Biologia pojęcia

 0    100 fiche    jujata
ladda ner mp3 skriva ut spela Kontrollera dig själv
 
Fråga język polski Svar język polski
Akomodacja oka
börja lära sig
Przystosowanie się oka do widzenia przedmiotów dalekich lub bliskich
Allele
börja lära sig
Różne formy genu leżące w tych samych miejscach w parze chromosomów homologicznych, niosące informację dotyczącą tej samej cechy
Amylaza
börja lära sig
Enzym produkowany na przykład przez trzustkę, umożliwia trawienie cukrów
Anabolizm
börja lära sig
wszystkie procesy syntez w komórkowym metabolizmie wymagające dostarczenia energii
Autosomy
börja lära sig
wszystkie chromosomy oprócz chromosomów płci
Autotrofy
börja lära sig
organizmy samożywne
Anafaza
börja lära sig
faza występująca w podziale mitotycznym i mejozie, nastepuje podział centromerów i rozchodzenie sie chromatyd lub chromosomów do przeciwlgłych biegunów
Antropogeneza
börja lära sig
teoria ewolucyjnego powstawania człowieka
Aparat Golgiego
börja lära sig
organellum kumulujące substancje produkowane w innych rejonach cytoplazmy, umożliwia wydalenie tych substancji na zewnątrz komórki
Chityna
börja lära sig
cukier złożony, który występuje w pancerzach stawonogów i w ścianach komórkowych grzybów
Chondrocyty
börja lära sig
komórki tkanki chrzęstnej
Chromatyda
börja lära sig
połówka chromosomu
Delecja
börja lära sig
wypadnięcie jednego bądź więcej nukleotydów. (mutacja genowa)
Dymorfizm płciowy
börja lära sig
różnice miedzy samcem a samicą
Fibrynogen
börja lära sig
białko, które uczestniczy w procesie krzepnięcia krwi
Inwersja
börja lära sig
występuje, gdy chromosom pęknie w dwóch miejscach, a wyodrębniony odcinek zostaje włączony ponownie, ale odwrócony o 180 stopni.
Nefron
börja lära sig
podstawowa jednostka budująca nerkę
Osseina
börja lära sig
organiczna substancja międzykomórkowa tkanki kostnej, zapewniająca kości elastyczność i wytrzymałość
Partenogeneza
börja lära sig
dzieworództwo, z powodu braku zapłodnienia, polegająca na rozwoju osobników potomnych z komórki jajowej bez udziału plemnika.
Hermafrodytyzm
börja lära sig
obojnactwo, dwupłciowość
Takson
börja lära sig
jednostka zdefiniowana w systematyce organizmów jako grupa organizmów (populacja lub grupa populacji) zwykle uznawanych za filogenetycznie spokrewnione, wyróżniających się konkretną cechą różniącą je od innych jednostek taksonomicznych
Zapłodnienie podwójne
börja lära sig
Polega na wprowadzeniu do woreczka zalążkowego dwóch komórek plemnikowych: 1 łączy się z komórką jajową, tworząc zygotę,2 z komórką centralną woreczka zalążkowego, w rezultacie czego powstaje triploidalne bielmo.
Mikoryza
börja lära sig
współżycie korzeni lub innych organów, a nawet nasion roślin naczyniowych z grzybami
Homeostaza
börja lära sig
zdolność utrzymywania stałości parametrów wewnętrznych w systemie
Allelopatia
börja lära sig
szkodliwy lub korzystny wpływ substancji chemicznych wydzielanych przez rośliny danego gatunku lub pochodzących z rozkładu tych roślin
Gametofit
börja lära sig
haploidalne stadium przemiany pokoleń
Gutacja
börja lära sig
zjawisko wydzielania kropel wody przez szparki wodne liści wskutek parcia korzeniowego
Hydrofity
börja lära sig
rośliny wodne, żyjące pod wodą, z liśćmi pływającymi na powierzchni wody i kłączem zakotwiczonym na dnie
Kutykula
börja lära sig
zwana też nabłonkiem, jest to cienka warstwa kutyny, która pokrywa zewnętrzną powierzchnię liścia (skórkę), owocach i zielonych łodygach. Podstawową funkcją kutykuli jest zabezpieczenie rośliny przed nadmierną utratą wody i promieniami nadfioletowymi.
Liścień
börja lära sig
to pierwszy liść rośliny nasiennej. Liścień nie powstaje w pąku kwiatowym, ale jeszcze w rozwijającym się zarodku. W niektórych wypadkach liścienie są grube i pełnią funkcję organów spichrzowych
Plazmoliza
börja lära sig
tracenie wody w komórce przez zanurzenie jej w roztworze hipertonicznym
Gatunek synantropijny
börja lära sig
gatunek zwierzęcia lub rośliny, który wykorzystuje bliskość siedlisk ludzkich z korzyścią dla siebie
eutrofizacja
börja lära sig
proces wzbogacania się zbiorników wodnych w substancje odżywcze — pierwiastki biogenne, głównie azot i fosfor, także potas i sód, powodujący nadmierną produkcję biomasy glonów
Przemiana pokoleń
börja lära sig
cykl życiowy organizmu, w którym pokolenie rozmnażające się płciowo występuje na przemian z pokoleniem rozmnażającym się bezpłciowo
Zoochoria
börja lära sig
jeden ze sposobów rozprzestrzeniania nasion roślin. Rozprzestrzenianie diaspor roślin przez zwierzęta, np. przyczepione do sierści, albo przez zjadanie i późniejsze wydalanie
Sporofit
börja lära sig
diploidalne stadium w przemianie pokoleń rośliny. U roślin naczyniowych sporofit jest znacznie większy niż gametofit, jest też stadium zdolnym do samodzielnego istnienia. U mszaków sporofit jest niewielki i zależny od gametofitu.
Gatunek kosmopolityczny
börja lära sig
gatunek o bardzo szerokim zasięgu geograficznym, obejmującym wiele stref klimatycznych i stref ekologicznych.
Korzenie przybyszowe
börja lära sig
korzenie wyrastające z pędu rośliny. Mogą współistnieć z korzeniem głównym lub zastępować go. Najczęściej wyrastają one z nasady pędu, ale u niektórych roślin mogą też wyrastać z łodygi lub liści.
Kod genetyczny
börja lära sig
Mechanizm przełożenia informacji genetycznej zapisanej w sekwencjach DNA i RNA na sekwencję aminokwasową białka. Zasadniczo taki sam u wszystkich organizmów żywych.
Gen
börja lära sig
Podstawowa jednostka dziedziczności
Koniugacja
börja lära sig
Proces płciowy, polegający na wymieszniu informacji genetycznej pomiędzy dwoma organizmami za pomocą fimbri u bakterii albo wypustek cytoplazmatycznych u orzęsków. Nie prowadzi do powstania nowych osobnikow.
Organy generatywne
börja lära sig
Kwiaty i kwiatostany - elementy budowy roślin służące do rozmnażania płciowego.
Organy wegetatywne
börja lära sig
Wypdrębniona cz. organizmu wielokomorkowevo: łodygi, liście i korzenie, służące do rozwoju i wzrostu roślin.
Jednopienność
börja lära sig
gametangia męskie i żeńskie znajdują się na tej samej roślinie.
Dwupienność
börja lära sig
gametangia żeńskie i męskie na rosnch roslinach.
Zarodnia / sporangium
börja lära sig
Organ rozrodczy, w którym powstają zarodniki.
Zarodniki /spory
börja lära sig
Komórki rozrodcze służące do rozmnażania bezpłciowego. Moga byc ruchliwe - zaospory lub nie-aplanospory. Dzili sie je na Mikrospory wytwarzajace przedrosle meskie i Makrospory- żeńskie.
Gatunek
börja lära sig
Zbiór osobników o podobnych cechach, wspólnym pochodzeniu, majacych podobne wymagania życiowe, krzyżujących się i wydających płodne potomstwo. Podstawowa jednostka taksonomiczna.
Metabolizm
börja lära sig
Ogół przemian materii, informacji. energii zachodzących w organizmach.
Oddychanie wewnątrzkomórkowe tlenowe
börja lära sig
Proces rozkładu zw. organicznych z dostępem tlenu do dwutlenku węgla i wody. Zachodzi z wydzieleniem energii kumulującej się w ATP w mitochondrium.
Oddychanie beztlenowe
börja lära sig
Częściowy rozkład cukrów bez obecności tlenu, z wydzieleniem energii kumulowanej w ATP. Akceptorem wodoru NHDH+ + H+ jest zw. nieorganiczny.
Locus
börja lära sig
miejsce, w którym zlokalizowany jest gen na chromosomie
Allel dominujący
börja lära sig
allel genu, który dominuje nad drugim w parze (duża litera, np. A)
Allel recesywny
börja lära sig
allel genu, który ustępuje dominującemu (mała litera, np. a)
Pierwsze prawo Mendla
börja lära sig
prawo czystości gamet. Prawo to mówi o tym, że każda dojrzała komórka posiada tylko jeden allel z każdej pary alleli.
Drugie prawo Mendla
börja lära sig
prawo niezależnej segregacji cech. Cecha genu, uwarunkowana jedną parą genów jest dziedziczona bez względu od cech, którą warunkuje druga para genów.
biocenoza
börja lära sig
zespół organizmów różnych gatunków, ogół populacji zamieszkujących dany teren, układ złożony z producentów i konsumentów; w jego skład wchodzi część roślinna (fitocenoza) i zwierzęca (zoocenoza)
biom
börja lära sig
duża jednostka ekologiczna złożona z ekosystemów, zajmująca określony obszar geograficzny; dominuje w niej określona formacja roślinna i charakterystyczna fauna; przykłady: tajga, tundra, sawanna
liczebność populacji
börja lära sig
łączna liczba osobników tworzących daną populację
areał
börja lära sig
obszar, na którym wystepują osobniki należące do danej populacji
struktura wiekowa
börja lära sig
proporcje liczebności osobników będących w różnym przedziale wiekowym; pozwala ustalić charakter populacji: rozwijająca, stabilna czy wymierająca
łańcuch pokarmowy
börja lära sig
szereg grup organizmów ustawionych w takiej kolejności, że każda grupa poprzednia stanowi podstawę pożywienia następnej
komensalizm
börja lära sig
jedna z populacji odnosi korzyści, druga pozostaje obojętna; np. szakale odżywiające się resztkami pozostawionymi przez lwy
mutualizm
börja lära sig
symbioza obligatoryjna lub konieczna; współżyjące populacje odnoszą korzyści, a ich współpraca jest tak daleko posunięta, że nie mogą żyć bez siebie
drapieżnictwo
börja lära sig
osobniki jednej populacji są zabijane i stanowią pożywienie dla innej populacji; obie populacje wpływają na swoje liczebności
sukcesja wtórna
börja lära sig
zachodzi na terenie wcześniej zajętym przez biocenozę, która została zniszczona (ugory, obszary okresowo zalewane, wyręby, pożarzyska)
prawo minimum Liebiga
börja lära sig
czynnik, którego w środowisku jest najmniej w stosunku do potrzeb danego organizmu, działa organiczająco na wzrost i rozwój tego organizmu
prawo tolerancji Shelforda
börja lära sig
dany organizm może żyć i rozwijać się w określonym środowisku pod warunkiem, że występują wszystkie niezbędne mu do życia czynniki, a ich zakres tolerancji nie przekracza minimalnej i maksymalnej wartości tych czynników
eurybionty
börja lära sig
organizmy o szerokim zakresie tolerancji ekologicznej w odniesieniu do czynników środowiskowych
stenobionty
börja lära sig
organizmy o wąskim zakresie tolerancji ekologicznej w odniesieniu do czynników środowiskowych
ewolucja
börja lära sig
proces rozwoju życia na Ziemi, polegający na stopniowym dokonywaniu się zmian genetycznych w populacjach, czego efektem jest powstawanie nowych gatunków.
rodzaje dowodów ewolucji
börja lära sig
pośrednie i bezpośrednie
dowody ewolucji - bezpośrednie
börja lära sig
skamieniałości, odciski i odlewy, formy przejściowe, żywe skamieniałości
dowody ewolucji - pośrednie
börja lära sig
narządy szczątkowe, analogiczne, homologiczne, atawizmy, dowody z embriologii, dowody z fizjologii, biologii, genetyki, dowody z biogeografii
izogamia
börja lära sig
połączenie dwóch różnoimiennych komórek (gamet), obie gamety są ruchliwe i takie same pod względem morfologicznym, mają taką samą wielkość
anizogamia
börja lära sig
łączą się ze sobą gamety ruchliwe, ale o różnej wielkości - najczęściej gamety żeńskie są większe od męskich
oogamia
börja lära sig
duża, nieruchliwa gameta żeńska jest zapłodniona przez małą ruchliwą gametę męską
fotoperiod
börja lära sig
eakcja rośliny na czas trwania i periodyczne następstwa okresów światła i ciemności; są to przystosowania się roślin do pór roku
rodzaje receptorów
börja lära sig
mechanoreceptory, fotoreceptory, termoreceptory, chemoreceptory, nocyreceptory
czopki
börja lära sig
komórki umożliwiające widzenie ostre i barwne, ale tylko w ostrym świetle.
pręciki
börja lära sig
komórki światłoczułe które ulegaja pobudzeniu już przy niewielkiej ilość światła, dlatego umożliwiają widzenie o zmierzchu, są niezdolne do rozróżniania kolorów.
ucho zewnętrzne człowieka
börja lära sig
małżowina uszna, przewód słuchowy zewnętrzny, błona bębenkowa.
ucho środkowe człowieka
börja lära sig
jama ucha środkowego, kosteczki słuchowe: młoteczek, kowadełko i strzemiączko, trąbka słuchowa.
ucho wewnętrzne
börja lära sig
błona okienka owalnego, kanały półkoliste zakończone bańkami, przedsionek, ślimak, nerw rónoważno-słuchowy.
potencjał spoczynkowy
börja lära sig
wyściowy stan błony neuronu, błona jest polarna (ładunki dodatnie i ujemne po dwóch stronach błony)
bodziec progowy
börja lära sig
podziec o odpowiedniej energii wywołujący wyładowanie - depolaryzację błony.
potencjał czynnościowy
börja lära sig
różnica potencjału elektrycznego po obu stronach błony zmienia się wówczas z -70mV + 40mV.
części mózgu
börja lära sig
kresomózgowie, mędzymózgowie, śródmózgowie, móżdżek, tyłomózgowie,
łuk odruchowy
börja lära sig
droga impulsu nerwowego od receptora do efektora.
odruchy bezwarunkowe
börja lära sig
wrodzone, to odruchy stereotypowe, automatyczne, niewygasające, stanowią genetycznie uwarunkowana reakcję obronną organizmu na dany bodziec (np. odruch wykrztuśny)
hormony
börja lära sig
cząsteczki organiczne, które w organizmie regulują i koordynują czynności narządów i tkanek, przyczyniając się do utrzymania homeostazy w całym organizmie.
gruczoł dokrewny
börja lära sig
gruczoł zbudowany z komórek wydzielniczych, nie posiada przewodów wyprowadzających, produkuje hormony - np. tarczyca.
hormony podwzgórza
börja lära sig
wazopresyna, oksytocyna, hormony uwalniające dla hormonów tropowych)
hormony przysadki mózgowej
börja lära sig
somatotropina, hormony tropowe (tyreotropina, adrenokortykotropina, folikulotropina) hormon luteinizujący, prolaktyna.
hormony szyszynki
börja lära sig
melatonina
hormony tarczycy
börja lära sig
tyroksyna, trijodotyronina, kalcytonina.
hormony przytarczyc
börja lära sig
parathormon
hormony grasicy
börja lära sig
tymozyna, tymulina
hormony trzustki
börja lära sig
glukagon, insulina.
hormony nadnerczy
börja lära sig
glukokortykoidy, mineralokortykoidy, adrenalina.

Du måste vara inloggad för att skriva en kommentar.