Mikroekonomia

5  1    239 fiche    szyomonlapinski
ladda ner mp3 skriva ut spela Kontrollera dig själv
 
Fråga język polski Svar język polski
Gospodarka
börja lära sig
Wszystkie czynności związane z produkcją i wymianą handlową wykonywane każdego dnia
Aktywność gospodarcza
börja lära sig
Liczba transakcji handlowych realizowanych w danej gospodarce w pewnym przedziale czasu
Zmiany Krańcowe
börja lära sig
Niewielkie stopniowe zmiany przyjętego planu działania
Efekt zewnętrzny
börja lära sig
Pozytywny lub negatywny wpływ decyzji jednej osoby na dobrobyt osoby postronnej która nie została uwzględniona przy podejmowaniu decyzji
Poziom życia
börja lära sig
Ilość dóbr i usług które mogą nabyć mieszkańcy danego kraju mierzona zazwyczaj jako realny (skorygowany o stopę inflacji) dochód na jednego mieszkańca
Produkcyjność
börja lära sig
Przeciętna ilość dóbr i usług wytwarzana przez pracownika lub czynnik produkcji w ciągu godziny
Cykl koniunkturalny
börja lära sig
Wahania poziomu aktywności gospodarczej mierzona wielkością zatrudnienia lub produkcji
Zmiana endogeniczna
börja lära sig
Zmienna której wartość jest ustalana w ramach modelu
Zmienna egzogeniczna
börja lära sig
Zmienna której wartość jest ustalana poza modelem
Wykres ruchu okrężnego
börja lära sig
Graficzny model gospodarki który pokazuje w jaki sposób pieniądze zasoby oraz dobra i usługi finalne przepływają przez rynki krążąc między gospodarstwami domowymi i przedsiębiorstwami
Rynek
börja lära sig
grupa nabywców i sprzedawców określonego dobra lub usługi
Wartość zapotrzebowania
börja lära sig
Ilość dobra jaką kupujący chcą i są w stanie kupić przy danej cenie
Plan popytu
börja lära sig
Zestawienie które pokazuje jak zmienia się wielkość zapotrzebowania na dane dobra w zależności od jego ceny
Dobro normlane
börja lära sig
Dobro w wypadku którego wzrost dochodu przy innych czynnikach stałych prowadzi do wzrostu popytu (i odwrotnie)
Ilość oferowana
börja lära sig
ilość dobra jaką sprzedawcy chcą i są w stanie sprzedać przy danej ceni
Prawo podaży i popytu
börja lära sig
cena dobra dąży do poziomu przy którym ilość oferowana zrównuje się z wielkością zapotrzebowania na to dobro
Elastyczność cenowa popytu
börja lära sig
Miara siły reakcji wielkości zapotrzebowania na dobro na zmianę ceny tego dobra. Oblicza się ją jako stosunek procentowej zmiany wielkości zapotrzebowania do procentowej zmiany ceny
Mieszana elastyczność cenowa popytu
börja lära sig
miara siły reakcji wielkości zapotrzebowania na jedno dobro na zmianę ceny innego dobra. Oblicza się ja jako stosunek procentowej zmiany wielkości zapotrzebowania na pierwsze dobro do procentowej zmiany ceny drugiego dobra
Użyteczność
börja lära sig
Zadowolenie płynące z konsumpcji określonej ilości dobra.
Ograncizenie budżetowe
börja lära sig
Zbiór koszyków (kombinacji ilościowych) dóbr na które stać konsumenta
Zbiór wariantów wyboru
börja lära sig
Wszystkie dostępne opcji rozdysponowania dochodu przez konsumenta
Krzywa obojętności
börja lära sig
Krzywa która wyznacza koszyki dóbr i zapewniające konsumentowi jednakowe zadowolenie
Użyteczność całkowita
börja lära sig
Zadowolenie płynące ze skonsumowania określonej ilości produktu
Krańcowa stopa substytucji
börja lära sig
stosunek według którego konsument jest skłonny zamienić jedno dobra na inne
Efekt dochodowy
börja lära sig
zmiana wielkości konsumpcji do jakiej dochodzi gdy w wyniku zmiany ceny konsument przesuwa się na inną krzywą obojętności
Efekt substytucyjny
börja lära sig
zmiana wielkości konsumpcji do jakiej dochodzi gdy w wyniku zmainy ceny konsument przesuwa się wzdłuż danej krzywej obojętności do punktu o innej krańcowej stopie substytucji
Dobro Giffena
börja lära sig
Dobro w wypadku którego wzrost ceny powoduje wzrost wielkości zapotrzebowania (podstawowe, biedne)
Krzywa Engla
börja lära sig
Krzywa odzwierciedlająca zależność między popytem a wysokością dochodu
Ograniczona racjonalność
börja lära sig
Koncepcja zgodnie z którą ludzie podejmują decyzje na podstawie niepełnych i czasami niepewnych informacji
Heurystyki
börja lära sig
Uproszczone reguły wnioskowania stosowane przez ludzi przy podejmowaniu decyzji
Teoria oczekiwanej użyteczności
börja lära sig
Koncepcja zgodnie z którą nabywcy potrafią uszeregować możliwość wyboru według stopnia zbieżności ze swoimi preferencjami i na tej podstawie podejmują decyzje zakupowe
Koszty jawne
börja lära sig
Koszty nakładów związane z wydatkowaniem pieniędzy przez przedsiębiorstwo
Koszty ukryte
börja lära sig
Koszty nakładów niezwiązane z wydatkowaniem pieniędzy przez przedsiębiorstwo
Funkcja produkcji
börja lära sig
Zależność między wysokością nakładów na produkcję dobra a wielkością produkcji tego dobra
Produkt krańcowy
börja lära sig
Przyrost wielkości produkcji uzyskany w wyniku zwiększenia nakładu czynnika produkcji o jednostkę
Skala efektywna produkcji
börja lära sig
Wielkość produkcji przy której przeciętny koszt całkowity jest najmniejszy
Stałe przychody ze skali
börja lära sig
Zjawisko polegające na tym że zmiana wielkości produkcji nie ma wpływu na długookresowy przeciętny koszt całkowity
Korzyści skali
börja lära sig
Wzrost efektywności wynikający stąd, że długookresowy przeciętny koszt całkowity wraz ze wzrostem wielkości produkcji
Zysk ekonomiczny
börja lära sig
Utarg całkowity pomniejszony o koszt całkowity obejmujący koszty jawne i ukryte
Zysk normalny
börja lära sig
Minimalna kwota niezbędna do utrzymania obecnego sposobu wykorzystania czynników produkcji
Ekonomia doborbytu
börja lära sig
nauka o wpływie alokacji zasobów na dobrobyt ekonomiczny
Dobrobyt
börja lära sig
stopień w jakim dana osoba czuje się szczęśliwa lub zadowolona z życia
Efektywność alokacyjna
börja lära sig
taka alokacja zasobów, przy której wartość dóbr wytworzonych przez sprzedawców odpowiada wartości przypisanej im przez nabywców
Skłonność do płacenia
börja lära sig
maksymalna kwota jaką nabywca chce zapłacić za dobro
Koszt
börja lära sig
Wartość wszystkiego z czego sprzedawca musi zrezygnować by wytworzyć pewne dobro
Nadwyżka producenta
börja lära sig
Różnica między kwotą jaką otrzymuje sprzedawca za dane dobra a poniesionymi przez niego kosztami
Równowaga ogólna
börja lära sig
Sytuacja w której decyzje i wybory podmiotów eknomicznych są skoordynowane ramach rynków
Nadwyżka całkowita
börja lära sig
Całkowita wartośćdóbr dla nabywców mierzona ich skłonnością do płacenia za nie pomniejszona o koszty dostarczenia tych dóbr ponoszone przez sprzedawców
Efektywność
börja lära sig
Cecha alokacji zasobów oznaczająca maksymalizację nadwyżki całkowitej osiąganej przez wszystkich członków społeczeństwa
Poprawa w sensie pareta
börja lära sig
polepszenie sytuacji co najmniej jednego podmiotu ekonomicznego w wyniku pewnego działania bez pogorszenia sytuacji innego podmiotu
Sprawiedliwość
börja lära sig
Uczciwy podział korzyści ekonomicznych między członków społeczeństwa
Funkcja dobrobytu
börja lära sig
Użyteczność zbiorowa dla społeczeństwa znajdująca odzwierciedlenie w nadwyżkach konsumenta i producenta
Podatek kwotowy
börja lära sig
podatek od towarów i usług określony jako pewna stała kwota naliczana od każdej sprzedanej jednostki dobra
Podatek ad valorem
börja lära sig
Podatek określony jako pewien procent od ceny dobra
Rozkład ciężaru opodatkowania
börja lära sig
Proporcje podziału ciężaru opodatkowania między uczestników rynku
Zbędna strata społeczna
börja lära sig
Obniżenie nadwyżki całkowitej spowodowane zakłóceniem funkcjonowania rynku np. przez podatek
Przeciętna stopa procentowa
börja lära sig
Całkowita kwota zapłaconych podatników podzielona przez dochód całkowity
Krańcowa stopa podatkowa
börja lära sig
Wysokość podatku od dodatkowej jednostki dochodu
Zasada korzyści
börja lära sig
Koncepcja zgodnie z którą ludzi powinni płacić podatki w wysokości uzależnionej od tego w jakim zakresie korzystają ze świadczeń zapewnionych przez państwo
Sprawiedliwość pionowa
börja lära sig
Koncepcja według której podatnicy o większej zdolności do płacenia powinni płacić wyższe podatki
Sprawiedliwość pozioma
börja lära sig
Koncepcja według której podatnicy o podobnej zdolności do płacenia powinni płacić jednakowe podatki
Podatek proporcjonalny (liniowy)
börja lära sig
Podatek procentowy którego stawka jest jednakowa dla wszystkich podatników
Dobro zastrzegalne
börja lära sig
dobro do którego dostęp można zastrzec dla osób gotowych za nie zapłacić
Dobro rywalizacyjne
börja lära sig
dobro którego konsumpcję jedna osoba może zwiększyć tylko w wyniku ograniczenia dostępności jego konsumpcji przez innych ludzi
Zasoby wspólne
börja lära sig
dobra które stanowią przedmiot rywalizacji ale nie podlegają zastrzeżeniu dostępu
Problem gapowicza
börja lära sig
Zjawisko polegające na tym że ktoś korzysta z pewnego dobra ale za to nie płaci
Analiza kosztów i korzyści
börja lära sig
Zestawienie ogólnospołeczne kosztów i korzyści związanych z dostarczeniem dobra publicznego
Tragedia wspólnego pastwiska
börja lära sig
Koncepcja wyjaśniająca dlaczego zasoby wspólne są wykorzystywane w większym stopniu niż jest to wskazane z punktu widzenia całego społeczeństwa
Dobra społecznie pożądane
börja lära sig
Dobra które mogą być dostarczane przez rynek ale ich konsumpcja jest czasami zbyt iska ponieważ wymagają dokonywania wyborów międzyokresowych w przypadku których dzisiejsze decyzje mogą mieć wpływ na możliwości dostępne w późniejszym czasie
Dobra społecznie niepożądane
börja lära sig
Dobra któe w warunkach wolnego rynku są konsumowane w zbyt dużej ilości oraz niosą ze sobą koszty indywidualne i społeczne przez konsumentów przy podejmowaniu decyzji zakupowych
Efekt zewnętrzny
börja lära sig
Pozytywny lub negatywny wpływ decyzji pewnej osoby na dobrobyt osoby postronnej który nie został uwzględniony przy podejmowaniu decyzji
Internalizacja efektu zewnętrznego
börja lära sig
Zmiana bodźców ekonomicznych skłaniających ludzi do uwzględnienia skutków ubocznych swoich działań przy podejmowaniu decyzji
Twierdzenie Coase'a
börja lära sig
twierdzenie które głosi że jeśli podmioty prywatne mają możliwość negocjowania sposobu alokacji zasobów nie ponosząc przy tym żadnych kosztów to są w stanie samodzielnie uporać się z problemem efektów zewnętrznych
Relacyjny efekt zewnętrzny
börja lära sig
sytuacja w której osiągane przez kogoś korzyści zależą od jego przewagi nad innymi
Podatek Pigou
börja lära sig
Podatek nakładany w celu skompensowania negatywnych efektów zewnętrznych
Teoria wyboru publicznego
börja lära sig
Dziedzina wiedzy poświęcona analizcie postępowania administracji publicznej oraz zachować obywateli w relacjach z administracją publiczną
Efekt racjonalnej ignorancji
börja lära sig
Niechęć wyborcy do poszukiwania informacji ułatwiających rozważne oddanie głosu podczas wyborów
Efekt wąskich interesów
börja lära sig
Zjawisko polegające na tym że korzyści osiągnięte przez niewielką grupę są mniejsze od kosztów ponoszonych przez większość społeczeństwa
Koniunkturalna koalicja
börja lära sig
Doraźne porozumienie między politykami w sprawie wzajemnego wsparcia w określonych kwestiach
Poszukiwanie renty
börja lära sig
Działania podejmowane przez jednostkę lub grupę w celu takiego ulokwania zasobów by zapewnić sobie dochód ekonomiczny (rentę)
Kumoterstwo
börja lära sig
Zjawisko polegające na tym że o alokacji zasobów na rynku decydują częściowo układy polityczne i znajomości a nie czynniki ekonomiczne
Pokusa nadużycia
börja lära sig
Skłonność osoby któa nie podlega pełnej kontroli do nieuczciwych lub niepożądanych zachowań
Asymetria informacji
börja lära sig
sytuacja w której dwie strony mają dostęp do innych informacji
Negatywna selekcja
börja lära sig
Sytuacja w której pan lepiej zna swoją sytuacją niż sługa więc sługa woli nie zawierać z nim transakcji
Sygnalizacja
börja lära sig
działania podejmowane przez podmiot posiadający pewne informacji w celu ich wiarygodnego ujawnienia innym podmiotom
odsiew
börja lära sig
Działania podejmowane przez gorzej poinformowany podmiot mające na celu ujawnienie pewnych informacji posiadanych przez podmiot lepiej poinformowany
Satysfakcjonalista
börja lära sig
osoba podejmująca decyzje z myślą o uzyskaniu zadowalającego a nie najlepszego rezultatu
Teoria perspektywy
börja lära sig
Teoria zgodnie z którą ludzi przypisują różne wartości zyskom i stratom w zależności od punktu odniesienia
Izokwanta produkcji
börja lära sig
funkcja określająca wszystkie kombinacje czynników produkcji
Krańcowa stopa substytucji technicznej
börja lära sig
współczynnik informujący w jakim stosunku można wymienić jeden czynnik produkcji na drugi bez zmiany poziomu produkcji
Izokoszta
börja lära sig
krzywa wyznaczająca różna kombinacje czynników produkcji które można nabyć za daną kwotę
Konkurencja niedoskonała
börja lära sig
sytuacja w której przedsiębiorstwa są w stanie odróżnić swoje produkty od innych w związku z czym mają pewien wpływ na ich ceny
Udział w rynku
börja lära sig
udział przedsiębiorstwa w sprzedaży ogółem na nadym rynku
Różnicowanie cen
börja lära sig
sprzedaż takiego samego dobra różnym klientom po różnych cenach
Arbitraż
börja lära sig
operacja zakupu dobra na pewnym rynku po niskiej cenie i sprzedaniu go na innym po wyższej cenie w celu osiągnięcia zysku na różnicy cen
Doskonałe różnicowanie ceny
börja lära sig
sytuacja w której monopolista wie dokładnie ile wynosi skłonność do płacenia kazdego klienta i ma możliwość sprzedania dobra każdemu klientowi po innej cenie
Synergia
börja lära sig
zjawisko polegające na tym że działając wspólnie przedsiębiorstwa osiągają lepsze wyniki niż osobno
Konkurencja monopolistyczna
börja lära sig
rynek na którym wiele przedsiębiorstw oferuje podobne ale nie identyczne produkty
Branding
börja lära sig
budowanie marki czyli wszelkie sposoby kreowania przez przedsiębiorstwo własnej tożsamości i podkreślania swojej odrębności od konkurentów
Cena zaporowa
börja lära sig
cena ustalona na poziomie niższym od możliwego do osiągnięcia w celu zniechęcenia potencjalnych wchodzących
Cena drapieżna
börja lära sig
Cena ustalona tymczasowo na poziomie niższym od kosztu przeciętnego w celu zmuszenia konkurentów od wyjścia z rynku lub powstrzymania potencjalnych wchodzących
Przewaga konkurencyjna
börja lära sig
nadrzędna pozycja względem konkurentów oparta na pewnym niepowtarzalnym i trudnym do skopiowania atrybucie
Zbieranie śmietanki
börja lära sig
Zbieranie śmietankipodejście polegające na zidentyfikowaniu i eksploatacji najbardziej dochodowych obszarów rynku
Oligopol
börja lära sig
sytuacja w której rynek jest zdominowany przez kilku sprzedawców produktów identycznych lub podobnych
Wskaźnik koncentracji
börja lära sig
Udział określonej liczby dostawców w łącznych obrotach rynku
Segment rynku
börja lära sig
grupa klientów o podobnych nawykach zakupowych lub cechach
Zmowa
börja lära sig
porozumienie między przedsiębiorstwami działającymi na tym samym rynku dotyczące wielkości produkcji lub ceny
Kartel
börja lära sig
grupa przedsiębiorstw działających w porozumieniu
Równowaga Nasha
börja lära sig
Sytuacja w której współzależne podmioty ekonomiczne wybierają najlepszą dla siebie strategię dla siebie strategię biorąc pod uwagę strategie wybrane przez innych
Konkurencja pozacenowa
börja lära sig
sytuacja w której przedsiębiorstwo próbuje zwiększyć popyt i udział na rynku za pomocą innych metod niż zmiana ceny
Teoria gier
börja lära sig
narzędzie umożliwiające badanie zachować ludzi w sytuacjach wymagających myślenia strategicznego
Macierz wypłat
börja lära sig
Tabela przedstawiająca wyniki gry dla każdej możliwej kombinacji strategii wybieranych przez graczy
Dylemat więźnia
börja lära sig
forma "gry" z udziałem dwóch więźniów która pozwala zrozumieć dlaczego kooperacja nastręcza trudności nawet jeśli jest korzystna dla wszystkich stron
Strategia dominująca
börja lära sig
strategia która zapewnia graczowi najlepszy wynik niezależnie od strategii wybranych przez innych graczy
Zmowa milcząca
börja lära sig
sytuacja w której ograniczenie konkurencji wynika stąd że przedsiębiorstwa podejmując decyzje uwzględniają występującą miedzy nimi współzależność
Popyt rezydualny
börja lära sig
różnica miedzy krzywą popytu rynkowego a ilością oferowaną przez pozostałe przedsiębiorstwa na rynku
Funkcja reakcji
börja lära sig
Funkcja wyznaczająca decyzję przedsiębiorstwa w pewnej kwestii np. Wielkość produkcji zapewniającej maksymalny zysk w zależności od decyzji podjętych w tej kwestii przez konkurentów
popyt pochodny
börja lära sig
popyt którego wielkość zależy od podaży na innym rynku
Produkt krańcowy pracy
börja lära sig
wzrost wielkości produkcji związanej za zwiększeniem nakładu pracy o jednostkę
Wartość produktu krańcowego
börja lära sig
iloczyn produktu krańcowego czynnika produkcji i ceny rynkowej dobra
Krańcowy przychód z zasobu
börja lära sig
wzrost utargu wynikający ze zwiększeniem nakładu czynnika produkcji o jednostkę
Monopson
börja lära sig
Rynek na którym jest jeden nabywca
Zróżnicowanie kompensacyjne
börja lära sig
różnica w wysokości płac która wynika z potrzeby wyrównania pozafinansowych różnic między poszczególnymi zawodami
Kapital ludzki
börja lära sig
skumulowany efekt inwestycji w rozwój ludzki takich jak edukacja czy szkolenie w miejscu pracy
Strajk
börja lära sig
forma protestu pracowników polegająca na przerwaniu pracy
Płaca efektywnościowa
börja lära sig
Płaca przewyższająca poziom równowagi rynkowej oferowana w celu zwiększenia wydajności pracownika
Dyskryminacja
börja lära sig
Zachowanie polegające na oferowaniu odmiennych możliwości ludziom którzy różnicą się jedynie przynależnością rasową lub etniczną płcią wiekiem lub innymi cechami osobowymi
Renta ekonomiczna
börja lära sig
nadwyżka dochodu generowanego przez czynnik produkcji nad jego dochodem transferowym
Dochód transferowy
börja lära sig
minimalna zapłata niezbędna do utrzymania czynnika produkcji w obecnym obszarze zastosowania
Krzywa Lorenza
börja lära sig
krzywa pokazująca relację miedzy skumulowanym odsetkiem gospodarstw domowych a skumulowanym odsetkiem dochodu całkowitego
Współczynnik Giniego
börja lära sig
miara stopnia nierówności dochodowej
Cykl życia
börja lära sig
typowy schemat zmiany poziomu dochodów w ciągu życia człowieka
Dochód stały
börja lära sig
normalny albo średni poziom dochodu danej osoby
Stopa ubustwa
börja lära sig
odsetek gospodarstw domowych których dochodu nie przekraczają poziomu określonego progiem ubóstwa
Próg ubóstwa
börja lära sig
ustalony przez państwo poziom dochodów poniżej którego rodzinę uznaje się za żyjącą w ubóstwie (w Europie za ten poziom przyjmuje się 60% medialnych dochodów)
Ubóstwo bezwzględne
börja lära sig
sytuacja w której ludzie są pozbawieni dostępu do podstawowych dóbr niezbędnych do życia jedzenia odzieży i schronienia
Utylitaryzm
börja lära sig
nurt filozoficzny politycznej zgodnie z którym państwo powinno prowadzić politykę ukierunkowaną na maksymalizację użyteczności całkowitej osiąganej przez wszystkich członków społeczeństwa
liberalizm
börja lära sig
nurt filozofii politycznej postulujący prowadzenie przez państwo takiej polityki którą bezstronny obserwator pozostający za "zasoloną niewiedzy" uznałby za sprawiedliwą
Kryterium maksyminu
börja lära sig
zasada zgodnie z którą państwo powinno dążyć do maksymalizacji dobrobytu najgorzej sytuowanego członka społeczeństwa
Libertarianizm
börja lära sig
nurt flilozofii politycznej zgodnie z którym państwo powinno się zajmować wyłącznie ściąganiem przestępców i egzekwowaniem dobrowolnie zawieranych umów a nie redystrybucją dochodów
Pomoc społeczna
börja lära sig
publiczny system świadczeń gwarantujący wsparcie finansowe najbardziej potrzebującym
Ujemny podatek dochodowy
börja lära sig
metoda naliczania podatku w przypadku której gospodarstwa domowe o niskich dochodach zamiast płacić podatek otrzymują dopłatę
Pomoc rzeczowa
börja lära sig
pomoc dla ludzi biednych przekazywana w postaci dóbr i usług a nie w formie pieniężnej
Granica mozliwości produkcyjnych
börja lära sig
krzywa wyznaczająca kombinacje dóbr jakie jest w stanie wytworzyć dana gospodarka na bazie dostępnych zasobów z wykorzystaniem obecnie stosowanej technologii
Przewaga absolutna
börja lära sig
przewaga wynikająca z porównania nakładów ponoszonych przez różnych producentów na wytworzenie takiej samej ilości dobra
Przewaga komparatywna
börja lära sig
przewaga wynikająca z porównania kosztów alternatywnych ponoszonych przez producentów takiego samego dobra producent ma przewagę komparatywną w zakresie wytwarzania pewnego dobra jeśli ponosi niższy koszt alternatywny niż inny producent tego dobra
Import
börja lära sig
przywóz dóbr wytworzonych za granicą w celu ich sprzedaży w danym kraju prowadzącym do odpływu pieniędzy z gospodarki
cena światowa
börja lära sig
cena dobra dominująca na rynku światowym
Cło
börja lära sig
podatek od dobra wytwarzanego za granicą i sprzedawanego na rynku krajowym
Kontyngent przewozowy
börja lära sig
maksymalna ilość dobra wytwarzanego za granicą którą można sprowadzić do danego kraju
Ziemia
börja lära sig
Całość zasobów naturalnych naszej planety
Praca
börja lära sig
wysiłek fizyczny i umysłowy człowieka potrzebny do wytworzenia dóbr i usług
Kapitał
börja lära sig
wszelkie środki materialne wykorzystywane do wytworzenia dóbr i usług
Rzadkość zasobów
börja lära sig
właściwość zasobów polegająca na tym że ich ilość jest ograniczona
Ekonomia
börja lära sig
Nauka o tym w jaki sposób społeczeństwo gospodaruje zasobami rzadkimi
Koszt alternatywny
börja lära sig
wszystko z czego trzeba zrezygnować żeby uzyskać coś innego wartość utraconych (poświęconych) korzyści
Gospodarka rynkowa
börja lära sig
gospodarka która rozstrzyga trzy zasadnicze kwestie składające się na problem ekonomiczny w drodze zdecentralizowania decyzji wielu przedsiębiorstw i gospodarstw domowych współdziałających ze sobą na rynkach dóbr i usług
Zawodność rynku
börja lära sig
sytuacja w której rynek nie zapewnia efektywnej alokacji zasobów
Siła rynku
börja lära sig
zdolność jednego podmiotu rynkowego (lub niewielkiej grupy podmiotów rynkowych) do wywierania istotnego wpływu a ceny rynkowe
Mikroekonomia
börja lära sig
nauka o tym jak gospodarstwa domowe i przedsiębiorstwa podejmują decyzje i współdziałają ze sobą na rynku
Makroekonomia
börja lära sig
nauka o zjawiskach charakteryzujących całą gospodarkę takich jak inflacja bezrobocie i wzrost gospodarczy
Wzrost gospodarczy
börja lära sig
wzrost ilości dóbr i usług wytwarzanych przez gospodarkę w pewnym przedziale czasu
Produkt krajowy brutto per capita (na jednego mieszkańca)
börja lära sig
wartość rynkowa wszystkich dóbr i usług wytworzonych w kraju w danym okresie podzielona przez liczbę mieszkańców
Inflacja
börja lära sig
wzrost ogólnego poziomu cen w gospodarce
Krzywa Phillipa
börja lära sig
krzywa obrazująca krótkookresową, odwrotną zależność między inflacją a bezrobociem
Sądy pozytywne
börja lära sig
stwierdzenia opisujące świat takim jaki jest
Sądy normatywne
börja lära sig
stwierdzenia wskazujące jak świat powinien wyglądać
Rynek konkurencyjny
börja lära sig
rynek w którym działa wielu nabywców i wielu sprzedawców więc każdy z nich pojedynczo ma znikomy wpływ na cenę rynkową
Krzywa popytu
börja lära sig
wykres pokazujący zależność wielkości zapotrzebowania na dane dobro od jego ceny
Dobra substytucyjne
börja lära sig
dwa dobra w wypadku których wzrost ceny jednego z nich prowadzi do wzrostu popytu na drugie
Dobra komplementarne
börja lära sig
dwa dobra w wypadku których wzrost ceny jednego z nich prowadzi do spadku popytu na drugie
Dobro niższego rzędu
börja lära sig
dobro w wypadku któego wzrost dochodu przy innych czynnikach stałych prowadzi do spadku popytu (i odwrotnie)
Prawo podaży
börja lära sig
jeśli inne czynniki są stałe ilość oferowana dobra zwiększa się gdy cena tego dobra rośnie
Plan podaży
börja lära sig
zestawienie które pokazuje jak zmienia się ilość oferowana danego dobra w zależności od jego ceny
Krzywa podaży
börja lära sig
pokazuje zależność ilości oferowanej danego dobra od jego ceny
Cena równowagi (cena rynkowa)
börja lära sig
cena przy której wielkość zapotrzebowania jest taka sama jak ilość oferowana
ilość równowagi
börja lära sig
ilość oferowana i wielkość zapotrzebowania przy cenie równowagi
Nadwyżka
börja lära sig
sytuacja w której ilość oferowana jest większa niż wielkość zapotrzebowania przy bieżącej cenie rynkowej
Niedobór
börja lära sig
Sytuacja w której wielkość zapotrzebowania jest większa niż ilość oferowana przy bieżącej cenie rynkowej
Elastyczność
börja lära sig
miara wrażliwości wielkości (lub ilości oferowanej) na zmianę jednego z warunkujących ją czynników
Suma wydatków
börja lära sig
łączna kwota zapłaconych przez nabywców liczona jako iloczyn ceny i zakupionej ilości dobra
Elastyczność dochodowa popytu
börja lära sig
miara siły reakcji wielkości zapotrzebowania a dobro na zmianę dochodu nabywców. oblicza się ją jako stosunek procentowej zmiany wielkości zapotrzebowania do procentowej zmiany dochodu
Elastyczność cenowa podaży
börja lära sig
miara siły reakcji ilości oferowanej dobra na zmianę ceny tego dobra. Oblicza się ja jako stosunek procentowej zmiany ilości oferowanej do procentowej zmiany ceny
Utarg całkowity
börja lära sig
łączna kwota uzyskana przez sprzedawców którą oblicza się jako iloczyn ceny i sprzedanej ilości dobra
Uzyteczność krańcowa
börja lära sig
przyrost użyteczności całkowitej w wyniku skonsumowania dodatkowej jednostki danego produktu
Malejąca użyteczność krańcowa
börja lära sig
dodatkowe zadowolenie płynące z konsumowania kolejnych jednostek dobra jest coraz mniejsze
Dobra doskonale substytucyjne
börja lära sig
dwa dobra w przypadku których krzywa obojętności są liniami prostymi
Dobra doskonale substytucyjne
börja lära sig
dwa dobra w przypadku których krzywe obojętności są załamane pod kątem prostym
Krótki okres
börja lära sig
okres w którym pewne czynniki produkcji nie ulegają zmianie
Długi okres
börja lära sig
okres w którym wszystkie czynniki produkcji mogą ulec zmianie
Malejąca produkcyjność krańcowa
börja lära sig
Zjawisko polegające na tym że produkt krańcowy czynnika produkcji maleje wraz ze wzrostem nakładu tego czynnika
Koszty stałe
börja lära sig
koszty które nie zmieniają się wraz z wielkością produkcji
Koszty zmienne
börja lära sig
koszty które zmieniają się wraz z wielkością produkcji
Przeciętny koszt całkowity
börja lära sig
koszt całkowity podzielony przez wielkość produkcji
Przeciętny koszt stały
börja lära sig
koszty stałe podzielony przez wielkość produkcji
Przeciętny koszt zmienny
börja lära sig
koszty zmienne podzielone przez wielkość produkcji
Koszt krańcowy
börja lära sig
przyrost kosztu całkowitego wynikający ze zwiększenia produkcji o jednostkę
Niekorzyści skali
börja lära sig
spadek efektywności wynikający stąd że długookresowy przeciętny koszt całkowity zwiększa się wraz ze wzrostem wielkości produkcji
Utarg przeciętny
börja lära sig
utarg całkowity podzielony przez wielkość produkcji
Utarg krańcowy
börja lära sig
zmiana utargu całkowitego w wyniku zwiększenia sprzedaży o jednostkę
Zysk księgowy
börja lära sig
utarg całkowity pomniejszony o całkowity koszt jawny
Zysk nadzwyczajny
börja lära sig
nadwyżka zysku ponad zysk normalny
Koszty utopione
börja lära sig
koszty które zostały poniesione i nie mogą być odzyskane
Nadwyżka konsumenta
börja lära sig
różnica między kwotą jaką nabywca jest skłonny zapłacić a kwotą przez niego zapłaconą
Cena maksymalna
börja lära sig
najwyższa cena po jakiej zgodnie z prawem można sprzedać dane dobro
Cena minimalna
börja lära sig
najniższa cena po jakiej zgodnie z prawem można sprzedać dane dobro
Podatki bezpośrednie
börja lära sig
podatki obciążające dochód lub majątek
podatki pośrednie
börja lära sig
podatki obciążające sprzedaż dóbr i usług
Subwencja
börja lära sig
suma pieniędzy przekazywana przez państwo nabywcom lub sprzedawcom po to by zwiększyć dochód nabywców lub obniżyć koszty sprzedawców a tym samym poprawić ich sytuację ekonomiczną lub zwiększyć konsumpcję
Podatek Ryczałtowy (pogłówny)
börja lära sig
podatek płacony przez wszystkich w takiej samej kwocie
Zasada zdolności do płacenia
börja lära sig
koncepcja zgodnie z którą ciężar podatku powinien być dostosowany do możliwości finansowych podatnika
Podatek regresywny
börja lära sig
podatek procentowy którego stawka maleje wraz ze wzrostem dochodu
Podatek regresywny
börja lära sig
podatek procentowy którego stawka zwiększa się wraz ze wzrostem dochodu
Sektor publiczny
börja lära sig
część gospodarki w której wszelka działalność jest finansowana i zarządzana przez państwo a oferowane dobra i usługi służą całemu społeczeństwu
Sektor prywatny
börja lära sig
część gospodarki w której wszelka działalność jest finansowana i zarządzana przez osoby prywatne
Dobra prywatne
börja lära sig
dobra które stanowią przedmiot rywalizacji i mogą podlegać zastrzeżeniu dostępu
Dobra publiczne
börja lära sig
dobra które nie stanowią przedmiotu rywalizacji i nie podlegają zastrzeżeniu dostępu
Monopol naturalny
börja lära sig
sytuacja w której dobro może podlegać zastrzeżeniu dostępu ale nie stanowi przedmiotu rywalizacji
Negatywny efekt zewnętrzny
börja lära sig
koszt poniesiony przez osobę postronną wskutek czyjejś decyzji
Pozytywny efekt zewnętrzny
börja lära sig
korzyść uzyskana przez osobę postronną wskutek czyjejś decyzji
Koszt transakcyjny
börja lära sig
ponoszone przez strony koszty uzgadniania i realizacji porozumienia
Pozycyjny wyścig zbrojeń
börja lära sig
sytuacja w której ludzie podejmują różne działania w celu zdobycia przewagi nad innymi ale ich wysiłki wzajemnie się znoszą
Koszt krańcowy redukcji zanieczyszczeń
börja lära sig
koszt przypadający na ostatnią wyeliminowana jednostkę zanieczyszczeń
Prawo własność
börja lära sig
wyłączne prawo osoby fizycznej grupy osób lub organizacji do dysponowania pewnym zasobem
Zawodność państwa
börja lära sig
zjawisko polegające na zakłóceniu przez czynniki polityczne procesu podejmowania decyzji w taki sposób że jego rezultaty nie idą w parze z efektywnością ekonomiczną
Interes publiczny
börja lära sig
zasada podejmowania decyzji z myślą o zapewnianiu jak największych korzyści jak największej liczbie ludzi przy jak najmniejszych kosztach
Prywatyzacja
börja lära sig
przekazanie mienia państwowego w ręce prywatne
Pan
börja lära sig
osoba lub organizacja dla której inna osoba zwana sługą wykonuje pewną czynność
Sługa
börja lära sig
osoba która wykonuje pewną czynność dla innej osoby zwanej panem
Efekt posiadania
börja lära sig
zjawisko polegające na tym że pewna rzecz ma dla właściciela większą wartość niż taka sama rzecz należąca do kogoś innego
Siła rynkowa
börja lära sig
zdolność przedsiębiorstwa do podniesieni ceny produktu bez utraty całej sprzedaży na rzecz konkurentów
Monopolista
börja lära sig
przedsiębiorstwo które jest jedynym sprzedawcą produktu pozbawionego bliskich substytutów
Bariery wejścia
börja lära sig
wszelkie czynniki utrudniające rozpoczęcie działalności na pewnym rynku lub w pewnej branży
Patent
börja lära sig
prawo do wyłącznego korzystania z pewnego rozwiązania technicznego przez jego właściciela
Prawa autorskie
börja lära sig
prawo własności osoby lub organizacji do stworzonego przez siebie dzieła uniemożliwiające innym jego kopiowanie lub powielanie
Monopol naturalny
börja lära sig
monopol który powstaje wtedy kiedy pojedyncze przedsiębiorstwo jest w stanie zaspokoić cały zapotrzebowanie na dane dobro lub usługę po niższym koszcie niż większa liczba przedsiębiorstw
Płaca minimalna
börja lära sig
najniższe wynagrodzenie jakie pracodawca może zgodnie z prawem zaoferować pracownikowi
Związek zawodowy
börja lära sig
zrzeszenie pracowników które prowadzi z pracodawcami negocjacje w sprawie płac i warunków pracy
Ubustwo względne
börja lära sig
sytuacja w której ludzie żyją poniżej standardów uznawanych w danym społeczeństwie za możliwe do przyjęcia

Du måste vara inloggad för att skriva en kommentar.