egzamin

zasada przyznania

zrodlem kompetencji unii jest zgoda panstw czlonkowskich w traktatach

zasada przejecia

panstwa wykonuja kompetencje w zakresie e jakim unia nie wykonala swoich czyli efekt zajetego pola. przy komp dzielonych

zasada pomocniczosci

do niewylacznych kompetencji. unia podejmuje dzialania jesli 1) panstwa nie sa w stanie osiagnac celu 2) unia zrobi to lepiej

zasada proporcjonalnosci

i wyl i nie wyl komp. podjecie dzialania przez ue jest odpowiednie do celu i nie wykracza poza niezbedne

ochrona praw podstawowych

wynika z Karty pp, zasad ogolnych ue i przystapienia ue do europejskiej konwencji praw czlowieka

instytucje ue

parlament, rada europejska, rada (ue), komisja eu, tsue, europejski bank centralny, trybunal obrachunkowy

funkcje parlamentu

razem z rada prawodawcza, opiniodawcza dla rady, kreacyjna skladkomisji i przewodniczacy i eur rpo moze kom sledcze, kontrolna do komisji

kontrola parlamentu nad komisja

komisja zdaje sprawozdanie, wotum nieufnosci 2/3 glosow nigdy nie uzyto, zadaje pytania

rada europejska

szefowie panstw i rzadow. wydaje konkluzje. reprezentuje interesy panstwa i okresla ogolne kierunki i priorytety polityczne unii

rada unii europejskiej (rada)

prawodawcza, skalda sie z ministrow w zaleznosci od tematyki, dzieli sie na rade do spraw ogólnych i zagranicznych

komisja europejska

inicjatywa ustawodawcza, stazniczka traktatow, czasem prawodawcza, wydaje akty delegowane i wykonawcze, rozpoznaje zawiadomienia od obywateli

prawo pierwotne ue

traktaty zalozycielskie, rewizyjne, akcesyjne, protokoly do traktatów, zasady ogolne i strukturalne, karta pp i zwyczaj

prawo pochodne ue

rozporzadzenia, dyrektywy, decyzje, opinie i zalecenia - soft law

dyrektywa

kierowana do panstw czlonkowskich, okresla rezultat ktory ma byc osiagniety pozostawiajac swobode formy i srodko. wymaga implementacji

rozporządzenie

zasieg ogolny, wiąze w calosci, bezposrednio stosowana do wszystkich

prawo pochodne akty ustawodawcze i nieustawodawcze

ustawodawcze czyli powstaja w zwyklej lub specjalnej procedurze ustawodawczej. nieustawodawcze czyli delegowane i wykonawcze wydawane przez komisje. wszystkie zgodne z pierwotnym

akty delegowane

wydawane przez komosje rozp/dyrekt/decyzje o zasiegu ogolnym uzypelniajace mniej istotne elementy aktu ustawodawczego na podstawie upowaznienia w tym akcie

akty wykonawcze

komisja wydaje rozp/decyzje/dyrekt wykonawcze na podst upowaznienia w akcie ustawodawczym jesli jest konieczne zapewnienie jednolitych warunkow wykonania aktu

decyzja

wiaze w calosci, jest kierowana do konkretnych panstw a jesli nie to dotyczy wszystkich. wiaze wszystkie organy panstwa

wyrok van gend en loos

zasada skutku bezposredniego. prawo ue stosuje sie bezposrednio do jednostek bez potrzeby dzialania ze strony panstwa. mozna powolac sie na prawo ue przed sadem krajowym. tS decyduje ktore przepisy maja skutek bezposredni a nie sady krajowe

costa vs enel

zasada pierwszenstwa. zasady odmawiaja zastosowania norm krajowych sprzecznych z ue. wynika i zabrzpiecza zasada skutku bezposredniego

wyrok van duyn

skutek bezposredni wertykalny dyrektyw. dyskryminacja osoby za przynaleznosc, musza byc zarzuty osobiste. dotyczy tez nieimplementowanych dyrektyw

emanacja panstwa

wyrok foster potem farrell- organy podlegajace wladzly lub pelniace funkcje publiczne, bedace pod kontrola lub zwierzchnictwem panstwa (podlegaja bezposrednio dyrektywom)

simmenthal

potwierdzenie Costaenel - sad ma zapewnic pelnej skutevznosci prawa ue, obowiazek niestosowania norm sprzecznych. zasada pierszenstwa ma zastosowanie do kazdej normy czy przed czy po wejsxiu w zycie normy unijnej

cilfit

doktryna act Clair czyli wylaczenie obowiazku zwrocenia sie z pytaniem prejudycjalnym jesli sprawa jest wystarczajaco jasna.

wyrok foto frost

sady krajowe moga decydowac jedynie o waznosci a nigdy o niewaznosci prawa ue

wyrok Frankovich

sformuowanie obowiazku odszkodowawczego panstwa wobec jednostki za naruszenie prawa ue. 1) cel dyrektywy przyznaje prawa 2) musi dac sie ustalic prawa na przykl dyrektyw 3 wystapienie szkody 4 zwiazek przyczynowy szkoda a naruszenie obowizku

wyrok brasserie de pecheur

rozwiniecie francovich. odpowiedzialnosc powstaje w skutek naruszenia wszelkich norm ue przyznajacych uprawnienia. przepis musi dawac uprawnieni. naruszenie wystarczajaco istotne. zwiazek przyczynowy miedzy nimi

wyrok kadi

fundamentalne znaczenie praw czlowieka. umowy miedzynarodowe zawierane przez panstwa sa nizej niz prawo pierwotne ue. trybunal sam orzeka o zgodnosci umowy mn z prawem pierwotnym bo chroni autonomi prawa unijnego w zakresie praw czlowieka jako fundamental

wyrok Marshall i Facini Dori

brak skutku horyzontalnego dyrektyw

foster -> farell

pojecie emanacji panstwa. jednostki nie bedace wladzami ale 1 kierownictwo panstwa 2 pelnia uslugi publiczne

von colson

zasada skutku posredniego czyli prounijna wykladnia prawa krajowego. posredni skutek horyzontalny

wyrok domingez

podsumowuje skutek bezposredni i posredni dyrektyw. van duyn bezp i foster-> farell emanacja von colson- posredni skutek

wyrok bosman

mozliwosc powolania na wym imperatywne w celu ogr swobody przeplywu pracownikow. federacje pilkarskie sa adresatami zakazow tez - dzialanie horyzontalne

factortame II

defprzelywu przedsiebiorczosci- samodzielna, rzeczywiste prowadzenie dzialalnosci za pomoca stalego urzadzenia w innym panstwie czlonkowskim

gebhard wyrok

rozroznia uslugi i przedsiebiorczosc 1 czestotliwosc/czasowosc dzialania 2 infrastruktura nie determinuje przedsiebiorczosci. + uslugi niedyskryminacyjne inperatywne ale konieczne i proporcjonalne

komisja przecie belgii zlote akcje

wyjatkowo wymogi imperatywne stosuje sie do zlotych akcji w sprywatyzowanych przedsiebiorstwach publicznych swiadczacych uslugi publiczne lub bedace w sektorach strateficznych

wyrok Ubersheering

spolka majaca siedzibe w jednym pnstwie moze korzystac ze swobody przeds w innym i miec pelne prawa mimo ze tam istnieje teoria siedziby. nie mozna dyskryminowac ze wzgledu na miejsce siedziby chyba ze impretatywne

wyrok viking line

problem dumpingu socjalnego. mozna powolac sie na swobode przedsiebiorczosci przeciw prywatnym podmiotom

wyrok cartesio

rozwiniecie daily mail. panstwo moze zadac likwidacji spolki w kraju jesli przeniesie sie siedzibe spolki do innego. jesli chce moze pozwolic

wyrok gysbrecht

ograniczenia w wywozie sa traktowane na tych samych zasadach co import. zakaz ograniczen, wymogi imperatywne

wyrok dano

obywatel unii ma prawo do swiadczen socjalnych jak jest pracownikiem najemnym, prowadzi dziala gosp albo ma srodki na utrzymanie siebie i rodziny. dotyczy to miedzy 3 mies a 5 lat. jesli nie spelni warunkow panstwo moze inaczej regulowac socjali bez dyskr