: atmosfera niechęci lub wrogości otaczająca taką osobę»
2. «w starożytnej Grecji: głosowanie za pomocą glinianych skorupek z wypisanym nazwiskiem obywatela, którego należało wydalić z kraju»
oportunista
börja lära sig
«człowiek bez zasad, przystosowujący się do okoliczności dla doraźnych osobistych korzyści»
instancja
börja lära sig
1. «każdy z kolejnych stopni w systemie podległych sobie instytucji, organizacji itp.» 2. daw. «wstawienie się za kimś»
rezolucja
börja lära sig
1. «zbiorowa uchwała powzięta przez jakieś zgromadzenie w wyniku obrad» 2. daw. «decyzja władz o charakterze rozstrzygającym»
floret
börja lära sig
sportowa broń biała
doliniarz
börja lära sig
złodziej kieszonkowy
depesza
börja lära sig
1. «wiadomość przekazana przez agencję informacyjną» 2. zob. telegram
brzask
börja lära sig
1. «światło widoczne na niebie przed wschodem słońca» 2. «odblask rzucany na coś przez źródło światła»
wykoncypować
börja lära sig
wymyślić
racjonał
börja lära sig
1. «taśma ozdobna, otaczająca barki, noszona na ornacie przez niektórych biskupów» 2. «napierśnik noszony przez arcykapłana żydowskiego, ozdobiony dwunastoma drogimi kamieniami i nazwami pokoleń izraelskich»
ornat
börja lära sig
«w liturgii katolickiej: wierzchnia szata używana przez księdza podczas mszy, wkładana przez głowę»
leksyka
börja lära sig
«ogół wyrazów wchodzących w skład jakiegoś języka»
kognitywny
börja lära sig
«mający związek z poznawaniem świata lub badaniem procesów poznawczych»
pled
börja lära sig
koc z grubej, puszystej tkaniny wełnianej
nonkonformista
börja lära sig
1. «człowiek sprzeciwiający się bezkrytycznemu uleganiu normom i opiniom obowiązującym w danym środowisku» 2. «przedstawiciel protestantów angielskich nienależących do anglikańskiego Kościoła państwowego»
afektywny
börja lära sig
uczuciowy, emocjonalny
desygnacja
börja lära sig
powołanie kogoś na stanowisko
akronim
börja lära sig
skrótowiec
konceptualizacja
börja lära sig
1. filoz. «ujmowanie intuicji poznawczych w pojęcia» 2. «tendencja w sztuce współczesnej polegająca na ograniczaniu twórczości jedynie do jakiegoś pomysłu»
okowy
börja lära sig
1. «łańcuchy, kajdany» 2. «to, co odbiera wolność, krępuje, zniewala»
konwenans
börja lära sig
«obowiązująca w jakimś środowisku norma zachowania się w określonej sytuacji»
krzewić
börja lära sig
«rozpowszechniać coś»
masoneria
börja lära sig
«międzynarodowy ruch mający na celu duchowe doskonalenie jednostki i braterstwo ludzi różnych religii, narodowości i poglądów»
krewki
börja lära sig
«pełen temperamentu, gwałtowny, porywczy; też: świadczący o takich cechach»
pontyfikat
börja lära sig
1. «okres sprawowania funkcji przez danego papieża» 2. «w starożytnym Rzymie: urząd i władza pontyfika»
monolit
börja lära sig
1. «jednolity blok kamienny; też: rzeźba lub element architektoniczny wykonane z takiego bloku» 2. «coś, co stanowi jednolitą, zwartą i spójną całość» 3. «o człowieku, którego charakter i postępowanie nie ulega zmianie»
uzurpacja
börja lära sig
1. «zagarnięcie władzy wbrew prawu» 2. «przywłaszczenie sobie praw do czegoś» 3. «roszczenie niesłusznych pretensji do czegoś»
schizma
börja lära sig
«rozłam w Kościele»
doktryna
börja lära sig
1. «system poglądów, twierdzeń i założeń z określonej dziedziny wiedzy» 2. «bezzasadne, dogmatyczne poglądy i teorie»
dogmatyczny
börja lära sig
1. «bezkrytyczny wobec tez jakiejś doktryny» 2. «odnoszący się do dogmatu jako prawdy wiary» 3. «oparty lub opierający się na dogmatyzmie filozoficznym»
asceza
börja lära sig
1. «umartwianie się w celu osiągnięcia doskonałości lub zbawienia duszy» 2. «wyrzeczenie się przyjemności i wygód» 3. «prostota i oszczędność wyrazu, surowość formy»
idylla
börja lära sig
1. «pogodne, beztroskie życie» (sielanka)
animozja
börja lära sig
«niechęć do kogoś wywołana urazą; też: niesnaska wywołana tym uczuciem»
demoludy
börja lära sig
pot. «kraje byłego obozu socjalistycznego»
proletariat
börja lära sig
1. «klasa społeczna składająca się z robotników najemnych, zwłaszcza zatrudnionych w przemyśle; też: o najuboższej warstwie społeczeństwa» 2. «w starożytnym Rzymie: warstwa najuboższych obywateli»
Efemeryczny
börja lära sig
«krótkotrwały, szybko przemijający»
Bałwochwalstwo
börja lära sig
1. «cześć oddawana bożkom pogańskim» 2. «bezkrytyczne uwielbienie kogoś lub czegoś»
Cherubin, Cherub
börja lära sig
1. «według Biblii i tradycji: jeden z aniołów stojących wysoko w hierarchii» 2. «w religiach starożytnego Wschodu: uskrzydlona na wpół ludzka, na wpół zwierzęca istota, opiekująca się świętym miejscem»
3. «o młodej osobie mającej delikatną urodę dziecka»
latorośl
börja lära sig
1. «młody pęd roślinny lub młoda roślina» 2. żart. «o potomku»
Reglamentacja
börja lära sig
1. «regulowanie bądź ograniczanie kupna, produkcji lub sprzedaży pewnych artykułów» 2. «ograniczanie praw i wolności obywatelskich»
werteryzm
börja lära sig
«postawa przejawiająca się w poczuciu bezcelowości życia, melancholii i szukaniu w marzeniach ucieczki od rzeczywistości»
mizoginia
börja lära sig
«patologiczny wstręt mężczyzny do kobiet»
egzaltacja
börja lära sig
«przesada w okazywaniu uczuć i wyrażaniu myśli»
prozaiczny
börja lära sig
1. «zwykły i mało interesujący» 2. «pisany prozą»
rozbrat
börja lära sig
«niezgoda między kimś a kimś lub niezgodność między czymś a czymś»
safanduła
börja lära sig
pejor. «osoba niezaradna i mało energiczna»
ramoneska
börja lära sig
«krótka, czarna kurtka skórzana zapinana na zamki błyskawiczne»
frenezja
börja lära sig
«gwałtowność, żywiołowość»
inklinacja
börja lära sig
1. «skłonność do czegoś» 2. «sympatia do kogoś» 3. fiz. «nachylenie, kąt nachylenia»
ekstern
börja lära sig
1. «osoba, która uczy się samodzielnie i tylko egzaminy zdaje w szkole» 2. daw. «uczeń mieszkający poza internatem»
koafiura
börja lära sig
daw. «uczesanie»
trefniś
börja lära sig
«na dawnych dworach: błazen»
zniewieściały
börja lära sig
«o mężczyźnie: taki, który nabrał cech uznawanych za kobiece; też: będący objawem takiego stanu»
swada
börja lära sig
1. «płynność i potoczystość w mówieniu lub pisaniu» 2. «energia i zapał»
potoczystość
börja lära sig
1. «o języku, stylu, wierszu itp.: napisany płynnym językiem, barwnym stylem» 2. «o rzece, nurcie itp.: płynący szybko»
Aparatczyk
börja lära sig
pot. pogard. «pracownik aparatu partyjnego»
zacietrzewienie
börja lära sig
«gniew i upór, z jakim ktoś broni swoich racji lub robi coś»
wojaż
börja lära sig
«podróż, zwłaszcza za granicę»
zadzierzgnąć
börja lära sig
1. «zaciągnąć pętlę» 2. «nawiązać bliski kontakt z kimś lub czymś»
indagacja
börja lära sig
«wypytywanie kogoś»
malkontent
börja lära sig
«osoba stale niezadowolona, we wszystkim doszukująca się ujemnych stron»
szwargotać
börja lära sig
pot. «mówić w języku, którego ktoś nie zna lub nie lubi, zwłaszcza po niemiecku»
ekwilibrystyka
börja lära sig
1. «dyscyplina sztuki cyrkowej obejmująca ćwiczenia wymagające zachowania równowagi w utrudnionych warunkach» 2. «wyjątkowa zręczność w wykonywaniu jakiejś czynności» 3. «zręczne zachowanie w trudnych sytuacjach»
teutoński
börja lära sig
«germański, niemiecki, krzyżacki»
proweniencja
börja lära sig
«pochodzenie jakichś zjawisk lub osób»
Linia demarkacyjna
börja lära sig
1. «linia oddzielająca walczące ze sobą armie, ustalana na czas rozejmu» 2. «linia lub strefa rozdzielająca dwa obce terytoria do czasu ostatecznego ustalenia przebiegu granicy»
paralela
börja lära sig
1. «zestawienie cech analogicznych w rzeczach porównywanych» 2. «cechy podobne, analogiczne»
etos
börja lära sig
«ogół wartości, norm i wzorów postępowania przyjętych przez daną grupę ludzi»
epigon
börja lära sig
«mierny naśladowca wielkich poprzedników lub kontynuator nieaktualnych idei»
awangardowy
börja lära sig
1. «odnoszący się do awangardy w sztuce» 2. «wprowadzający coś nowego w jakiejś dziedzinie»
niwa
börja lära sig
1. «ziemia uprawna» 2. «dziedzina czyjejś działalności»
marazm
börja lära sig
1. «zastój w jakiejś dziedzinie» 2. «stan apatii i zobojętnienia»
agitacja
börja lära sig
«zjednywanie zwolenników dla jakiejś sprawy»
spolaryzować
börja lära sig
1. «uwydatnić maksymalne różnice» 2. «spowodować powstanie zjawiska polaryzacji»
odium
börja lära sig
«uczucie niechęci lub nienawiści do kogoś, kogo obarcza się winą za coś; też: wroga lub nieprzyjazna atmosfera otaczająca taką osobę»
siermięga
börja lära sig
«wierzchnie ubranie noszone przez chłopów w dawnej Polsce»
emblematyczny
börja lära sig
symboliczny
okrasa
börja lära sig
1. «tłuszcz dodawany do potraw» 2. «ozdoba, upiększenie»
patos
börja lära sig
1. «podniosły charakter zdarzeń o wielkim, historycznym znaczeniu» 2. «ton lub styl mówienia lub pisania podkreślający wzniosłość tematu» 3. «sztuczny sposób wysławiania się, pełen górnolotnych słów i wyrażeń»
flegmatyk
börja lära sig
«osoba nieulegająca gwałtownym emocjom i nadmiernie powolna w działaniu»
sukurs
börja lära sig
1. daw. «w bitwie: posiłki, odsiecz» 2. daw. «pomoc, wsparcie»
skapliwy
börja lära sig
«ostentacyjnie okazujący gotowość do czegoś; też: świadczący o czyjejś gotowości do czegoś»
rubaszny
börja lära sig
«bardzo bezpośredni i bezceremonialny w sposobie bycia; też: będący wyrazem takiego usposobienia»
zawoalować
börja lära sig
1. «zakryć twarz woalem» 2. «przedstawić coś nie wprost»
Pyrrusowe zwycięstwo
börja lära sig
związek frazeologiczny oznaczający zwycięstwo osiągnięte nadmiernym kosztem[1], nieproporcjonalnie dużym wobec osiągniętych korzyści
łopatologiczny
börja lära sig
pot. «wytłumaczenie czegoś w sposób bardzo prosty, zrozumiały nawet dla osób słabo rozgarniętych»
oksymoron
börja lära sig
«metaforyczne zestawienie wyrazów o przeciwstawnym, wykluczającym się znaczeniu, np. gorzkie szczęście»
artyzm
börja lära sig
1. «umiejętność tworzenia rzeczy pięknych» 2. «piękno dzieła sztuki»
mariaż
börja lära sig
1. «małżeństwo» 2. «związek czegoś z czymś lub kogoś z kimś»
Bachanalia
börja lära sig
1. «w starożytnym Rzymie: orgiastyczne obrzędy ku czci Bachusa» 2. bachanalia «pijatyki, orgie; bachanalie»
purytanizm
börja lära sig
1. «religijno-polityczny ruch reformatorski w XVI i XVII w. w Anglii, dążący do przywrócenia Kościołowi anglikańskiemu czystości doktrynalnej w duchu kalwinizmu» 2. «przesadna surowość zasad moralnych i obyczajów»
bezeceństwo
börja lära sig
«postępowanie, czyn budzące odrazę»
znój
börja lära sig
ciężka praca
patetyczny
börja lära sig
1. «podniosły, uroczysty, pełen powagi» 2. «przesadnie uroczysty, sztuczny»
izm
börja lära sig
iron. a. żart. «o terminie zakończonym na -izm, oznaczającym doktrynę, kierunek artystyczny itp.»
sodomia
börja lära sig
«zboczenie seksualne polegające na uprawianiu stosunków płciowych ze zwierzętami»
konstatacja
börja lära sig
«stwierdzenie jakiegoś faktu»
heban
börja lära sig
«drzewo o czarnym, twardym drewnie, rosnące na obszarach podzwrotnikowych; też: drewno tego drzewa»
oniryzm
börja lära sig
«sposób przedstawiania rzeczywistości na wzór marzenia sennego»
deliberacja
börja lära sig
«rozważanie czegoś lub naradzanie się nad czymś»
deklamacja
börja lära sig
1. «wygłaszanie utworu literackiego wyraziście i z ekspresją» 2. «wypowiedź pełna nieszczerego patosu i przesady»
estyma
börja lära sig
«poważanie, szacunek»
smagać
börja lära sig
1. «uderzyć batem, rzemieniem itp.» 2. «o deszczu, śniegu, wietrze itp.: uderzyć w coś» 3. «wyrazić swoją dezaprobatę, pogardę w stosunku do kogoś lub czegoś»
kolportaż, kolporterstwo
börja lära sig
«rozprowadzanie książek, prasy itp. wśród odbiorców»
socrealizm
börja lära sig
«kierunek w literaturze, filmie i sztukach plastycznych, ściśle związany z doktryną stalinizmu, głoszący zaangażowanie polityczne i ideowe sztuki»
prosperity
börja lära sig
1. «jedna z czterech faz cyklu koniukturalnego, w której produkcja, zatrudnienie i ceny osiągają najwyższy poziom» 2. «faza szczytowego rozwoju czegoś»
koniunkturalny
börja lära sig
1. «powstały pod wpływem chwilowych, sprzyjających okoliczności» 2. «wynikający z wyrachowania, z chęci osiągnięcia korzyści» 3. «dotyczący koniunktury w gospodarce»
enigmatyczny
börja lära sig
1. «zagadkowy, tajemniczy» 2. «niejasny, trudny do zrozumienia»
lakoniczny
börja lära sig
«zwięźle wyrażony»
annały
börja lära sig
1. «dawne roczniki lub kroniki» 2. «dawne dokumenty, zapisy»
spleen (splin)
börja lära sig
«stan przygnębienia, apatii i nudy wywołany poczuciem beznadziejności życia»
epistolografia
börja lära sig
1. «sztuka pisania listów» 2. «dziedzina piśmiennictwa, dział literatury obejmujące utwory napisane w formie listów»
trotuar
börja lära sig
«część ulicy odgrodzona krawężnikiem od jezdni, przeznaczona dla ruchu pieszego»
ornament
börja lära sig
1. «motyw zdobniczy lub zespół takich motywów stosowanych w architekturze, sztukach plastycznych, rzemiośle artystycznym itp.» 2. «dźwięk lub grupa dźwięków służących do urozmaicenia i ożywienia melodii»
3. «rodzaj czcionki dającej w druku odbitkę elementu zdobniczego»
asceza
börja lära sig
1. «umartwianie się w celu osiągnięcia doskonałości lub zbawienia duszy» 2. «wyrzeczenie się przyjemności i wygód» 3. «prostota i oszczędność wyrazu, surowość formy»
obwoluta
börja lära sig
«zewnętrzna papierowa okładka książki zakładana na właściwą okładkę»
skaptować
börja lära sig
1. «przeciągnąć kogoś na swoją stronę, pozyskać dla siebie» 2. «przeciągnąć kogoś z jednej firmy do drugiej»
lejtmotyw
börja lära sig
1. «element treści, stylu lub kompozycji dzieła przewijający się przez cały utwór» 2. «temat stale powtarzający się w czyjejś twórczości lub w rozmowie»
kalumnia
börja lära sig
«krzywdzące oskarżenie»
ortodoksyjny
börja lära sig
1. «o ideologii, doktrynie itp.: zakładający ścisłą wierność swoim zasadom» 2. «rygorystycznie przestrzegający zasad jakiejś doktryny»
emploi
börja lära sig
1. «rodzaj ról grywanych przez aktora, odpowiadających jego predyspozycjom psychicznym lub warunkom fizycznym» 2. «zawodowa specjalność aktora, do początku XX w. ściśle przestrzegana przy obsadzie ról»
dykteryjka
börja lära sig
«krótkie, zabawne opowiadanie»
ludyzm
börja lära sig
«skłonność do bawienia się, rozpatrywana jako cecha człowieka lub zjawisko kulturowe»
tabor
börja lära sig
1. «większa grupa Cyganów podróżujących wozami konnymi; też: wozy tych osób zgromadzone na postoju» 2. «ogół środków transportowych» 3. «zespół środków transportowych wiozących zaopatrzenie dla wojska»
4. «obóz warowny z połączonych wozów, ustawionych w kilka rzędów, stosowany w działaniach wojennych od starożytności do XVIII w.»
nobilitacja
börja lära sig
1. «nadanie szlachectwa osobom z innych stanów społecznych» 2. «postawienie kogoś lub czegoś wyżej w jakiejś hierarchii»
arbitralny
börja lära sig
1. «narzucany komuś w sposób niedopuszczający sprzeciwu» 2. «bezwzględnie narzucający komuś swoje zdanie»
tonsura
börja lära sig
«wygolone kółko na czubku głowy członków niektórych męskich zakonów katolickich»
chuć
börja lära sig
«pożądanie seksualne»
rzewny, rzewliwy
börja lära sig
«pełen żalu, smutku, tęsknoty»
kanikuła
börja lära sig
1. «okres letnich upałów» 2. «lato, wakacje» 3. «pora roku, w której Słońce i Syriusz są rano widoczne równocześnie (od 22 czerwca do 23 sierpnia
quorum (kworum)
börja lära sig
«liczba członków jakiegoś zgromadzenia niezbędna do prowadzenia obrad, prawomocności wyborów lub uchwał»
Pat
börja lära sig
1. «remisowa sytuacja w szachach» 2. «sytuacja trudna, w której żadna ze stron nie ma możliwości manewru»
nobliwy
börja lära sig
«elegancki, dystyngowany»
sztubacki
börja lära sig
1. «właściwy osobom młodym i niedojrzałym» 2. daw. «dotyczący ucznia gimnazjum lub szkoły średniej»
impregnować
börja lära sig
1. «nasycać materiał odpowiednią substancją w celu konserwacji albo nadania określonych właściwości» 2. «o substancji: przenikać do porów, kanalików innej substancji» 3. «uodporniać kogoś lub coś na jakieś wpływy»
eufemizm
börja lära sig
«słowo lub wyrażenie użyte zastępczo w celu złagodzenia wyrażeń drastycznych, dosadnych lub nieprzyzwoitych»
pietyzm
börja lära sig
1. «wielka dbałość o coś, rzadziej o kogoś, wynikająca z głębokiego szacunku dla tej rzeczy lub osoby» 2. «ruch reformistyczny w Kościele luterańskim w XVII i XVIII w. dążący do rozbudzenia uczuć religijnych»
rubensowski
börja lära sig
«o czyjejś figurze: okrągły, pulchny»
utyskiwanie
börja lära sig
«narzekania, pretensje, złośliwe uwagi»
flauta
börja lära sig
«bezwietrzna pogoda na morzu»
goleń
börja lära sig
«część dolnej kończyny człowieka lub tylnej zwierzęcia, zawarta między kolanem a stopą»
goleń podwozia
börja lära sig
«część podwozia samolotu łącząca kadłub z osią podwozia»
szafować
börja lära sig
«nieoszczędnie lub bez potrzeby używać czegoś albo rozdawać coś»
typologia
börja lära sig
1. «nauka o typach, badanie porównawcze typów w zakresie różnych nauk» 2. «podział czegoś według określonych zasad» 3. «zbiór zasad umożliwiających grupowanie poszczególnych osób, przedmiotów, zjawisk itp. według określonych typów»
pręga
börja lära sig
1. «znak na czymś mający kształt długiego, wąskiego pasa» 2. «mięso wołowe przedniej ćwierci, od łopatki do kolana»
sfuszerować
börja lära sig
pot. «wykonać coś niefachowo, źle»
pstrokaty
börja lära sig
1. «odznaczający się rozmaitością jaskrawych barw» 2. «o zwierzęciu: mający sierść lub upierzenie niejednolite w kolorze»
żachnąć się — żachać się
börja lära sig
«wyrazić oburzenie, niezadowolenie, sprzeciw»
cezura
börja lära sig
1. «moment przełomowy w czyimś życiu, w dziejach ludzkości, narodu, w historii kultury itp., wyraźnie wyznaczający koniec jednej epoki i początek kolejnej»
3. «nieznaczna przerwa między frazami utworu, którą wykorzystuje śpiewak lub instrumentalista do zaczerpnięcia oddechu»
2. «w metryce klasycznej i wierszu sylabotonicznym: przedział międzywyrazowy przypadający wewnątrz stopy»
spoistość
börja lära sig
1. «tworzący harmonijną całość» 2. «składający się z cząstek ściśle przylegających do siebie»
ratyfikacja
börja lära sig
«zatwierdzenie umowy międzynarodowej przez upoważniony do tego organ państwowy»
struga
börja lära sig
1. «ciecz płynąca wąskim strumieniem; też: duża ilość płynącej cieczy» 2. «strumyk» 3. «pasmo, smuga czegoś»
stenograficzny
börja lära sig
«sposób dokładnego i szybkiego notowania tekstu mówionego za pomocą umownych znaków i skrótów»
Modus operandi
börja lära sig
jest pewnym charakterystycznym, powtarzającym się sposobem działania sprawcy przy popełnianiu przestępstw- a także przed i po ich popełnieniu.
trwoga
börja lära sig
«silny strach»
stenogram
börja lära sig
«zapis stenograficzny tekstu mówionego»
cynizm
börja lära sig
1. «lekceważące odnoszenie się do ogólnie uznawanych autorytetów i zasad etycznych» 2. «zespół poglądów greckiej szkoły filozoficznej Antystenesa»
wok
börja lära sig
«duża, głęboka patelnia o półkulistym lub stożkowym dnie, używana w kuchni chińskiej»
biuletyn
börja lära sig
«serwis informacji prasowych lub informator o działalności jakiejś instytucji, towarzystwa naukowego itp.»
błąd przeżywalności
börja lära sig
błąd logiczny, polegający na opieraniu się w rozumowaniu na dostępnych danych, bez brania pod uwagę ukrytych przyczyn, dla których mogą być one niereprezentatywne.
dychotomia
börja lära sig
«podział jakiejś całości na dwie różniące się zasadniczo części;
arteria
börja lära sig
1. «ważny szlak komunikacyjny lądowy lub wodny» 2. «tętnica»
kustosz
börja lära sig
1. «pracownik muzeum lub biblioteki opiekujący się zbiorami» 2. zob. kustoda. 3. «zwierzchnik kilku klasztorów stanowiących kustodię» 4. «honorowy tytuł kanonika kapituły, zarządzającego majątkiem kapituły katedralnej albo kolegialnej»
kustoda
börja lära sig
1. «w dawnych drukach i rękopisach: pierwsze słowo lub pierwsza sylaba z następnej strony umieszczane na końcu każdej strony» 2. «cyfra lub litera określająca kolejność składek starożytnych i średniowiecznych rękopisów»
inercja
börja lära sig
1. «bierne poddawanie się czemuś»
patera
börja lära sig
1. «płaskie naczynie na nóżce używane do podawania ciast i owoców» 2. «w starożytnej Grecji i w starożytnym Rzymie: naczynie do składania ofiar»
kontuar
börja lära sig
«blat oddzielający osobę obsługującą od klienta w sklepie, barze itp.»
galimatias
börja lära sig
pot. «ogólny nieład lub zamęt»
pielesze
börja lära sig
«rodzinne strony, własny dom»
panaceum
börja lära sig
1. «środek leczniczy mający leczyć wszelkie choroby» 2. «sposób na wszelkie trudności i kłopoty»
autokataliza
börja lära sig
«reakcja chemiczna, w której katalizatorem jest jeden z produktów reakcji»
antenat
börja lära sig
«przodek zarówno w linii ojca, jak i matki»
hedonizm
börja lära sig
1. «doktryna etyczna uznająca rozkosz bądź unikanie przykrości za najwyższe lub jedyne dobro i cel życia»
tandem
börja lära sig
1. «rower na dwie osoby» 2. «dwuosobowy zespół zawodników» 3. «dwie osoby współpracujące ze sobą w jakiejś dziedzinie wiedzy, sztuki itp.»
4. «układ w maszynach, pojazdach itp. złożony z dwóch elementów tego samego rodzaju, ustawionych jeden za drugim»
przywar
börja lära sig
«ujemna cecha charakteru»
antropologia
börja lära sig
«nauka o człowieku, jego pochodzeniu, rozwoju i zróżnicowaniu rasowym»
relatywny
börja lära sig
«uzależniony od czegoś, wynikający z porównania»
animusz
börja lära sig
«odwaga i zapał»
szaniec
börja lära sig
1. «ziemne umocnienie polowe, składające się z wału i rowu, stosowane do końca XIX w. w celu osłony stanowisk ogniowych artylerii» 2. «coś, co stanowi osłonę lub oparcie dla kogoś lub czegoś»
hufiec
börja lära sig
1. «jednostka niektórych organizacji młodzieżowych, opartych częściowo na wzorach wojskowych» 2. «w średniowieczu: zwarty oddział składający się z kilku chorągwi, stanowiący zarazem część szyku bojowego»
hufce
börja lära sig
podn. «o wojsku»
katechizm
börja lära sig
1. «wykład podstawowych zasad religii chrześcijańskiej mający formę pytań i odpowiedzi; też: książka zawierająca ten wykład» 2. «podstawowe zasady czegoś»
zakusy
börja lära sig
«próby zdobycia czegoś»
strząsać
börja lära sig
1. «poruszywszy czymś energicznie, zrzucić coś z tego» 2. «pozbyć się czegoś, uwolnić się od czegoś»
pożoga
börja lära sig
1. «wielki pożar» 2. «dramatyczne wydarzenia przynoszące wiele zniszczeń i cierpień»
liberia
börja lära sig
«pierwotnie oficjalny ubiór służby królewskiej lub magnackiej, obecnie używany głównie przez służbę hotelową»
warchoł
börja lära sig
pejor. «osoba wywołująca kłótnie i zamęt swoją samowolą»
doń
börja lära sig
«do niego»
konspekt
börja lära sig
«zarys utworu, wykładu itp. ujęty w punktach»
pedagogium
börja lära sig
«w Polsce międzywojennej: dwuletnie seminarium kształcące nauczycieli»
oranżeria
börja lära sig
«budynek ogrodowy z dużymi oknami, w którym hoduje się rośliny tropikalne»
kondotier
börja lära sig
1. «w XIV–XVI w. we Włoszech: dowódca oddziałów najemnych w służbie miast lub dworów książęcych» 2. daw. «żołnierz najemny» 3. przen. «człowiek podejmujący działania w cudzej sprawie dla własnego zysku»
wzuć, wzuwać
börja lära sig
pot. «włożyć buty»
prokrastynacja
börja lära sig
nałogowe odwlekanie w czasie
gratyfikacja
börja lära sig
1. «dodatkowe wynagrodzenie wypłacone pracownikowi za specjalne zasługi lub z okazji jakiegoś święta» 2. «prezent lub łapówka, którą ktoś otrzymuje w zamian za coś»
prestidigitator
börja lära sig
«artysta cyrkowy pokazujący sztuki polegające na zręczności i robiące wrażenie magicznych»
cnota
börja lära sig
1. «zespół dodatnich cech moralnych» 2. «przestrzeganie zasad etyki» 3. «czyjeś dodatnie cechy charakteru» 4. «dziewictwo»
prym
börja lära sig
daw. «pierwszeństwo w czymś»
pryma
börja lära sig
1. muz. «odległość między dwoma jednobrzmiącymi dźwiękami» 2. muz. «podstawowy dźwięk trójdźwięku» 3. «część modlitwy brewiarzowej odmawiana rano»
mielec
börja lära sig
1. «tylna część żołądka ptaków»
mozga
börja lära sig
«trawa pastewna o płożących się pędach i dużych liściach»
klawikord
börja lära sig
«klawiszowy instrument muzyczny, będący prototypem fortepianu»
piegża
börja lära sig
«ptak o szarobrązowym upierzeniu, gnieżdżący się w ciernistych krzakach»
łuna
börja lära sig
«odblask pożaru lub silnego światła widoczny na horyzoncie»
kurant
börja lära sig
1. «mechanizm umieszczony w zegarze, pozytywce itp., wygrywający jakąś melodię» 2. «melodia wygrywana przez taki mechanizm»
ongiś
börja lära sig
daw. «kiedyś»
adiutant
börja lära sig
«oficer przydzielony do dyspozycji wyższego dowódcy»
karteluszka
börja lära sig
«kawałek papieru»
zagon
börja lära sig
1. «wąski, długi pas ziemi uprawnej, ograniczony bruzdami» 2. daw. «oddział wojska zapuszczający się w głąb obcego terytorium» 3. daw. «wypad oddziału wojska w głąb jakiegoś terytorium»
weksel
börja lära sig
«dokument stanowiący pisemne zobowiązanie wystawcy lub wskazanej przez niego osoby do zapłacenia określonej sumy pieniędzy osobie wymienionej w dokumencie lub jego okazicielowi w oznaczonym terminie»
szoferka
börja lära sig
1. «kabina samochodu ciężarowego, w której siedzi kierowca» 2. pot. «kobieta szofer» 3. pot. «zawód szofera»
bajać
börja lära sig
1. «opowiadać baśnie» 2. «opowiadać niestworzone rzeczy»
sczeznąć
börja lära sig
«stać się mniejszym, słabszym lub przestać istnieć»
opasły
börja lära sig
1. «o zwierzęciu: dobrze wykarmiony, wypasiony» 2. «zwykle z niechęcią o człowieku lub o jego części ciała: gruby, otyły» 3. «o egzemplarzu książki: bardzo gruby»
oficynka
börja lära sig
budynek stojący obok głównej posiadłości
grajdoł
börja lära sig
lekcew. «zapadła wieś lub prowincjonalne miasteczko»
sekundować
börja lära sig
1. «wspierać kogoś w jakiejś działalności» 2. «być czyimś sekundantem w pojedynku»
sekundant
börja lära sig
1. «świadek osoby pojedynkującej się» 2. «w boksie: doradca i opiekun zawodnika w czasie walki»
płowy
börja lära sig
«żółtawy z szarym odcieniem»
zwierzyna płowa
börja lära sig
łow. «łosie, jelenie, daniele i sarny»
zecer
börja lära sig
«pracownik drukarni składający tekst»
protekcjonalny
börja lära sig
«traktujący innych z wyższością i pobłażliwą przychylnością; też: świadczący o takim traktowaniu»
zaperzyć się
börja lära sig
«unieść się gniewem, gwałtownie broniąc swoich racji» «pokryć się perzem»
perz
börja lära sig
«chwast o długich, podziemnych rozłogach»
rozłoga
börja lära sig
1. rozległy, pusty teren; rozłóg; 2. pęd boczny roślin będący organem rozmnażania wegetatywnego; wić, rozłóg; 3. w łowiectwie: rozstaw łopat w porożu jakiegoś zwierzęcia
marsowy/marsowaty
börja lära sig
«o twarzy, minie: groźny, surowy»
waleriana
börja lära sig
1. «roślina o pierzastych liściach i białych lub różowych kwiatach w kształcie baldachów» 2. «preparat leczniczy z wyciągu z tej rośliny»
baldahim
börja lära sig
1. «osłona z tkaniny umocowana nad tronem, łożem lub rozpięta na drążkach, noszona nad władcami, dostojnikami lub nad przedmiotami kultu» 2. «dekoracyjny element w kształcie daszka, umieszczony np. nad amboną»
powściągliwy
börja lära sig
«umiejący nad sobą panować; też: świadczący o takiej cesze»
ciżba
börja lära sig
«wielka liczba stłoczonych ludzi»
tobół
börja lära sig
1. «duży, nieforemny pakunek z rzeczy zawiniętych w kawałek tkaniny» 2. pot. «nieporęczny, ciężki bagaż»
szrapnel
börja lära sig
«pocisk artyleryjski wypełniony kulkami, które rozpryskują się, gdy zadziała zapalnik czasowy; też: odłamek takiego pocisku»
cokół
börja lära sig
1. «podstawa rzeźby lub pomnika» 2. «najniższa, zwykle wysunięta do przodu część budowli, kolumny itp., stanowiąca ich podstawę lub element dekoracyjny» 3. «podmurówka ogrodzenia»
4. «zewnętrzna, metalowa część lampy elektronowej lub żarówki zawierająca końcówki elektrod»
powielacz
börja lära sig
«urządzenie do wykonywania odbitek tekstów lub rysunków»
notabene
börja lära sig
«wyraz wtrącony w tekst zdania, poprzedzający jakąś dodatkową, ale ważną informację»
wywiadywać się
börja lära sig
pot. «wypytując, dowiedzieć się czegoś, często potajemnie»
grabieć
börja lära sig
«o palcach, rękach: drętwieć z zimna»
przewlekły
börja lära sig
1. «trwający długo, ciągnący się za długo» 2. «o chorobie: mający długotrwały przebieg»
tuman
börja lära sig
1. «kłąb czegoś sypkiego lub lotnego, unoszący się w powietrzu» 2. obraźl. «o osobie nieinteligentnej lub mało zdolnej» 3. «obłok gęstej mgły lub oparów»
szczapa
börja lära sig
1. «kawałek porąbanego lub odłupanego drewna» 2. pot. «o bardzo chudym człowieku lub zwierzęciu»
kościec
börja lära sig
1. «twarda konstrukcja kostna, tworząca szkielet ludzi i zwierząt» 2. «zespół najważniejszych elementów czegoś»
pośledni
börja lära sig
«gorszy od innych tego samego rodzaju»
perswazja
börja lära sig
«namawianie do czegoś lub odradzanie czegoś z przytoczeniem odpowiednich argumentów»
minorowy
börja lära sig
1. muz. «molowy» 2. «smutny, melancholijny, przygnębiający»
odwód
börja lära sig
«oddziały wydzielone jako rezerwa z podstawowego składu wojsk»
jar
börja lära sig
«dolina erozyjna o wąskim dnie i stromych zboczach»
jary
börja lära sig
1. «siany na wiosnę» 2. daw. «krzepki»
magistrala
börja lära sig
1. «główny szlak komunikacyjny lub transportowy» 2. «główny przewód jakiejś instalacji» 3. «wewnętrzna ścieżka, po której przesyłane są sygnały z jednej części komputera do innej»
dystynkcja
börja lära sig
1. «wytworność i elegancja w sposobie bycia» 2. «cecha odróżniająca» 3. daw. «wyróżnienie kogoś» 4. daw. «godność, stanowisko»
kabotyn
börja lära sig
pejor. «osoba zachowująca się w sposób obliczony na efekt»
przysadzisty
börja lära sig
1. «nieproporcjonalnie gruby w stosunku do wysokości lub wzrostu» 2. «niski, przy znacznych rozmiarach swej postawy»
rusznica
börja lära sig
«ręczna broń palna o długiej lufie, używana w w. XV–XVII»
sak
börja lära sig
1. «sieć na ryby w kształcie worka rozpiętego na kabłąkach» 2. «sidło na ptaki» 3. daw. «worek podróżny»
kabłąk
börja lära sig
1. «wygięcie w łuk» 2. «przedmiot wygięty w łuk; też: element konstrukcyjny w takim kształcie»
lejtnant
börja lära sig
«stopień oficerski odpowiadający polskiemu porucznikowi lub podporucznikowi; też: oficer mający ten stopień»
birbant
börja lära sig
daw. «człowiek prowadzący życie hulaszcze, próżniacze»
połowica
börja lära sig
żart. «żona»
ława
börja lära sig
1. «długa deska na podpórkach służąca do siedzenia dla kilku osób» 2. «niski, prostokątny stół» 3. «w dawnej Polsce: sposób prowadzenia walki w szyku konnym, polegający na okrążeniu przeciwnika przez zaskoczenie» 4. daw. «zwarty szereg»
piędź
börja lära sig
«dawna miara długości»
laryngofon
börja lära sig
«mikrofon działający pod wpływem drgań krtani, niereagujący na dźwięki przenoszone przez powietrze»
tyralier
börja lära sig
daw. «żołnierz oddziału piechoty walczącego w szyku rozproszonym»
tyraliera
börja lära sig
1. «luźny, rozproszony szyk bojowy piechoty» 2. «żołnierze ustawieni i walczący w takim szyku»
łan
börja lära sig
1. «ziemia przeznaczona pod zasiew» 2. «zboże rosnące na zagonie» 3. zob. włóka w zn. 2. 4. «obszar ziemi uprawnej dany osadnikowi przez panującego księcia»
włóka
börja lära sig
1. «konne lub ciągnikowe narzędzie rolnicze do wyrównywania i kruszenia górnej warstwy gleby» 2. «dawna jednostka powierzchni gruntu ornego; też: grunt o takiej powierzchni»
brezent
börja lära sig
«gruba, mocna tkanina impregnowana»
tanecznica
börja lära sig
daw. «tancerka»
buksować
börja lära sig
«o kołach pojazdu: obracając się, ślizgać się w miejscu»
buksować
börja lära sig
«o kołach pojazdu: obracając się, ślizgać się w miejscu»
przepierzenie
börja lära sig
«prowizoryczna, cienka ścianka dzieląca jakieś pomieszczenie»
działon
börja lära sig
«najmniejszy pododdział artyleryjski składający się z działa i jego obsługi»
działonowy
börja lära sig
«dowódca działonu»
par
börja lära sig
1. «członek brytyjskiej Izby Lordów» 2. «we Francji w latach 1814–1848: członek wyższej izby parlamentu» 3. «w średniowieczu: członek grupy feudalnej złożonej z równych sobie wasali, podlegających jednemu seniorowi»
urągać
börja lära sig
1. «wymyślać komuś, okazywać głośno niezadowolenie» 2. «być powodem hańby, przynosić ujmę»
paroksyzm
börja lära sig
1. «nagłe wystąpienie lub zaostrzenie się objawów chorobowych» 2. «krótkotrwały, lecz silny przejaw jakichś uczuć, zwykle negatywnych»
sęk
börja lära sig
1. «część uschniętej lub uciętej gałęzi pozostała przy pniu» 2. «podstawa gałęzi wrośnięta w pień i mająca niezależny od niego układ słojów; też: ślad po takiej podstawie na powierzchni pnia lub deski»
3. łow. «palczaste zakończenie poroża byka daniela; też: odnoga tego poroża»
wespół
börja lära sig
«wspólnie z kimś innym, w tym samym czasie lub miejscu»
narybek
börja lära sig
1. «młode ryby w okresie od rozpoczęcia samodzielnego żerowania do ukończenia pierwszego roku życia» 2. pot. «młode pokolenie rozpoczynające działalność w jakiejś dziedzinie»
tur
börja lära sig
«wymarły przodek bydła domowego»
Zżąć-zżynać
börja lära sig
«ściąć zboże»
börja lära sig
«skała osadowa wykorzystywana jako surowiec m.in. w przemyśle budowlanym, ceramicznym»
mastondont
börja lära sig
«zwierzę kopalne podobne do słonia»
zenitówka
börja lära sig
pot. «działo przeciwlotnicze»
Mohikanie
börja lära sig
plemię Indian Ameryki Północnej
dalmierz
börja lära sig
«przyrząd do pomiaru odległości dzielącej przedmiot od miejsca obserwacji»
łoza
börja lära sig
1. zob. wierzba szara. 2. pot. «zarośla wierzbowe» 3. pot. «gałąź, witka, zwłaszcza wierzbowa»
wierzba szara
börja lära sig
«krzew rosnący na mokrych łąkach, bagnach i torfowiskach»
szpakowaty
börja lära sig
1. «o włosach: siwawy; też o ludziach: mający takie włosy» 2. «o maści konia: ciemnosiwy»
cezura
börja lära sig
1. «moment przełomowy w czyimś życiu, w dziejach ludzkości, narodu, w historii kultury itp., wyraźnie wyznaczający koniec jednej epoki i początek kolejnej»
3. «nieznaczna przerwa między frazami utworu, którą wykorzystuje śpiewak lub instrumentalista do zaczerpnięcia oddechu»
2. «w metryce klasycznej i wierszu sylabotonicznym: przedział międzywyrazowy przypadający wewnątrz stopy»
ważki
börja lära sig
«mający duże znaczenie»
status quo
börja lära sig
«stan prawny lub polityczny istniejący w danej chwili»
kartel
börja lära sig
1. «monopolistyczny związek przedsiębiorstw jednej gałęzi produkcji» 2. «umowa między stronami walczącymi, dotycząca wymiany jeńców wojennych, rozejmu, zawieszenia broni itp.»
repatriacja
börja lära sig
«powrót do ojczyzny osób, które z różnych przyczyn, zwykle niezależnych od ich woli, znalazły się poza granicami swego kraju»
internować
börja lära sig
1. «umieszczać przymusowo w specjalnych obozach oddziały wojskowe państw walczących, przekraczające granicę państwa neutralnego» 2. «umieszczać przymusowo w miejscu odosobnienia osoby uważane ze względów politycznych za niebezpieczne dla państwa»
legislacja
börja lära sig
«ustanawianie prawa»
proklamacja
börja lära sig
1. «publiczne oświadczenie w sprawie wielkiej wagi; też: odezwa skierowana do społeczeństwa» 2. «drukowane wezwanie do społeczeństwa, o charakterze agitacyjnym»
asocjacja
börja lära sig
1. «automatyczne skojarzenie myślowe» 2. «ugrupowanie, zbiorowisko, zespół» 3. «łączenie się cząsteczek związków chemicznych w zespoły»
agraryzacja
börja lära sig
proces polegający na przejęciu przez miasta funkcji rolniczych i ograniczeniu ich roli przemysłowej.
archetyp
börja lära sig
1. «pierwowzór jakiejś postaci, zdarzenia, motywu» 2. «w psychoanalitycznej teorii C. G. Junga: wspólny wszystkim ludziom, dziedziczny wzorzec reagowania i postrzegania świata»
połeć
börja lära sig
1. «duży kawał słoniny lub mięsa» 2. łow. «bok zwierzęcia»
zakasować
börja lära sig
«okazać się dużo lepszym od kogoś»
froterka
börja lära sig
«przyrząd elektryczny do froterowania podłóg»
froterować
börja lära sig
«polerować zapastowaną podłogę»
otaksowć
börja lära sig
1. «określić materialną wartość czegoś» 2. «przyjrzeć się komuś lub czemuś uważnie i ocenić kogoś lub coś»
szkapa, szkapina
börja lära sig
«o bardzo zabiedzonym koniu»
lora
börja lära sig
1. «odkryty wagon towarowy lub odkryta przyczepa samochodowa» 2. «węzeł marynarski łatwy do rozplątania»
mus
börja lära sig
pot. «konieczność, przymus lub potrzeba zrobienia czegoś»
resor
börja lära sig
«element zawieszenia pojazdu łagodzący wstrząsy w czasie jazdy»

Du måste vara inloggad för att skriva en kommentar.