Biologia cz2 - z wykładów

Co to jest komórka?

Najmniejsza strukturalna i funkcjonalna jednnostka organizmów żywych zdolna do przeprowadzania wszystkich podstawowych procesów życiowych (metabolizm, wzrost, rozmnażanie)

Pierwsza definicja komórki

Robert Hooke 1665

Anabolizm

Synteza (np. fotosynteza, biosynteza związków azotowych, biosynteza tłuszczowców)

Katabolizm

rozpad na związki prostsze (B-oksydacja kwasów tłuszczowych, Glikoliza, cykl krepsa, fermentacja)

Od czego zależy kształt komórki?

Kształt i budowa komórki jest zdeterminowana przez pełnioną przez nią funkcję

Wymień funkcje błony komórkowej:

strukturalna, transportowa, pokarmowa, receptorowa, integracyjna, enzymatyczna, antygenowa (identyfikacyjna)

Budowa komórki (organelle)

Jądro, otoczka jądrowa, ziarniste ER, układ Goldiego, pecherzyki wydzielnicze, lizosomy, gładkie ER, cytozol, błona komórkowa, pęcherzyki wydzielnicze

Błonę komórkową budują:

glikolipidy, łańcuchy węglowodanowe, glikoproteina, cholesterol, białko błonowe, białko kanalików błonowych

Jak naładowana jest powierzchnia błony komórkowej?

dodatnio (+) co ułatwia wprowadzanie cząsteczek naładowanych ujemnie (-) i wyprowadzanie cząsteczek naładowanych dodatnio (+)

Co to jest glikokalis?

węglowodanowa warstwa pokrywająca powierzchnię błon komórkowych komórek zwierzęcych

Funkcje białek błony komórkowej:

transport, oddziaływanie między komórkowe, aktywność enzymatyczna, przekaz sygnałów

Co to są kompartmenty?

odrębne obszary, tzw. przedziały subkomórkowe w komórkach eukariotycznych, tworzone przez siateczkę śródplazmatyczną i organelle otoczone błoną

Co to jest dyfuzja prosta?

Transport błonowy, proces bierny, zgodnie z gradientem stężeń. Tak przechodzą: małe cząsteczki hydrofobowe (o2, co2, n2) i małe cząsteczki beł ładunku - woda, glicerol, etanol.

Co to jest dyfuzja ułatwiona?

Dyfuzja wspomagana - transport zgodnie z gradientem (glukoza)

Transport aktywny to:

przemieszczanie jonów i cząsteczek wbrew grandientowi stężeń. Wymagana obecność: nośników sprzężonych, ATP.

Jak zorganizowany jest materiał genetyczny w jądrze komórkowym?

w postaci chromatyny lub chromosomów

Ile chromosomów ma kariotyp ludzki?

46

Co to są telomery?

fragment chromosomu, zlokalizowany na jego końcu, który zabezpiecza go przed uszkodzeniem podczas kopiowania. Telomer skraca się podczas każdego podziału komórki.

Jakie są uwarunkowania rozwoju motorycznego?

Genetyczne, środowiskowe, morfologiczne

Co to jest zmienność rekombinacyjna?

Tworzenie nowych zestawów z instniejących alleli.

Co to jest zmiennosc mutacyjna?

Powstawanie nowych alleli

Co to jest zmienność fluktuacyjna?

Zmiany w ekspresji alleli.

Co to jest gen?

podstawowa jednostka dziedziczności. Gen to fragment łańcucha kwasu deoksyrybonukleinowego (DNA), w którym zawarta jest informacja o kolejności aminokwasów w pojedynczym łańcuchu polipeptydowym

Co to jest allel?

Jedna z wersji genu (wariant). Allel najczęściej występuje w określonym locus na danym chromosomie homologicznym

Co to jest fenotyp?

Genotyp + czynniki środowiskowe

Na czym polega dziedziczenie poligeniczne?

Jest ono warunkowane obecności większej liczby genów w różnych LOCI. Stopień wykształcenia się cechy ilościowej (np. predyspozycji motorycznej) zależy od liczby genów o efektach sumujących się.

Co to jest zmienność fluktuacyjna?

Jest to różne wyrażanie genotypu pod wpływem środowiska, nie podlega dziedziczeniu.

Jakie cechy są silnie uwarunkowane genetycznie?

Gibkość, szybkość

Jak uwarunkowana genetycznie jest jest wydolność aerobowa?

średnio silnie

Jak warunkowana genetycznie jest siła mięśniowa?

niska odziedzoczalność.

Co to jest miostatyna?

białko odpowiedzialne za ograniczenie rozwoju mięśni.

Co to jest transkrypcja?

proces syntezy RNA na matrycy DNA przez różne polimerazy RNA, czyli przepisywanie informacji zawartej w DNA na RNA

Co to jest translacja?

proces biosyntezy białek na matrycy mRNA. W jego wyniku dochodzi do ostatecznego przetłumaczenia informacji genetycznej zawartej pierwotnie w sekwencji nukleotydów w DNA na sekwencję aminokwasów w łańcuchu polipeptydowym

Fazy mitozy

Profaza. Metafaza. Anafaza. Telofaza.

Ile komórek powstanie w wyniku mejozy?

w wyniku całej mejozy z jednej komórki diploidalnej powstają 4 komórki haploidalne

ER gładka

Nie zawiera rybosomów. Pozostaje w ciągłości z szorstkim ER. Tu zachodzi synteza lipidów. detoksykacja, magazyn jonów

ER szorstka

Zawiera rybosomy, tu zachodzi synteza białek. Źródło nowych błon.

Jakie procesy zachodzą w mitochondriach?

Cykl Krebsa, powstawanie ATP, B-oksydacja, łańcuch oddechowy

Jak zbudowany jest cytoszkielet?

Z: błony komórkowej, mikrotubuli, mikrofilamentów, filamenty pośrednie, mitochondrium.

Jakie funkcje spełnia cytoszkielet?

Rusztowanie, organizacja przestrzenna składników, transport, ruch, rozdzielenie chromosomów podczas mitozy, skurcze, ruch wici.

Aparat Golgiego (AG)

Glikozylacja białek i lipidów, glikozylacja i składanie proteoglikanów, dodanie mannozo-6-fosforanu, sortowanie przed transportem

Lizosomy - funkcje

Trawienie białek, (hydroliza białek, kwasów nukleinowych, złożonych cukrów, fosfolipidów)

Co to jest fagocytoza?

trawienie organelli - błona ER + uwypuklanie pęcherzyka z enzymami lizosomalnymi

Co to jest mitochondrium?

Mitochondrium to organellum wytwarzające energię na potrzeby komórki, dlatego jest określane jako "komórkowe centrum energetyczne"

Budowa mitochondrium

Zbudowane z dwóch błon białkowo-lipidowych. Błona wewnętrzna tworzy zagłębienia, czyli grzebienie mitochondrialne. Wnętrze mitochondrium jest wypełnione przez macierz mitochondrialną.

Czy mitochondria mają swój własny materiał genetyczny?

Tak. mają swój własny materiał genetyczny, który ma postać kolistych cząsteczek DNA zawieszonych w macierzy mitochondrialnej

Dlaczego mitochondrium jest tak istotne dla komórki?

Tu Tu tworzone są cząsteczki ATP. W macierzy odbywa się cykl kw. cytrynowego (Krebsa). Reakcje łańcucha odd. zachodzą w wewnętrznej błonie

Ważna cecha cytoplazmy to:

Zmienność. Raz zachowuje się jak płyn (zol - półpłynny), kiedy indziej jest sztywna i elastyczna (żel - półstały). Możliwość ta wynika z koloidalnego charakteru cytoplazmy i ma znaczenie czynnościowe.

Budowa jądra komórkowego:

otoczone podwójną błoną białkowo-lipidową – kariolemmą. Dzięki selektywnej przepuszczalności otoczki jądrowej płyn wypełniający wnętrze jądra (kariolimfa) różni się składem chemicznym od cytoplazmy.

Szczególnym składnikiem jądra jest:

chromatyna, która jest zbudowana z cząsteczek DNA i białek. Informacja genetyczna komórki jest zakodowana właśnie w DNA wchodzącym w skład chromatyny

Co to jest rybosom?

Rybosom - Rybosomy to organella uczestniczące w procesie biosyntezy białka, czyli translacji. PojedynczyStruktura zbudowana z dwóch połączonych ze sobą podjednostek: - mniejszej, - większej. Każda podjednostka składa się z białek i cząsteczek kwasu tRNA.

Rybosomy rozmieszczone w cytoplazmie

rozmieszczone swobodnie, zawieszone w cytoplazmie biorą udział w produkcji białek przeznaczonych na wewnętrzne potrzeby komórki

Rybosomy siateczki śródplazmatycznej

Wytwarzają głównie te białka, które mają być wydzielone na zewnątrz komórki albo wbudowane w błony biologicznesomy

Szorstkie ER budowa

Układ kanalików i cystern, zlokalizowany w cytoplazmie. Do zewn. powierzchni szorstkiej siateczki przyczepiają się rybosomy. Ściana kanalików jest zbudowana z białek i fosfolipidów

Gładkie ER budowa

układ połączonych ze sobą kanalików, zbudowanych podobnie jak inne błony plazmatyczne komórki z fosfolipidów i białek

Aparat Goldiego budowa

Tworzony przez kilka cystern ułożonych w stos i otoczonych licznymi pęcherzykami. Cysterny te są spłaszczonymi woreczkami, zbudowanymi z pojedynczej błony białkowo lipidowej.

Co to są lizosomy?

niewielkie pęcherzyki ograniczone pojedynczą błoną białkowo-lipidową i zawieszone w cytoplazmie. W lizosomach znajdują się enzymy trawiące białka, tłuszcze, cukry i kwasy nukleinowe.